Pages:
69-88
Receive Date: 2025/10/17
Accept Date: 2025/10/17
Abstract:
One of the emerging jurisprudential issues is the buying and selling of cryptocurrencies. Ambiguity in the nature of cryptocurrencies, as well as the features governing this phenomenon, has made it difficult to derive its jurisprudential ruling. One of the important jurisprudential challenges in relation to cryptocurrencies is their propertyness. Then, its deceptiveness, stupidness, harmfulness and also the need to disrupt the system are listed as obstacles to the correctness of its transactions. In the present article, which was compiled in the ijtihad method, the thematic of cryptocurrencies is followed first, relying on Bitcoin. Revising the financial criteria, the following three conditions of existence of kind desire (market demand), scarcity and transferability (possibility of supply) have been examined in relation to cryptocurrencies. The research results show that cryptocurrencies have these three conditions. Also, the problems of the taxation of cryptocurrencies, i.e. the illusion of taxation, the lack of real benefits, and the legal cancellation of taxation were also examined and answered. According to the findings of the research, the buying and selling of cryptocurrencies is without problems in terms of the existence of requirements (taxation) and in terms of the lack of obstacles (general conditions of sale); Of course, the Islamic ruler can prevent its transactions in the conditions of necessity and corruption.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی فقهی مالیت و خرید و فروش رمزارزها (مطالعه موردی بیتکوین)
Abstract:
از جمله مسائل مستحدثه فقهی خریدوفروش رمزارزها است. ابهام در ماهیت رمزارزها و همچنین ویژگیهای حاکم بر این پدیده مستحدثه عملیات استنباط حکم فقهی آن را اندکی دشوار کرده است. یکی از چالشهای فقهی مهم دررابطهبا رمزارزها مالیت آنهاست. سپس غرری بودن، سفهی بودن، ضرری بودن آن و همچنین لزوم اختلال نظام از موانع صحت معاملات آن برشمرده شده است. در مقاله حاضر که به روش اجتهادی تدوین شده ابتدا موضوعشناسی رمزارزها با تکیه بر بیتکوین دنبال شده است. در ادامه پس از تنقیح معیارهای مالیت، سه شرط وجود رغبت نوعی (تقاضای بازاری)، کمیابی و قابلیت نقلوانتقال (امکان عرضه) دررابطهبا رمزارزها بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد رمزارزها واجد این سه شرط هستند. همچنین اشکالات مالیت رمزارزها یعنی توهم مالیت، نداشتن منفعت بالفعل و لغو شرعی مالیت نیز بررسی و پاسخ داده شده است. جمعبندی تحقیق حاضر آن است که خریدوفروش رمزارزها فینفسه به لحاظ وجود مقتضی (مالیت) و به لحاظ فقدان موانع (شروط عمومی بیع) بدون اشکال است و البته حاکم اسلامی در صورت لزوم و احراز مفسده میتواند مانع از انجام معاملات آن شود.
References:
- اسدیان لالیمی، مرتضی، مجید حبیبیان نقیبی، ۱۴۰۰، «موضوعشناسی رمزارزها و تحلیل فقهی آنها (مورد مطالعه بیت کوین)»، معرفت، ش ۲۸۱، ص 11-22.
- اصفهانى، محمدحسین کمپانى، 1418ق، حاشیة کتاب المکاسب، قم، انوارالهدى.
- امیرخانی، رضا، 1396، بیتکوین و ماهیت مالی فقهی پول مجازی، تهران، سازمان بورس و اوراق بهادار.
- انصارى، مرتضى، 1415ق، المکاسب، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
- ایروانی، عبدالحسین، 1406ق، حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- ترابی، مرتضی، 1398، خرید و فروش و استخراج پول دیجیتال (بیتکوین)، قم، توحید.
- جدیدیان، انسیه، 1400، «بررسی ماهیت فقهی و حقوقی بیتکوین»، مطالعات نوین بانکی، ش 11، ص 65ـ74.
- جوهری، اسماعیلبن حماد، 1410ق، الصحاح ـ تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت، دار العلم للملایین.
- حلی، حسنبن یوسف، بیتا، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسة آلالبیت.
- خادمان، محمود و همکاران، 1400، «شناسایی ماهیت حقوقی رمزارزها با تحلیل ساختاری آنها در نظام حقوقی ایران»، دادگستری، ش 115، ص 349ـ379.
- خواجوی، اصغر و سیدمرتضی قاسمزاده، 1401، «ماهیت فقهی و حقوقی رمزارز اتریوم (اتر)»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 26، ص 167ـ182.
- خوئى، سیدابوالقاسم، بیتا، المستند فی شرح العروة الوثقى، نرمافزار جامع فقه اهلبیت2.
- خوئى، سیدابوالقاسم، 1388ق، مصباح الفقاهه، تقریر محمدعلی توحیدی، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
- دادگر، یدالله، 1383، تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی، قم، دانشگاه مفید.
- راغب اصفهانی، حسینبن محمد، 1412ق، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالعلم.
- ربانی موسویان، سیدعلی، 1399، «مشروعیت رمزارزها از نظر فقه حکومتی»، پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، ش 60، ص 53-75.
- صاحببن عباد، اسماعیلبن عباد، 1414ق، المحیط فی اللغة، بیروت، عالم الکتاب.
- صدر، سیدمحمدباقر، 1424ق، اقتصادنا، قم، مرکز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر.
- طباطبایی حکیم، سیدمحسن، بیتا، نهج الفقاهة، قم، 22 بهمن.
- طریحی، فخرالدین، 1416ق، مجمع البحرین، چ سوم، تهران، کتابفروشی مرتضوی.
- علیدوست، ابوالقاسم، 1382، «قاعده نفی غرر در معاملات»، اقتصاد اسلامی، ش 9، ص 89-106.
- فراهیدى، خلیلبن احمد، 1410ق، العین، چ دوم، قم، هجرت.
- فیومى، احمدبن محمد، بیتا، المصباح المنیر، قم، شریف الرضی.
- قلیچ، وهاب، 1398، «نگاهی به رمزارزها از پنجره فقه اسلامی»، تازههای اقتصاد، ش 157، ص 107-111.
- مدرسی طباطبایی یزدی، سیدمحمدرضا، 1400، فقه رمزارزها، قم، مرکز مدیریت حوزههای علمیه.
- مروی، جواد، 1402، فقه رمزارزها: تاریخچه و ماهیت بیتکوین، حکم شرعی استخراج و مبادله بیتکوین، تقریر سیدروحالله ذاکری و محمد شیبانی، قم، مؤسسة انتشارات حوزههای علمیه.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1426ق، أنوار الفقاهة ـ کتاب التجارة، قم، مدرسة الامام علیبن ابیطالب(ع).
- موسوی خلخالى، سیدمحمدمهدى، 1427ق، فقه الشیعة ـ کتاب الإجارة، تهران، مرکز فرهنگى انتشارات منیر.
- موسوی خمینى، روحالله، 1434ق، کتاب البیع، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
- موسوی خمینى، روحالله، 1415ق، المکاسب المحرمه، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- موسویان، سیدعباس و محمد علیزاده اصل، 1394، «بررسی رابطه ریسک و غرر در بازارهای مالی اسلامی»، اقتصاد اسلامی، ش 59، ص 65ـ94.
- نائینی، محمدحسین، 1413ق، المکاسب و البیع، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
- نجفی، محمدحسن، 1362، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، چ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- یوسفی، احمدعلی، 1399، «ضابطه مال بودن در مباحث فقهی»، اقتصاد اسلامی، ش 79، ص 37-63.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
khatibi, Mahdi.(2025) A Jurisprudential Review of Taxation and Buying and Selling of Decentralized Cryptocurrencies (Bitcoin Case Study). Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14(2), 69-88 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.2021906
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mahdi khatibi."A Jurisprudential Review of Taxation and Buying and Selling of Decentralized Cryptocurrencies (Bitcoin Case Study)". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14, 2, 2025, 69-88
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
khatibi, M.(2025) 'A Jurisprudential Review of Taxation and Buying and Selling of Decentralized Cryptocurrencies (Bitcoin Case Study)', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14(2), pp. 69-88
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
khatibi, M. A Jurisprudential Review of Taxation and Buying and Selling of Decentralized Cryptocurrencies (Bitcoin Case Study). Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 14(2): 69-88