TY  - JOUR
ID  - 5002223
TI  - آزمون تجربی نظریه نقدینگی فعال در اقتصاد ایران: تحلیل اقتصادسنجی پویا از نقش جانشینی ارز در چارچوب VAR (1370-1401)
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 15
LA  - fa
SN  - 2042-2322
AU  - Omid, Eyzanlou
AD  -  دکتری - اقتصاد- موسسه امام خمینی(ره)
AU  - Seyyed Mohammad Ali, mousavi
AD  - استادیار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
Y1  - 2025
PY  - 2025
VL  - 16
IS  - 1
SP  - EP  - نقدینگی فعال ,تورم مزمن ,جانشینی ارز ,مدل VAR ,سیاست پولی ,DO  - 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5002223
AB  - تورم مزمن از موانع اصلی توسعه اقتصادی در ایران است و تحلیل آن نیازمند رویکردی فراتر از تبیین‌های سنتی پولی است. این پژوهش با تکیه بر نظریه «نقدینگی فعال» که بر تفکیک کارکردی اجزای نقدینگی تأکید دارد، به آزمون تجربی این نظریه در برابر رویکرد «نقدینگی کل» می‌پردازد. بر اساس این چارچوب، تورم حاصل تعامل پویای سه عامل است: انباشت نقدینگی غیرفعال، شوک‌های ارزی و سازوکار جانشینی ارز. برای بررسی این فرضیه، دو مدل VAR با داده‌های فصلی ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۱ تخمین زده شد. مدل اول مبتنی بر نقدینگی فعال (M1) و مدل دوم بر نقدینگی کل (M-Total) است. نتایج نشان می‌دهد شوک‌های M1 اثر سریع، قوی و معناداری بر تورم دارند و بیش از ۳۱٪ از نوسانات آن را توضیح می‌دهند، در حالی‌که سهم M-Total حدود ۳٪ و فاقد معنای آماری است. همچنین شوک‌های ارزی تنها از طریق فعال‌سازی M1 و نه M-Total عمل می‌کنند. یافته‌ها، به‌ویژه پس از بحران ارزی ۱۳۹۷، نشان‌دهنده تقویت این کانال انتقال هستند. پژوهش بر ضرورت تغییر رویکرد سیاست‌گذاری از کنترل نقدینگی کل به مدیریت ترکیب نقدینگی و مهار عوامل فعال‌ساز تأکید دارد.
UR  - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/node/5002223
L1  - ER  -