Pages:
165-184
Receive Date: 2025/10/21
Accept Date: 2025/10/21
Abstract:
The topic of "religious science" has been one of the challenging points in the literature of religious studies in recent decades. Different theories have been put forward by Muslim scholars about its quiddity, its feasibility, its methodology and its realization. “Islamic economics”, as one of the most important examples of human religious science is no exception. Some thinkers have accepted the scientific identity of Islamic economics, while others have sought to deny it. In this paper, we analyze the feasibility of Islamic economics by using an analytical method. According to the research hypothesis, a large number of Islamic economics propositions, in addition to their doctrinal nature, have a scientific identity. These statements constitute the content of Islamic economics. According to the research findings, the feasibility of Islamic economics can be demonstrated by three reasons for the necessity of a positive economics for the realization of Islamic doctrines, the existence of descriptive economics statements in Islamic narrative sources, and the influence of Islamic doctrinal principles and basics on economic behavior.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :ادله امکانپذیری علم اقتصاد اسلامی
Abstract:
مبحث «علم دینی»، یکی از نقاط چالش برانگیز در ادبیات دین پژوهی دهه های اخیر به شمار می رود. نظریه های متفاوتی از سوی اندیشمندان مسلمان، دربارۀ چیستی، امکان پذیری، روش شناسی و تحقق آن مطرح شده است. «علم اقتصاد اسلامی» نیز به عنوان یکی از مصادیق مهم علم دینی انسانی، از این جریان مستثنا نیست. برخی متفکران، هویت علمی اقتصاد اسلامی را قبول داشته و برخی دیگر، درصدد انکار آن برآمده اند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی امکان پذیری علم اقتصاد اسلامی می پردازیم. بنا به فرضیه تحقیق، گروه عمده ای از گزاره های اقتصاد اسلامی، علاوه بر داشتن ماهیت مکتبی، از هویت علمی نیز برخوردارند. گزاره های مزبور، محتوای علم اقتصاد اسلامی را تشکیل می دهند. بر اساس یافته های تحقیق، امکان پذیری علم اقتصاد اسلامی را می توان با توجه به سه دلیل ضرورت اقتصاد اثباتی برای تحقق آرمان های مکتبی اسلام، وجود گزاره های اقتصاد توصیفی در منابع نقلی اسلام و تأثیر مبانی و اصول مکتبی اسلام در رفتارهای اقتصادی اثبات کرد.
References:
- ابنمنظور، محمدبنمكرم، 1414ق، لسانالعرب، چ سوم، بيروت، دارالفكر للطباعة و النشر و التوزيع و دار صادر.
- اسلامپور کریمی، حسن، 1393، خودآموز مقدمات پژوهش، چ دوم، تهران، سمت، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- انس زرقا، محمد، 1383، «اسلامی کردن علم اقتصاد: مفهوم و روش»، ترجمة منصور زراءنژاد، اقتصاد اسلامی، ش14، ص 145-166.
- بحرانى، سيدهاشم، 1411ق، حليةالأبرار في أحوال محمّد و آله الأطهار، قم، مؤسسة معارف اسلامي.
- برقى، احمدبنمحمد، 1371ق، المحاسن، چ دوم، قم، دارالكتبالإسلامية.
- تميمىآمدى، عبدالواحد، 1410ق، غررالحكم و دررالكلم، چ دوم، قم، دارالكتبالإسلامية.
- ـــــ ، 1366، تصنيف غررالحكم و دررالكلم، قم، دفتر تبليغات اسلامی.
- جوادیآملی، عبدالله، 1389، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، چ چهارم، قم، اسراء.
- حبیبی، رضا، 1392، درآمدی بر فلسفه علم، چ سوم، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- حرعاملى، محمدبنحسن، 1409ق، تفصيل وسائلالشيعة إلى تحصيل مسائلالشريعة، قم، مؤسسة آلالبيت.
- دادگر، یدالله، 1384، درآمدی بر روششناسی علم اقتصاد، تهران، نشر نی.
- صدر، سيدمحمدباقر، 1417ق، اقتصادنا، خراسان، دفتر تبليغات اسلامى.
- صدوق، محمدبنعلى، 1385، عللالشرائع، قم، كتابفروشى داورى.
- طباطبايى بروجردى، سیدحسين، 1429ق، جامع أحاديث الشيعة، تهران، فرهنگ سبز.
- فراهيدى، خليلبناحمد، 1410ق، كتاب العين، چ دوم، قم، هجرت.
- قحف، منذر، 1385، «نظام اقتصادی اسلام و علم تحلیل اقتصاد اسلامی»، ترجمة سیدحسین میرمعزی، اقتصاد اسلامی، ش18، ص 157-178.
- كلينى، محمدبنيعقوب، 1407ق، الكافي، چ چهارم، تهران، دارالكتب الإسلامية.
- ليثى واسطى، علىبنمحمد، 1376، عيونالحكم و المواعظ، قم، دارالحديث.
- مصباحيزدي، محمدتقی، 1378، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
- ـــــ ، 1379، آموزش فلسفه، چ دوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
- ـــــ ، 1392، رابطه علم و دین، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی، 1356، ده گفتار، تهران، حکمت.
- مظفر، محمدرضا، 1417ق، المنطق، چ دوازدهم، قم، فیروزآبادی.
- ملکیان، مصطفی، 1391، «درآمدی بر نفی علم دینی»، در: «گفتارهایی در علم دینی» تدوین عطاءالله بیگدلی، تهران، دانشگاه امام صادق.
- میرمعزی، سیدحسین، 1385،«نقد و بررسی دیدگاه شهید صدر دربارۀ هویت اقتصاد اسلامی»، اقتصاد اسلامی، ش22، ص 123-146.
- نمازی حسین و يدالله دادگر، 1390، اقتصاد متعارف، اقتصاد ارتدکس و اقتصاد اخلاقمدار، چ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
- Hendarson, James M. and Richard E. Quandt, 1980, Microeconomic Theory: a Mathematical approach, 3rd ed, NewYork, McGraw- Hill Intarnational Book Company.
- Machlup. F, 1978, Methodology of Economics and Other Social Sciences, Academic Press.
- Margenau, H, 1950, The Nature of Physical Reality, a Philosophy of Modern Physics, NewYork, McGraw-Hill.
- Mc Guigan, F. J, 1968, Experimental Psychology: a methodological approach, 2nd ed, New Jersay, Prentice-Hall.
- Robert, J. Barro, & Rachel, M, 2003, Religion and Economic Growth across Countries, McCleary.
- Robbins Lionel, 1994, “The Nature and Ignificance of Economic Science”, in: The Philosophy of Economics, 2nd-ed, Cambridge University Press, NewYork.
- Runder, 1996, Philisophy of Social Science, Englewood Cliffs, NJ:Printice – Hall.
- Samuelsn Paul A, & William D. Nordhaus, 1989, Economics, 13th Edition, Mcgraw-Hill book company.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Aghanazari, Hasan , Bidar, Mohammad.(2025) The Proof for the Possibility of the Science of Islamic Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11(1), 165-184
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hasan Aghanazari; Mohammad Bidar."The Proof for the Possibility of the Science of Islamic Economics". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11, 1, 2025, 165-184
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Aghanazari, H, Bidar, M.(2025) 'The Proof for the Possibility of the Science of Islamic Economics', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11(1), pp. 165-184
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Aghanazari, H, Bidar, M. The Proof for the Possibility of the Science of Islamic Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 11(1): 165-184