Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 11, Issue 2, No 22, Year 2025 , Pages 143-154

    Jurisprudential-economic analysis of price and pricing (Conversion) based on the view of Allamah Hilli

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Seyyed Aqeel Hoseini / Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Humanities, Yasouj University / aqil.hoseiny@gmail.com
    Abdollah Bahmanpouri / Assistant Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Yasouj University / bahmanpouri10@gmail.com
    Mohammad reza Heidari Khorasgani / Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan / mrheidari2001@yahoo.com
    Pages: 143-154 Receive Date: 2025/04/07 Accept Date: 2025/04/07
    Abstract: 
    One of the most important issues facing Islamic economics is the fairness of the pricing system. Is the market pricing mechanism fair? This study examines the criteria and examples of fair price from the perspective of Islamic jurisprudence based on the view of Allameh Hilli by using descriptive method and jurisprudential-economic analysis. This study attempts to conclude the important issue of pricing and the limits and scope of the Islamic State's intervention in the market of insights for reference to the heritage of the Shiite school, focusing on the views of Allama Hali. There is a question whether the market price is a fair price? The findings of study show that the current market price is not always considered fair based on Allameh Hilli's point of view. He also cites non-market examples of fair pricing, which include legal prices set by legal authorities (guilds and accountants, as well as a fair and informed estimator). The ruler of Sharia can set a special price in case of misuse of the owner of the goods in determining the price based on some jurists’ points of view including Allama Hali.
    Keywords: 
    Allameh Hilli
    Fair Price
    Value Theory
    Pricing
    Competitive Market.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تحلیل فقهی ـ اقتصادی قیمت و قیمت‎گذاری (تسعیر) با تکیه بر دیدگاه علامه حلی
    Abstract: 
    یکی از مهم ترین مسائل پیش روی اقتصاد اسلامی، عادلانه بودن نظام قیمت گذاری است. آیا مکانیسم قیمت گذاری بازاری عادلانه است؟ در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیل فقهی-اقتصادی به بررسی ملاک و مصادیق قیمت عادلانه از دیدگاه فقه اسلامی با تکیه بر دیدگاه علامه حلی(ره) می پردازیم. در این پژوهش سعی شده است با رجوع به تراث مکتب تشیع با تمرکز بر دیدگاه های علامه حلی در خصوص مقوله مهم قیمت گذاری و حدود و قلمرو مداخله دولت اسلامی در بازار بصیرت هایی استنتاج شود. در این راستا این سوال مطرح است که آیا قیمت بازاری قیمتی عادلانه است؟ یافته های مقاله نشان می دهد که از دید علامه حلی، قیمت رایج بازار همواره عادلانه تلقی نمی شود. همچنین ایشان مصادیق غیربازاری نیز برای قیمت عادلانه مطرح می کنند که شامل قیمت های قانونی مقرر شده بوسیلة مراجع قانونی (اصناف و محتسب و همچنین برآوردکننده (مقوّم) عادل و خِبره) می شود. از دیدگاه پاره ای از فقها از جمله علامه حلی در صورت اجحاف صاحب کالا در تعیین قیمت، حاکم شرع می تواند قیمت خاصی را تعیین کند. 
    Keywords: 
    بازار رقابتی
    قیمت‎گذاری
    نظریه ارزش
    قیمت عادلانه
    علامه حلی
    References: 
    • ابن‌‌ادریس حلی، 1410ق، السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي، قم، دفتر نشر اسلامي.
    • انصاري، شيخ مرتضي، 1420ق، كتاب المكاسب، قم، مجمع الفكر اسلامي.
    • آقاجاني قناد، محمدرضا، 1380، «مبناي محاسبه قيمت در کالاي قيمي مقبوض به عقد از ديدگاه محقق اول و ثاني»، مجله دانشکده حقوق و علوم سياسي (دانشگاه تهران)، ش53، ص 5-34.
    • ابن‌حنبل، احمد، بی‌تا، مسند احمدبن حنبل، بیروت، دارصدر.
    • پيغامي، عادل، 1389، تحليل انتقادي نظريه¬هاي «حقيقي-پولي» و «انگيزه¬هاي بين¬زماني» در موضوع¬شناسي بهره، رساله دکتري، دانشکده اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع).
    • حسینی عاملی، جواد، ۱۴۱۹ق، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • حلی، 1314ق، تحرير الأحكام الشرعية علي مذهب الإمامية، قم، مؤسسة آل‌البيت(ع).
    • ـــــ ، 1410ق، نهاية الإحكام في معرفة الأحكام، چ دوم، قم، مؤسسة اسماعيليان. 
    • ـــــ ، 1412ق (الف)، مختلف الشيعة في أحكام الشريعة، قم، دفتر نشر اسلامي
    • ـــــ ، 1412ق (ب)، منتهي المطلب في تحقيق المذهب، الخط والإخراج الحافظ علاء البصري، مشهد، آسان مقدس رضوي.
    • ـــــ ، 1413ق، قواعد الاحكام في معرفة الحلال والحرام، قم، دفتر نشر الاسلامي.
    • ـــــ ، 1414ق، تذكرة الفقهاء (طبع جديد)، قم، مؤسسة آل‌البيت(ع).
    • ـــــ ، بي‌تا، تذكرة الفقهاء (طبع قديم)، قم، مكتبة المرتضوية لأحياء آثار الجعفرية.
    • ـــــ ، 1416ق، كشف المراد في شرح تجريد الإعتقاد، تصحيح آيت‌الله حسن حسن‌زاده آملي، چ ششم، قم، دفتر نشر اسلامي.
    • حلى (محقق حلى)، نجم‏الدين ابوالقاسم، 1409ق، شرايع الاسلام، چ دوم، قم، استقلال.
    • خميني، سيدمصطفى، 1418ق، مستند تحرير الوسيلة، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره). 
    • رهبر، مهدی و منيره خطیبی، 1394، «مثلی و قیمی از منظر فقه اسلامی و حقوق ایران»، فقه مقارن، ش5، ص 41-62.
    • صدوق، محمدبن علی، ۱۴۱۳ق، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، چ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • ـــــ ، ۱۳۵۷، التوحید، قم، چاپ هاشم حسینی طهرانی.
    • صديقي، نجات‌الله، 1385، «بررسي کوشش¬هاي اخير پيرامون مطالعة تاريخ تفکر اقتصادي در اسلام»، در: عقايد اقتصادي انشمندان مسلمان، ابوالحسن صادق و عيديت غزالي، ترجمة احمد شعباني، تهران، دانشگاه امام صادق(ع). 
    • طوسى، محمدبن جعفر، 1387ق، المبسوط في فقه الامامية، قم، مكتبة المرتضوية لأحياء آثار الجعفرية. 
    • ـــــ ، 1400، الاقتصاد الهادي إلي طريق الرشاد، قم، چاپخانه خيام. 
    • ـــــ ، 1417ق، الخلاف، قم، اسلامى.
    • عاملى (شهيد ثاني)، زين‏الدين‌بن حسين، بى‏تا، الروضه‏البهيه فى شرح‏اللمعه الدمشقيه فى فقه‏الاماميه، بيروت، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات.
    • غزالي، عيديت، 1385، «تفکر اقتصاد اسلامي»، در: عقايد اقتصادي انشمندان مسلمان، ابوالحسن صادق و عيديت غزالي، ترجمة احمد شعباني، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
    • محقق اردبيلي، 1411ق، مجمع الفائدة و البرهان، قم، دفتر نشر اسلامي.
    • مسلم نیشابوری، 1412ق، صحیح مسلم، تصحيح عبدالباقی محمد فؤاد، قاهره، دارالحدیث.
    • موسوي خمينى، سيدروح‏اللّه،1410ق، البيع، چ چهارم، قم، اسماعيليان. 
    • موسويان، سيدعباس و حسن بهاري قراملکي، 1389، «ضوابط قيمت‌گذاري از منظر فقه اماميه»، معرفت اقتصادي، ش2، ص 109ـ136. 
    • نووى، محى‏الدين، بى‏تا، المجموع فى شرح‏المهذب، بيروت، دارالفكر.
    • 81 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseini, Seyyed Aqeel, Bahmanpouri, Abdollah, Heidari Khorasgani, Mohammad reza.(2025) Jurisprudential-economic analysis of price and pricing (Conversion) based on the view of Allamah Hilli. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11(2), 143-154

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Seyyed Aqeel Hoseini; Abdollah Bahmanpouri; Mohammad reza Heidari Khorasgani."Jurisprudential-economic analysis of price and pricing (Conversion) based on the view of Allamah Hilli". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11, 2, 2025, 143-154

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseini, S, Bahmanpouri, A, Heidari Khorasgani, M.(2025) 'Jurisprudential-economic analysis of price and pricing (Conversion) based on the view of Allamah Hilli', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 11(2), pp. 143-154

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseini, S, Bahmanpouri, A, Heidari Khorasgani, M. Jurisprudential-economic analysis of price and pricing (Conversion) based on the view of Allamah Hilli. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 11(2): 143-154