A Review of the Relationship between Property Rights and Poverty Based on VAR Model with Special Emphasis on Islamic Economy Literature during 1369-1393
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
The Qur'anic verses and traditions of the Imams hold poverty in contempt and place emphasis on the need to preserve individuals’ property rights. The present paper uses an analytical and econometric method to study the relationship between poverty and property rights according to Islamic economy. While analyzing this issue in the light of the literature of Islamic economy, this study investigates the two fold relationship between the index of property rights and the index of absolute poverty proposed by Amartya Sen in the economy of Iran during 1369-1393. Time series and vector auto regression modeling were used in this study. According to the hypothesis of the paper, there is a direct two fold relationship between absolute poverty and violation of property rights. The findings of the study indicate that in the view of Islam, there is a twofold relationship between poverty and property rights. According to Quranic verses and traditions, poverty and its severity leads to the violation of individuals’ rights, and the violation of individuals’ property rights causes poverty to be severer. The findings of the paper's experimental study indicate that there is a direct and two fold relationship between absolute poverty and violation of property rights in Iran’s economy during 1369-1393.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی رابطه‌ی متقابل حقوق مالکیت و فقر با استفاده از الگوی «VAR» با تأکید بر ادبیات اقتصاد اسلامی دوره‌ی 1369-1393
Abstract:
در آیات قرآن و روایات ائمّه‌ی اطهار علیه السلام، علاوه بر نکوهش فقر، بر لزوم حفظ حقوق مالکیت افراد تأکید شده است. این مقاله با استفاده از روش «تحلیلی» و «اقتصادسنجی» به بررسی و برآورد رابطه میان فقر و حقوق مالکیت از نگاه اقتصاد اسلامی می پردازد. در این بررسی، ضمن تحلیل این موضوع در چارچوب ادبیات اقتصاد اسلامی، ارتباط دوسویه‌ی شاخص حقوق مالکیت و شاخص فقر مطلق پیشنهادی آمارتیاسِن در اقتصاد ایران، طی سال های 1369-1393 تجزیه وتحلیل شده است. بررسی تجربی مزبور با استفاده از سری های زمانی و به کارگیری الگو سنجی خودرگرسیون برداری صورت گرفته است. بنا به فرضیه‌ی مقاله، بین فقر مطلق و نقض حقوق مالکیت رابطه ای دوسویه و مستقیم وجود دارد. یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه‌ی دوسویه‌ی بین فقر و حقوق مالکیت در رویکرد اسلامی است. بر اساس مقتضای آیات و روایات، بروز فقر و تشدید آن موجبات تعدّی به حقوق افراد را فراهم می آورد؛ نقض حقوق مالکیت افراد نیز موجب گسترش فقر می شود. یافته های مطالعه‌ی تجربی مقاله نیز حاکی از وجود رابطه‌ی دوسویه و مستقیم بین فقر مطلق و نقض حقوق مالکیت در اقتصاد ایران طی سال های 1369-1393 است.
References:
- نهج البلاغه، 1380، ترجمة محمد دشتي، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- بالتاجي، بدي، 1391، اقتصاد سنجي، ترجمة رضا طالب‌لو و شعله باقري، تهران، نشر ني.
- بانک مرکزي، 1392، گزارش اقتصادي و ترازنامه: خلاصه‌اي از وضع اقتصادي جهان، تهران.
- بدري، کمرالدين و ندا گرشاسبي‌نيا، 1391، «نقش حقوق مالکيت فکري در نوآوري کشورهاي در حال توسعه»، رشد فناوري، ش 30، ص 51-56.
- حسن‌زاده، علي، 1379، «بررسي عوامل مؤثر بر فقر (مطالعه موردي ايران)»، پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، ش 4و 5، ص 135-183.
- حسيني، سيدمحمدرضا و عبدالمجيد محمدي نجف‌آبادي، 1392، «تأثير حقوق مالکيت بر رشد اقتصادي کشورهاي در حال توسعه (زمينه‌ها و موانع)»، برنامه‌ريزي و بودجه، ش2، ص 163-184.
- حکمتي فريد، صمد و ديمن خزالي، 1395، «اثر بهبود فضاي کسب و کار و رعايت حقوق مالکيت فکري بر رشد اقتصادي کشورهاي با درآمد متوسط بالا»، پژوهش‌هاي رشد و توسعه اقتصادي، ش 22، ص 119-130.
- خالدي، کوهسار و همکاران، 1387، «مطالعه فقر روستايي ايران و تعيين عوامل مؤثر بر آن با تأكيد بر سرمايه‌گذاري بخش كشاورزي»، پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، ش 35، ص 205-228.
- خداپرست مشهدي، مهدي و همکاران، 1388، «تأثير حمايت از تأمين حقوق مالکيت فکري بر رشد اقتصادي»، اقتصاد مقداري، ش 4، ص 101-123.
- خداداد کاشي، فرهاد و همکاران، 1381، اندازه‌گيري شاخص‌هاي فقر در ايران، کاربرد انواع خط فقر، شکاف فقر، شاخص فقر 79-1363، تهران، گروه پژوهشي آمارهاي اقتصادي.
- خليلي عراقي، سيدمنصور و يزدان گودرزي فراهاني، 1392، «تأثير حقوق مالکيت فکري بر رشد اقتصادي»، دانشنامه حقوق اقتصادي، ش 4، ص 1-27.
- دفتر همکاري حوزه و دانشگاه، 1372، درآمدي بر اقتصاد اسلامي، چ سوم، تهران، سمت.
- دهخدا، علي‌اکبر، 1373، لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
- رجائي، سيدمحمدکاظم، 1381، «حقوق مالکيت و راهبردهاي تثبيت آن»، معرفت، ش 53، ص 31- 41.
- رسولي‌زاده، علي، 1384، پيش‌بيني و مديريت ريسک در بورس اوراق بهادار تهران، تهران، بنياد توسعه فردا.
- رناني، محسن، 1376، بازار يا نابازار؟ بررسي موانع نهادي کارايي نظام اقتصادي بازار در اقتصاد ايران، چ دوم، تهران، سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور.
- سوري، علي، 1392، اقتصاد سنجي پيشرفته: همراه با کاربرد Eviews8و stata12، تهران، فرهنگ‌شناسي.
- شاه‌آبادي، ابوالفضل و سارا ساري‌گل، 1391، تأثير حقوق مالکيت فکري بر نابرابري درآمد در کشورهاي منطقه منا، پايان‌نامة کارشناسي‌ارشد، دانشگاه همدان.
- ـــــ، 1394، «تأثير حقوق مالکيت فکري بر نابرابري درآمد در کشورهاي در حال توسعه و توسعه‌يافته منتخب»، نظريه‌هاي کابردي اقتصاد، ش 1، ص 63-82.
- صدر، محمدباقر، 1375، اقتصادنا، قم، مکتب الاعلام الاسلامي.
- ـــــ، 1350، اقتصاد ما، ترجمة محمدکاظم موسوي، قم، مؤسسه انتشارات اسلامي.
- صدوق، محمدبن علي، 1331ق، معاني الاخبار، ترجمة عبدالعلي محمدي شاهروي، قم، دارالمکتب الاسلاميه.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1391ق، تفسير الميزان، قم، اسماعيليان.
- عرب مازار، عباس و سيدمرتضي حسيني‌نژاد، 1383، «عوامل موثر بر فقر خانوارهاي شاغل روستايي در ايران»، جستارهاي اقتصادي، ش 1، ص 67-94.
- علي‌صمدي، حسين و همكاران، 1389، «مفهوم و آثار اقتصادي حقوق مالکيت: رويکرد نهادگرايي»، حقوق، ش12، ص183-201.
- کاتوزيان، ناصر، 1378، اموال و مالکيت، چ دوم، تهران، دادگستر.
- کرمي، محمدمهدي و محمد پورمند، 1380، مباني فقهي اقتصاد اسلامي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1392، اصول کافي، اصفهان، دفتر مطالعات و تاريخ معارف اسلامي.
- گجراتي، دامودار، 1378، مباني اقتصاد سنجي، ترجمة حميد ابريشمي، چ سوم، تهران، دانشگاه تهران.
- مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي، 1390، چارچوب مفهومي حقوق مالکيت از منظر اقتصادي، تهران، دفتر مطالعات محيط کسب و کار.
- مصباحي‌مقدم، غلامرضا، 1387، «نگاهي نو به مسئله احياي زمين‌هاي موات»، اقتصاد اسلامي، ش 30، ص 5-38.
- مطهري، مرتضي، 1358، بيست گفتار، قم، صدرا.
- موسويان، سيدعباس، 1374، «اصول حاکم در اقتصاد اسلامي اصل اول: مالکيت»، نامه مفيد، ش 3، ص 199-214.
- موسوي خميني، سيدروح‌الله، 1363، البيع، چ سوم، قم، اسماعيليان.
- هندرسن، جيمز.م. و ريچادر، ا.کوانت، 1381، تئوري اقتصاد خرد (تقرب رياضي)، ترجمة مرتضي قره‌باغيان و جمشيد پژويان، تهران، خدمات فرهنگي رسا.
- يزدي، سيدمحمدکاظم، بي‌تا، حاشيه المکاسب، قم، المکتبه الاسلاميه.
- يوسفي شيخ رباط، محمدرضا، 1377، «مقايسه مفاهيم فقر و مسکنت با دو مفهوم فقر مطلق و نسبي»، نامه مفيد، ش16، ص213-228.
- Clogue, C. P Keefer, S. Knach & M.olson, 1999, “Contract-intensive Money: contract enforcement, Property Rights & Economic performance”, journal of Economic growth, No. 4, P 121-181.
- Coase, R, 1960, “the Problem of Social cost”, Journal of law & Economics, No. 3, P 1-44.
- Kaufman,B.E, 2003, “The organization of economic activity: insights from the institutional theory of john. R. ommons”, journal of Economic Behavior & Organization, No. 52, P 71-96.
- https://Internationalpropertyrightsindex.org/country/iran
- www.ilna.ir
- http://www.heritage.org/index/country/iran
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Sajjadi, Seyed mohsen, Yousefi, Mohammad reza, Khosrowizadeh, Maryam.(2025) A Review of the Relationship between Property Rights and Poverty Based on VAR Model with Special Emphasis on Islamic Economy Literature during 1369-1393. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 8(2), 61-82
Seyed mohsen Sajjadi; Mohammad reza Yousefi; Maryam Khosrowizadeh."A Review of the Relationship between Property Rights and Poverty Based on VAR Model with Special Emphasis on Islamic Economy Literature during 1369-1393". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 8, 2, 2025, 61-82
Sajjadi, S, Yousefi, M, Khosrowizadeh, M.(2025) 'A Review of the Relationship between Property Rights and Poverty Based on VAR Model with Special Emphasis on Islamic Economy Literature during 1369-1393', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 8(2), pp. 61-82
