Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 7, Issue 2, No 14, Year 2025 , Pages 25-48

    A Comparative Study of the Government’s Objectives in the Conventional and Islamic Economics

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Saeid Farahanifard / associate professor at the University of Qom / farahanifard@ues.ac.ir
    ✍️ Vahid Bigdelli / PhD student of Islamic economics / vahidbigdely@gmail.com
    Abstract: 
    Setting and ranking the government’s goals in the Islamic economics has a significant impact on economic policymaking. Different economic schools offer different views on this issue. This paper seeks to study and rank the objectives of government in the Islamic economics. It makes use of meta-analysis to investigate the works of Muslim writers in this area. According to the research hypothesis, as two main objectives of the Islamic state, justice and economic growth are ranked in order to fulfill the governments’ ultimate goal of contributing to the development of the society in the light of nearness to god .The research findings show that most of schools of economics regard welfare and economic growth as the goal of economy and largely leave ensuring it to the market mechanisms. From the perspective of Muslim economists, Islamic government seeks justice and economic growth and , together with people, plays an active role to meet these objectives. Accomplishment of these goals is an introduction to the role of government in contributing to the development of society. Accordingly, in case of conflict among the economic objectives of Islamic government, the objective is given priority that assists the government in achieving its ultimate goal, i.e. training people for perfection and nearness to God.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :مقایسه تطبیقی اهداف دولت در اقتصاد متعارف و اسلامی
    Abstract: 
    تعیین اهداف دولت در اقتصاد اسلامی و رتبه بندی اهداف مزبور، تاثیر زیادی در سیاست گذاری های اقتصادی دارد. مکاتب مختلف اقتصادی، دیدگاه های متفاوتی در این زمینه ارائه می کنند. در این مقاله به بررسی اهداف دولت در اقتصاد اسلامی و چگونگی رتبه بندی آن ها می پردازیم. این بررسی با استفاده از روش فراتحلیل و بررسی آثار نویسندگان مسلمان در این زمینه صورت می گیرد. بنا به فرضیه تحقیق، عدالت و رشد اقتصادی دو هدف عمده دولت اسلامی بوده که در راستای تحقق هدف غائی دولت در کمک به تکامل افراد جامعه در مسیر قرب الهی، رتبه بندی می شوند. یافته های تحقیق نشان می دهد که عمده مکاتب اقتصادی؛ تأمین رفاه و رشد اقتصادی را به عنوان هدف اقتصاد ترسیم و تأمین آن را عمدتا به مکانیزم بازار واگذار می کنند. از منظر اقتصاددانان مسلمان، دولت اسلامی به دنبال تأمین عدالت و رشد اقتصادی جامعه بوده و در تأمین این اهداف در کنار مردم نقش فعالی ایفا می نماید. تأمین اهداف مزبور مقدمه ای برای ایفای نقش دولت در کمک به تکامل جامعه است. بر این اساس، در صورت بروز تزاحم بین اهداف اقتصادی دولت اسلامی، هدفی ترجیح می یابد که دولت را در تأمین هدف غائی اش در تربیت افراد جهت تکامل و قرب الهی یاری دهد.
    References: 
    • آزادي احمدآبادي، قاسم، 1392، «رويکرد فراتحليلي: ظرفيت‌ها و خلأها»، کتاب ماه علوم اجتماعي، ش 71، ص 82 – 89.
    • ايزانلو، بلال و مجتبي حبيبي، 1390، «کاربرد فراتحليل در تحقيقات علوم اجتماعي و رفتاري: مروري بر مزايا، تنگناها و روش‌شناسي»، تحقيقات علوم رفتاري، ش 17، ص 70 – 82.
    • ايمان، محمدتقي و بيژن خواجه نوري، 1385، «فرا - تحليل، روشي براي مطالعه مطالعات»، روش‌شناسي علوم انساني، ش 49، ص 83 - 120.
    • بيات، بهرام و همكاران، 1391، «فراتحليل مطالعات مربوط به احساس امنيت اجتماعي» مطالعات امنيت اجتماعي، ش 29، ص 69 – 96.
    • تفضلي، فريدون، 1388، تاريخ عقايد اقتصادي (از افلاطون تا دوره معاصر)، تهران، نشر ني.
    • توسلي، حسين، 1380، «فلسفه حق در انديشه سياسي آية الله مطهري»، علوم سياسي، ش 13، ص 181 – 202.
    • جهانيان، ناصر، 1380، «جايگاه دولت در اقتصاد اسلامي» اقتصاد اسلامي، ش 1، ص 129 – 158.
    • ـــــ ، 1389، «معيارهاي دخالت دولت اسلامي در اقتصاد»، حکومت اسلامي، ش 58، ص 79 - 108.
    • جوادي آملي، عبدااله، 1390، «فلسفه و اهداف حکومت اسلامي؛ درآمدي بر دولت اسلامي»، پاسدار اسلام، ش 357، ص 8 – 10.
    • خسروآبادي، حميدرضا و محمد تقوي، 1388، بررسي فرآيند تدوين برنامه پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران در تبيين و تنظيم مباني نظري پيشرفت و عدالت در برنامه پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران، تهران، معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رييس جمهور با همکاري مرکز تحقيقات دانشگاه امام صادق.
    • دفتر همکاري‌هاي حوزه و دانشگاه، 1371، مباني اقتصاد اسلامي، تهران، سمت.
    • رضايي، مجيد، 1383، «جايگاه نهاد دولت در عرضه اقتصاد»، اقتصاد اسلامي، ش 14، ص 37 - 62.
    • رناني، محسن، 1381، «ماهيت و ساختار دولت در ايران» در: نقش دولت در اقتصاد، سعيد فراهاني‌فرد، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • رئيس دانا، فريبرز، 1378، «فلسفه و روش کينز و اقتصاد کينزي» نامه فلسفه، ش 8، ص 175 – 193.
    • سميعي‌نسب، مصطفي، 1388، «تحليل وظايف اقتصادي دولت جهت تحقق عدالت اقتصادي در الگوي ايده آل اقتصاد اسلامي» معرفت سياسي، ش 2، ص 161 – 194.
    • صدر، سيد محمد باقر،1411 ق، اقتصادنا، بيروت،انتشارات دار التعارف للمطبوعات
    • شاکري، عباس، 1384، «مروري تاريخي بر روند شکل گيري نظريه‌هاي اقتصاد کلان»، پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، ش 23، ص 69 – 94.
    • شبان‌نيا، قاسم، 1389، «رابطة عدالت و پيشرفت در دولت ديني از منظر علامه محمدتقي مصباح‌يزدي» معرفت سياسي، ش 3، ص 5 ـ 26.
    • غني‌نژاد، موسي، 1381، «دولت در اقتصاد کينزي» در: نقش دولت در اقتصاد، سعيد فراهاني‌فرد، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • فراهاني‌فرد، سعيد، 1382، «انديشه اقتصادي استاد شهيد مرتضي مطهري» قبسات، ش 30 و 31، ص 223 – 252.
    • گيلك حكيم‌آبادي، محمدتقي، 1380، «امام علي، دولت و سياست‌هاي اقتصادي»، کتاب نقد، ش 19، ص 116ـ177.
    • مصباح‌يزدي، محمدتقي، 1388، «عدالت و پيشرفت در دولت ديني»، حکومت اسلامي، ش 52، ص 5 - 14.
    • مكنون، رضا و همكاران، 1393، «فراتحليلي بر آسيب شناسي‌هاي برنامه‌هاي توسعه در ايران، راهبرد اقتصادي، ش 10، ص 137 - 167.
    • موسويان، سيدعباس، 1381، «دولت در اقتصاد سوسياليستي»، در: نقش دولت در اقتصاد، سعيد فراهاني‌فرد، تهران پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • ميرمعزي، سيدحسين، 1380، نظام اقتصادي اسلام؛ مباني مکتبي (دفتر سوم)، تهران، کانون انديشه جوان.
    • ـــــ، 1381، ساختار کلان نظام اقتصادي دراسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • ـــــ، 1390، نظام اقتصادي اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • نادران، الياس، 1381، «جايگاه دولت در مکاتب ليبراليستي» در: نقش دولت در اقتصاد، سعيد فراهاني‌فرد، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • هادوي تهراني، مهدي، 1378، مکتب و نظام اقتصادي اسلام، قم، موسسه فرهنگي خانه خرد.
    • يوسفي، حيات‌اله،1389، ساختار حکومت در اسلام، تهران، کانون انديشه جوان.
    • Alizadeh, P., Hakimian, H., & Karshenas, M. (Eds.), 2000, The economy of Iran: The dilemma of an Islamic state, V. 29, IB Tauris.
    • Alesina, A., Cohen, G. D., & Roubini, N, 1992, Macroeconomic policy and elections in OECD democracies, Economics & Politics, V. 4, N 1, P 1 - 30.
    • Curtis P. Nettels, 1952, “British Mercantilism and the Economic Development of the Thirteen Colonies”, The Journal of Economic History, N. 12, P 105 - 114.
    • Downs, Anthony, 1957, “An Economic Theory of Political Action in a Democracy”, Journal of Political Economy, V. 65, N 2, P 135 - 150.
    • Lange, M., & Rueschemeyer, D, 2005, “States and development. In States and Development” , Palgrave Macmillan US, P 3 - 25. 
    • Little ,I. M. D, 1952, “Social Choice an Individual Values”, Journal of Political Economy ,V. 60, N 5, P 422 – 432.
    • Medema, S. G, 2003, The economic role of government in the history of economic thought. A companion to the history of economic thought, P 428.
    • Przeworski, A., & Limongi, F, 1993, “Political regimes and economic growth”, The journal of economic perspectives 7, N. 3 ,P 51 - 69.
    • Snowdon, B., & Vane, H. R, 2005, Modern macroeconomics: its origins, development and current state, Edward Elgar Publishing.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Farahanifard , Saeid, Bigdelli , Vahid.(2025) A Comparative Study of the Government’s Objectives in the Conventional and Islamic Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7(2), 25-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Saeid Farahanifard ; Vahid Bigdelli ."A Comparative Study of the Government’s Objectives in the Conventional and Islamic Economics". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7, 2, 2025, 25-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Farahanifard , S, Bigdelli , V.(2025) 'A Comparative Study of the Government’s Objectives in the Conventional and Islamic Economics', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 7(2), pp. 25-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Farahanifard , S, Bigdelli , V. A Comparative Study of the Government’s Objectives in the Conventional and Islamic Economics. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 7(2): 25-48