Pages:
5-24
Receive Date: 2025/04/07
Accept Date: 2025/04/07
Abstract:
In classical economics, economic man is selfish, materialistic and pleasure seeking. He seeks to maximize his personal material gain: manufacturer tries to maximize his personal material profit and consumer looks for maximum utility i.e. sheer material pleasure. Personal material gain is the criterion for man’s selections and preferences .Using analytical method, this paper investigates the views of Allameh Tabatabaei about the logic of economic activity. The research hypothesis is that Allameh Tabatabai regards personal gain and inherent pleasure and pain as the logic behind the decision-making of economic human. Based on the research findings, Allameh believes that the natural benefits and pleasures of the action and possessions make the action attractive in man’s view. However, we are faced with three types of material pleasures: pleasures that are intellectual and in accordance with innate nature, pleasures that are intellectual and in opposition to the innate nature and pleasures that are consistent with carnal desires. Type I and Type II are in harmony with innate nature and consistent with legislative guidance, but the third type is the source of human’s conflicts and their taking advantage from each other. With their Revealed books, the divine prophets and friends of God are delegated to lead humanity to lasting pleasure that is consistent with man’s innate nature. Creational guidance together with revealed guidance guide man towards true perfection, happiness and lasting pleasure.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :منطق فعالیت اقتصادی از دیدگاه علامه طباطبایی در مقایسه با اقتصاد کلاسیک
Abstract:
انسان اقتصادی در اقتصاد کلاسیک، انسانی خودخواه، مادی گرا و لذت طلب بوده و در پی بیشینه سازی نفع مادی شخصی است. وی در تولید به دنبال بیشینه سازی سود مادی شخصی و در مصرف جویای بیشینه سازی مطلوبیت؛ یعنی لذت مادی محض، می باشد. نفع مادی شخصی ملاک رجحان و انتخاب انسان اقتصادی است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی دیدگاه علامه طباطبایی در مورد منطق فعالیت اقتصادی می پردازیم. فرضیه تحقیق این است که علامه طباطبایی پی گیری نفع شخصی، لذت و الم فطری را منطق تصمیم گیری انسان اقتصادی می داند. بنا به یافته های تحقیق، علامه معتقدند منافع و لذت های فطری، عمل و متعلقات عمل انسان را در نظر وی زینت مىدهد. با وجود این، ما با سه نوع لذت مادی، فکری مطابق با فطرت، و فکری مخالف با فطرت و موافق هواهای نفسانی مواجه ایم. نوع اول و دوم هماهنگ با فطرت، مقدِمی و سازگار با هدایت تشریعی است؛ اما نوع سوم منشأ اختلاف و استخدام انسان ها توسط یکدیگر است. انبیا و اولیاء الهی به همراه کتب آسمانی آمده اند تا انسان را به سمت لذت با دوام سوق دهند؛ لذتی که مطابق با فطرت است. هدایت تکوینی همراه با هدایت تشریعی در جهت دهی انسان به کمال حقیقی و سعادت یا لذت بادوام هماهنگ است.
References:
- انصاري، محمدجعفر و همكاران، 1378، درآمدي به مباني اقتصاد خرد با نگرش اسلامي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- بدن، لوئي، 1356، تاريخ عقايد اقتصادي، ترجمه هوشنگ نهاوندي، تهران، مرواريد.
- تامز، لورنس، 1384، روانشناسي اخلاق، در کتاب: جستارهايي در روانشناسي اخلاق، ترجمه منصور نصيري، قم، نشر معارف.
- توتونچيان، ايرج، 1363، تئوري تقاضا و تحليل اقتصادي انفاق، تهران، مرکز اطلاعات فني ايران.
- جابري، علي، 1388، تحليل و بررسي علم اقتصاد متعارف و علم اقتصاد اسلامي، پاياننامه دکتراي اقتصاد، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- جمعي از نويسندگان، 1375، مباحثي در اقتصاد خرد نگرش اسلامي، ترجمة حسين صادقي، تهران، موسسه تحقيقات اقتصادي دانشگاه تربيت مدرس.
- حسيني، سيدرضا، 1379، الگوي تخصيص درآمد و رفتار مصرف کننده مسلمان، تهران، مؤسسة فرهنگي دانش و انديشه معاصر.
- حسيني، سيدرضا، 1382، مفروضات نظريه رفتار مصرف کننده در اقتصاد اسلامي، اقتصاد اسلامي، ش 9، ص 50ـ27.
- دادگر، يدالله، 1378، نگرشي بر اقتصاد اسلامي، معرفتها، ارزشها و روشها، تهران، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس.
- رجايي، سيدمحمدکاظم، 1391، اقتصاد خرد (با نگاهي به مباحث اسلامي)، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- صدر، سيدكاظم، 1374، اقتصاد صدر اسلام، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين،1417ق، الميزان في تفسير القران،قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- عزتي، مرتضي، 1378، ايمان، عقلانيت و رضايت خاطر، تهران: مرکز پژوهشهاي اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس.
- عزتي، مرتضي،1382، «اثر ايمان مذهبي بر رفتار مصرف کننده»، اقتصاد اسلامي، ش11، ص 98 – 73.
- هادوينيا، علياصغر، 1383، انسان اقتصادي از ديدگاه اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- Bentham, Jeremy, 1781 [1823], An Introduction to the Primciples of Morals and Legislation, PDF on Web .
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rajaei rameshe, Seyyed Mohammad Kazem.(2025) The Logic of Economic Activity from the Perspective of Allama Tabatabai Compared to Classical Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7(2), 5-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Seyyed Mohammad Kazem Rajaei rameshe."The Logic of Economic Activity from the Perspective of Allama Tabatabai Compared to Classical Economics". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7, 2, 2025, 5-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rajaei rameshe, S.(2025) 'The Logic of Economic Activity from the Perspective of Allama Tabatabai Compared to Classical Economics', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7(2), pp. 5-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rajaei rameshe, S. The Logic of Economic Activity from the Perspective of Allama Tabatabai Compared to Classical Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 7(2): 5-24