TY  - JOUR
ID  - 5002223
TI  - آزمون تجربی تعامل پویای انباشت نقدینگی غیرفعال، شوک‌های ارزی و سازوکار جانشینی ارز در ایجاد تورم (1370ـ1401)
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 15
LA  - fa
SN  - 2042-2322
AU  - Omid, Eyzanlou
AD  -  دکتری - اقتصاد- موسسه امام خمینی(ره)
AU  - Seyyed Mohammad Ali, mousavi
AD  - استادیار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
Y1  - 2025
PY  - 2025
VL  - 16
IS  - 1
SP  - 103EP  - 122نقدينگي فعال ,تورم مزمن ,جانشيني ارز ,مدل VAR ,سياست پولي ,DO  - 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5002223
AB  - تورم مزمن از موانع اصلی رشد اقتصادی در ایران است و تحلیل آن نیازمند رویکردی فراتر از تبیین‌های سنتی پولی است. این پژوهش با تکیه بر نظریۀ «نقدینگی فعال» که بر تفکیک کارکردی اجزای نقدینگی تأکید دارد، به آزمون تجربی این نظریه در برابر رویکرد «نقدینگی کل» می‌پردازد. فرضیۀ تحقیق این است که تورم حاصل تعامل پویای سه عامل انباشت نقدینگی غیرفعال، شوک‌های ارزی و سازوکار جانشینی ارز است. برای بررسی این فرضیه، دو مدل VAR با داده‌های فصلی ۱۳۷۰ـ۱۴۰۱ تخمین زده شد. مدل اول مبتنی‌بر نقدینگی فعال (M1) و مدل دوم مبتنی‌بر نقدینگی کل (M-Total) است. نتایج آزمون نشان می‌دهد شوک‌های M1 اثر سریع، قوی و معناداری بر تورم دارند و بیش از ۳۱ درصد از نوسانات آن را توضیح می‌دهند؛ درحالی‌که سهم نقدینگی کل حدود 3 درصد و فاقد معناداری آماری است؛ همچنین شوک‌های ارزی تنها از طریق فعال‌سازی نقدینگی فعال عمل می‌کنند. یافته‌های تحقیق، به‌ویژه پس از بحران ارزی ۱۳۹۷، انتقال تورم از مسیر نرخ ارز را تأیید و اثرگذاری نقدینگی کل بر تورم را ناچیز می‌شمارد. پژوهش بر ضرورت تغییر رویکرد سیاست‌گذاری از کنترل نقدینگی کل به مدیریت ترکیب نقدینگی و مهار عوامل فعال‌ساز، به‌ویژه نرخ ارز تأکید دارد.
UR  - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/node/5002223
L1  - https://marefateeqtesadi.nashriyat.ir/sites/marefateeqtesadi.nashriyat.ir/files/article-files/5002223-1762236065.pdf
ER  -