Fiqhi Analysis of Monitory Seigniorage Based on Its Economical Consequences
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Nasroallah khalili tirtashi
/ Faculty member of Naragh Islamic Azad University / khalili631342@gmail.com
/ Faculty member of Naragh Islamic Azad University / khalili631342@gmail.comAbstract:
Although the government's use of monetary seigniorage can contribute to economic growth, it has some negative results like national currency depreciation and inflation. The consecutive depreciation of national currency's price which seigniorage brings about, poses this question: Is this decision of the government legitimate? If it is supposedly legitimate, is it absolutely legitimate or it is permissible under necessary conditions, or due to paramount interests or acting as a guardian? The aim of this research is to answer these questions, taking into regard the economic consequences of inflation. The assumption of the research is that, due to its negative consequences this method cannot be justified on the grounds of Islamic fiqh. The findings of research in which an analytical is used show that the government is not permitted to use this method for its financing. Based on the fiqh view to which this paper refers, the permission for using this method requires a governmental order and the government has time choice for a limited time only.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تحلیل فقهی سیاست «حق‌الضرب پولی» با تکیه بر پیامدهای اقتصادی آن
Abstract:
هرچند استفاده‌ی دولت از «حق الضرب پولی» می تواند به رشد اقتصادی کمک کند، اما نتایج ناگواری همچون کاهش ارزش پول ملی و تورم را نیز به دنبال دارد. کاهش پی درپی ارزش پول ملی در پی استفاده از حق الضرب، این سؤال را مطرح میسازد که آیا این اقدام دولت مشروع است؟ بر فرض مشروع بودن، آیا مطلقاً مشروع است، یا در صورت ضرورت و با وجود مصلحت ملزَم و احیاناً با اِعمال ولایت، مجاز است؟ هدف از انجام این تحقیق، پاسخ گویی به سؤال های مزبور با تکیه بر پیامدهای اقتصادی تورم است. فرضیه‌ی تحقیق آن است که این شیوه را با توجه به پیامدهای منفی اش، نمی توان از نظر فقهی توجیه نمود. یافته های تحقیق، که به روش تحلیلی سامان یافته است، نشان می دهد که دولت مجاز به استفاده از این روش برای تأمین مالی خود نیست و جواز استفاده از آن مشروط به تحقق شرایط و ضوابط خاصی، از جمله منوط بودن حفظ کیان اسلام و مسلمانان به حق الضرب است. براساس استدلال فقهی ارائه شده در مقاله، جواز استفاده از این روش منوط به حکم حکومتی است و این اختیار باید به صورت موقّتی در اختیار دولت قرار گیرد.
Keywords:
References:
- نهج‌البلاغه، 1379، ترجمة محمد دشتي، چ دوم، قم، پارسايان.
- ابن‌منظور، محمدبن مکرم، 1405ق، لسان‌العرب، قم، ادب.
- اسماعيلي، اسماعيل، 1373، «اکل مال به باطل در بينش فقهي شيخ انصاري»، فقه، ش1، ص 144-157.
- انصاري، مرتضي، 1422ق، کتاب¬المکاسب، قم، مجمع¬الفکر¬الاسلامي.
- تفضلي، فريدون، 1372، تاريخ عقايد اقتصادي، تهران، نشرني.
- تودارو، مايکل، 1366، توسعه اقتصادي در جهان سوم، ترجمة غلامعلي فرجادي و حميد سهرابي، تهران، برنامه و بودجه.
- توسلي، محمد¬اسماعيل، 1383، «محدوديت¬ها و مسئوليت‌هاي دولت اسلامي در پولي کردن کسري بودجه»، اقتصاد اسلامي، ش14، ص82-107.
- جلالي نائيني، سيد احمدرضا و رضا شيوا، 1372، سياست پولي انتظارات عقلايي توليد و تورم گزارش سومين سمينار سياست¬هاي پولي و ارزي، تهران، مؤسسة تحقيقات پولي و بانکي.
- جوهري، اسماعيل¬بن¬حماد، 1990م، تاج¬اللغه و صحاح¬العربيه، بيروت، دارالعلم¬للملايين.
- حرعاملي، محمدبن حسن، 1371، وسائل¬الشيعه، قم، مؤسسه آل البيت.
- حکيمي، محمدرضا، 1378، جامعه‌‌سازي قرآني، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
- حلي، حسن‌بن يوسف، 1364، نهاية¬الاحکام، قم، اسماعيليان.
- ـــــ ، 1374، تذكرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل¬البيت.
- دورنبوش، روديگر و استانلي فيشر، 1371، اقتصاد کلان، ترجمة محمدحسين تيزهوش تابان، تهران، سروش.
- رازي شاصفي، فخرالدين محمد، 1411ق، التفسيرالکبير، بيروت، دارالکتب¬العلميه.
- رضواني، غلام¬رضا، 1377، مجموعه سخنراني¬ها و مقالات نهمين سمينار بانکداري، تهران، مؤسسه عالي بانکداري.
- رومر، ديويد، 1388، اقتصاد کلان پيشرفته، ترجمة مهدي تقوي، تهران، دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات.
- ريکاردو، ديويد، 1374، اصول اقتصاد سياسي و ماليات¬ستاني، ترجمة حبيب‌الله تيمور، تهران، نشرني.
- شافعي، محمد¬بن¬ادريس، 1422ق، الام، بيروت، دار¬الوفاء.
- صدر، سيدمحمدباقر، ۱۴۱۰ق، الاسلام يقود الحياه، بيروت دارالتعارف للمطبوعات.
- طباطبائي، سيدمحمد حسين، 1417ق، الميزان في تفسيرالقرآن، بيروت، مؤسسةالاعلمي للمطبوعات.
- طبرسي، فضل‌بن حسن، 1408ق، مجمع البيان، بيروت، دارالمعرفه.
- طوسي، محمد¬بن¬حسن، 1387ق، المبسوط في فقه¬الاماميه، بي‌جا، المکتبه¬المرتضويه.
- ـــــ ، 1409ق، التبيان في تفسير القرآن، قم، مکتب الاعلام¬الاسلامي.
- ـــــ ، بي‌تا، النهايه في مجرد الفقه و الفتاوي، بيروت، دارالاندلس.
- فرهنگ، منوچهر، 1371، فرهنگ بزرگ علوم اقتصادي، چ دوم، تهران، البرز.
- فيض کاشاني، ملامحسن، بي‌تا، الصافي في تفسير کلام الله، مشهد، دارالمرتضي¬للنشر.
- قلي بگلو، محمدرضا، 1386، «نا اطميناني تورم و پراکندگي قيمت¬هاي نسبي در ايران»، روند، ش54-55، ص88 – 122.
- کتابي، احمد، 1378، تورم علل و آثار و راه¬هاي مقابله با آن، تهران، اقبال.
- کميجاني، اکبر و محمدمهدي عسکري، 1383، «تحليل نظري آثار اقتصادي زکات و مقايسه آن با ماليه تورمي»، تحقيقات اقتصادي، ش83، ص55-72.
- كليني، محمد بن يعقوب، 1363، اصول¬ كافي، تهران، دارالكتاب الاسلامية.
- كميجاني، اكبر، سيدهادي عربي و محمداسماعيل توسلي، 1391، «هدف اصلي سياست پولي و نهاد تعيين‌كننده آن در نظام اقتصادي اسلام»، معرفت اقتصاد اسلامي، ش6، ص123-144.
- موسوي خميني، سيدروح‌الله، 1378، صحيفه نور، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- ـــــ ، 1379، کتاب¬البيع، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- نوري طبرسي، ميرزا حسين، 1383ق، مستدرک الوسائل، تهران، المکتبة الاسلامية.
- هاشمي¬شاهرودي، سيد محمود، 1374، «ضمان کاهش ارزش پول»، فقه اهل بيت، ش2، ص 48-87.
- يوسفي، احمدعلي، 1377، ماهيت پول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- ــــ ، 1381، ربا و تورم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- Fischer, Stanley and Modigliani, Franco, 1978, Towards an Understanding of the Real Effects and Costs of Inflation, NBER working paper, No 303, 2-7.
- Fisher, Irving, 1920, Stabilizing the Dollar, New York, Macmillan, 1-22
- Gros, Daniel, 1989/7, Seigniorage in the EC: The Implications of the EMS and Financial Market Integration, IMF Working Paper, 1-18.
- Keynes, John Maynard, 1923, A Tract on Monetary Reform, London, Macmillan.
- Leftwich and Sharp, 1974, Economics of Social Issues, Publications Inc.
- Neumann, Manfred J. M., 1992, Seigniorage in the United States: How Much Does the U.S Government Make from Money Production? www.Stlouisfed.org/publications/review/92/03/seigniorage-mar-Apr1992.pdf.
- Reich, Jens, 2011, Seigniorage Where Does It Come From and Who Gets It? An Institutional Perspective on Currency Creation, 1-12.
- Tobin, James, 1986, "In the Welfare Macroeconomics of Government Financial policy", Scandinavian Journal of Economics, vol 88, 9-24.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Komijani, Akbar, khalili tirtashi, Nasroallah.(2025) Fiqhi Analysis of Monitory Seigniorage Based on Its Economical Consequences. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 5(1), 5-28
Akbar Komijani; Nasroallah khalili tirtashi."Fiqhi Analysis of Monitory Seigniorage Based on Its Economical Consequences". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 5, 1, 2025, 5-28
Komijani, A, khalili tirtashi, N.(2025) 'Fiqhi Analysis of Monitory Seigniorage Based on Its Economical Consequences', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 5(1), pp. 5-28
