TY - JOUR ID - 5002176 TI - بررسی مالیات تنظیمی با رویکرد دینی و اقتصادی (مطالعه موردی: مالیات بر عایدی سرمایه) JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 15 LA - fa SN - 2042-2322 AU - Hosein, AD - دانشجوی دکتری AU - Hosein, Bahraini Yazdi AD - دکتری - اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 16 IS - 1 SP - 123EP - 144ماليات تنظيمي ,ماليات بر عايدي سرمايه ,سوداگري ,قاعدة لاضرر ,جریمة مالی ,DO - 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5002176 AB - مالیات بر عایدی سرمایه به‌عنوان یکی از ابزارهای تنظیم‌گری اقتصادی تلقی می‌شود. این مالیات با هدف هدایت منابع از بخش‌های غیرمولد به سمت بخش‌های مولد اقتصاد و همچنین کاهش فاصلة طبقاتی طراحی‌ شده است. بااین‌حال، چالش‌های فقهی، اقتصادی و اجرایی زیادی در مسیر پیاده‌سازی آن وجود دارد. این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی و با استناد به منابع دینی و قوانین و مقررات و ساختارهای اقتصادی، به بررسی فقهی و اقتصادی مالیات تنظیمی می‌پردازد. در این زمینه مقاله به دنبال پاسخ به دو سؤال اساسی است: اولاً آیا حاکمیت ـ با فرض وجود راهکارهای جایگزین ـ می‌تواند از مالیات به‌عنوان ابزاری برای تنظیم‌گری بازار استفاده کند؟ ثانیاً در صورت پذیرش این رویکرد، چه چالش‌های اقتصادی و اجرایی در پی خواهد داشت؟ نتایج نشان می‌دهد که عدم توجه به خاستگاه مالیات تنظیمی در غرب، اثربخشی کامل‌تر محرومیت‌های اجتماعی به‌جای محدودیت‌های مالی و سودآوری، تعارض مالیات تنظیمی با برخی قواعد شرعی مانند قاعدة لاضرر در کنار ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها، نبود زیرساخت‌های لازم و خطر تبدیل این مالیات به ابزاری صرفاً درآمدی، از جمله موانع اصلی در اجرای مؤثر مالیات بر عایدی سرمایه هستند. این تحقیق بر لزوم ایجاد مبانی قوی فقهی و اقتصادی و همچنین زیرساخت‌های لازم برای اجرای صحیح این نوع مالیات تأکید دارد. UR - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/node/5002176 L1 - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/sites/marefateeqtesadi.nashriyat.ir/files/article-files/5002176-1762236468.pdf ER -