Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 12, Issue 2, No 24, Year 2025 , Pages 159-174

    بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Yaghoub jamali / دکتری فلسفه اقتصاد موسسه امام خمینی ره قم / ya.jamali@chmail.ir
    ✍️ Ali Jaberi / استادیار / ali_jaberi2@yahoo.com
    Pages: 159-174 Receive Date: 2025/04/06 Accept Date: 2025/04/06
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی
    Abstract: 
    مفهوم «خودگرایی» در علوم انسانی و اخلاق هنجاری به تبیین انگیزه‌ی رفتار انسان می پردازد. در دیدگاه حاکم بر ادبیات اقتصادی، انگیزه ها عمدتاً محصور در انگیزه های خودگرایانه شده و سایر انگیزه ها در طول آن دیده می شود. این رویکرد حتی در اقتصاد اسلامی نیز بسیار رایج است؛ با این تفاوت که در اقتصاد متعارف انگیزه های مزبور خودخواهانه مادی و دنیوی دانسته شده و در اقتصاد اسلامی انگیزه های معنوی و اُخروی نیز بدان افزوده شده است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، به بررسی نگرش علامه مصباح یزدی در زمینه خودگرایی روان شناختی و تمایز آن با ادبیات اقتصادی می پردازیم. با توجه به نگرش علامه مصباح یزدی مبنی بر وجود گرایش خداگرایی و دیگرگرایی در کنار خودگرایی، تلقی انحصار انگیزه ها در انگیزه های خودخواهانه و پذیرش خودگرایی روان شناختی محل تامل است. نتایج پژوهش حاکی از عدم پذیرش انحصار انگیزه ها به انگیزه های خودخواهانه در نگرش علامه مصباح یزدی است. ایشان همچنین انگیزه های دیگرگرایی و خداگرایی را در عرض انگیزه خودخواهی و نه در طول آن می بینند. این نگرش با اقتصاد متعارف در مبانی فلسفی همچون دئیسم و اومانیسم، و با ادبیات اقتصادی در وجود گرایش های غیرخودخواهانه در عرض انگیزه های خودخواهانه و توجه به تأثیرگذاری ارزش های اخلاقی بر رفتار اقتصادی متمایز است.
    Keywords: 
    دیگرگرایی
    اقتصاد اسلامی
    خداگرایی
    اقتصاد متعارف
    علامه مصباح یزدی
    خودگرایی اخلاقی
    خودگرایی روان‌شناختی
    • 97 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    jamali, Yaghoub, Jaberi, Ali.(2025) بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 12(2), 159-174

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Yaghoub jamali; Ali Jaberi."بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 12, 2, 2025, 159-174

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    jamali, Y, Jaberi, A.(2025) 'بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 12(2), pp. 159-174

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    jamali, Y, Jaberi, A. بررسی مفهوم خودگرایی روان‌شناختی در نگرش علامه مصباح و تمایز آن با ادبیات اقتصادی. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 12(2): 159-174