TY  - JOUR
ID  - 5001770
TI  - ماهیت و محدودیت‌های به‌کارگیری نظریۀ انتخاب عقلایی در تبیین امور غیراقتصادی
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 15
LA  - fa
SN  - 2042-2322
AU  - Ataollah, Rafiee Atani
AD  - استادیار - دانشگاه علم و صنعت ایران
Y1  - 2024
PY  - 2024
VL  - 15
IS  - 2
SP  - 185EP  - 210نظریه انتخاب عقلائی ,انسان اقتصادی ,نظریه انتخاب عمومی ,اقتصاد خانواده ,اقتصاد حقوق ,اقتصاد دین ,DO  - 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5001770
AB  - نظریۀ انتخاب عقلایی، چارچوبی برای صورت‌بندی تمام مفروضات نظریات اقتصاد نئوکلاسیک بر مدار الگوی انسان اقتصادی است. انسان اقتصادی یک مدل مفهومی است که به موضوع محوری دانش اقتصاد تبدیل شده است؛ درنتیجه نظریات اقتصادی با محوریت اقتصاد خرد به‌نحو قیاسی از خصوصیات آن استخراج شده است. منفعت‌طلبی، فردگرایی و عقلانیت کامل از خصوصیات اصلی انسان اقتصادی است. این نظریه به‌رغم محدودیت‌های متعدد، اما از قابلیت زیادی برای تبیین رفتارهای اقتصادی برخوردار است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی نشان داده شده است که این نظریه با اینکه در چارچوب دانش اقتصاد از سوی اقتصاد نهادگرایی بر اساس نظریات جامعه‌شناختی و اقتصاد رفتاری بر اساس نظریات روان‌شناختی مورد نقد اساسی واقع شده است، اما به‌تدریج به‌منظور تبیین همۀ رفتارهای آدمی در حوزه‌های دیگر زندگی اجتماعی نظیر فرهنگ، خانواده، سیاست، دین و حقوق نیز به‌کار گرفته شده است. در این مقاله با بررسی دلایل این تعمیم، تلاش شده است تا محدودیت‌های روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و اخلاقی این تعمیم ـ به‌منظور نیل به یک نظریۀ جامع عقلانیت ـ نشان داده شود.
UR  - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/node/5001770
L1  - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/sites/marefateeqtesadi.nashriyat.ir/files/article-files/5001770-1753686265.pdf
ER  -