Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 9, Issue 1, No 17, Year 2025 , Pages 29-46

    Method of Inferring Economic Theory from the Holy Qur'an and the Sunna

    Writers:
    ✍️ Seyyed Mohammad Kazem Rajaei rameshe / Associate Professor of Economics, Imam Khomeini Institute of Education and Research / rajaii@iki.ac.ir
    Mahdi khatibi / Assistant Professor of Economics, Imam Khomeini Institute of Education and Research / m.kh47@yahoo.com
    Abstract: 
    Explaining the method of inferring economic theory from the Quran and the Sunna is one of the prerequisites for theorizing in Islamic economics. Using an "Ijtihadi -analytical" method, this paper presents a method for inferring theories of Islamic economics from the Quran and the Sunna, and adapts its steps to "balance". In the proposed method, after presentation of the subject and initial identification of the variables associated with it, the set of gathered information is added to the current knowledge of economics and the comprehensive study of topics in conventional economics, in three levels of studying the concept, studying the historical course, and discovering the foundations. In the next step, Islamic foundations related to the subject are explored, and the subject-related strategies, which typically appear in the form of five rulings, are extracted from the Qur'an and the Sunna by using an "Ijtihadi" method. Attaching the extracted strategies to the fundamentals leads the researcher to the theory. At this point, the variables associated with the subject are re-evaluated to make sure that no variable is overlooked, or no irrelevant variable has been added to the set of variables. "Integration and consolidation" is the final stage of the process of inferring economic theory from the Qur'an and the Sunna.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :روش استنباط نظریه‌ی اقتصادی از کتاب و سنت
    Abstract: 
    تبیین روش استنباط نظریه اقتصادی از کتاب و سنت یکی از پیش نیازهای نظریه پردازی در اقتصاد اسلامی است. این مقاله با روش «اجتهادی ـ تحلیلی» ضمن ارائه روشی برای استنباط نظریات اقتصاد اسلامی از کتاب و سنت، مراحل آن را بر «توازن» تطبیق می کند. در روش پیشنهادی، پس از طرح موضوع و شناسایی اولیه‌ی متغیرهای مرتبط با آن، مجموعه‌ی اطلاعات به دست آمده به دانش اقتصاد رایج عرضه و موضوع شناسی عمیق ـ در سه سطح مفهوم شناسی، بررسی سیر تاریخی، و کشف مبانی ـ در اقتصاد رایج صورت می گیرد. در مرحله‌ی بعد، جست وجو برای کشف مبانی اسلامی مرتبط با موضوع آغاز می شود. در ادامه راهبردهای مرتبط با موضوع از کتاب و سنت، که نوعاً در قالب احکام پنج گانه ظهور پیدا می کند، به روش «اجتهادی» استخراج می شود. ضمیمه شدن راهبردهای استخراج شده به مبانی، محقق را به سمت نظریه سوق می دهد. در این مرحله، متغیرهای مرتبط با موضوع مجدداً ارزیابی می شوند تا متغیری از قلم نیفتاده باشد و یا متغیر غیرمرتبطی به مجموعه‌ی متغیرها افزوده نشده باشد. «انسجام بخشی و یکپارچه سازی» مرحله‌ی پایانی و اساسی فرایند استنباط نظریه‌ی اقتصادی از کتاب و سنت است.
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1414ق، قم، مؤسسة نهج‌البلاغه.
    • بحرانى، محمد سند، 1426ق، أسس النظام السياسي عندالامامية، قم، فدك.
    • بهبهانى، محمدباقر، 1415ق، الفوائد الحائرية، قم، مجمع الفكر الاسلامي.
    • توکلي، محمدجواد، 1394، «چيستي و کارکرد مباني فلسفي اقتصاد اسلامي»، معرفت اقتصادي، ش13، ص77-107.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1389، «ويژگي نظام اسلامي»، پاسدار اسلامي، ش 284، بازيابي شده از:
    • http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/89/92/1094/
    • جمعي از نويسندگان، 1391، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، چ دوم، تهران، مدرسه.
    • حائري، سيدعلي‌اکبر، 1417ق، «منطقة الفراغ في التشريع الاسلامي»، رسالة التقريب، ش11، ص111-141.
    • حر عاملى، محمدبن حسن، ‌1409ق‌، تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، قم، ‌مؤسسة آل‌البيت.
    • حسيني، سيدعلي، 1393، «تحليلي بر احكام حكومتي رسول خدا در حوزه اقتصاد كشاورزي»، معرفت اقتصادي، ش11، ص119ـ142.
    • خسروپناه، عبدالحسين، 1394، «روش شناسي و مباني فلسفي حکمي-اجتهادي در علوم رفتاري و اجتماعي اسلامي»، در: مجموعه مقالات دومين کنگره بين المللي علوم انساني، تهران، آفتاب توسعه.
    • ـــــ ، 1392، در جستجوي علوم انساني اسلامي، چ دوم، بي‌جا، معارف.
    • رحماني، تيمور، 1389، اقتصاد کلان، چ دوازدهم، تهران، برادران.
    • رجايي، سيدمحمدکاظم و مهدي خطيبي، 1391، «معيارهاي اسراف»، اقتصاد اسلامي، ش45، ص55-76.
    • ـــــ ، 1392، شاخص اسراف و معيارهاي آن، قم، مرکز بين‌المللي ترجمه و نشر المصطفي.
    • رجايي، سيدمحمدکاظم، 1394، درآمدي بر مفهوم عدالت اقتصادي و شاخص‌هاي آن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • رجايي، سيدمحمدکاظم و همكاران، 1394، «روش شناسي تدوين شاخص»، در: مجموعه مقالات درآمدي بر شاخص هاي اقتصادي الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
    • زرقاء، محمد انس،1383، «اسلامي کردن علم اقتصاد: مفهوم روش»، ترجمة منصور زراء‌نژاد، اقتصاد اسلامي، ش14، ص145-166.
    • ساير، آندرو، 1385، روش در علوم اجتماعي، ترجمة عماد افروغ، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
    • شريفي، احمدحسين، 1393، مباني علوم انساني اسلامي، تهران، آفتاب توسعه.
    • شومپيتر، جوزف، 1375، تاريخ تحليل اقتصادي، ترجمة فريدون فاطمي، تهران، مرکز.
    • صدر، سيدمحمدباقر، 1424ق، اقتصادنا، قم، مركز الأبحاث والدراسات التخصّصيّة للشهيد الصدر.
    • طوسى، محمدبن حسن، 1407ق، تهذيب الأحكام، چ چهارم، تهران، اسلاميه.
    • عادلي، فاطمه، 1393، «ساده زيستي پيامبر اکرم»‌، پژوهشکده باقر العلوم (ع)، بازيابي شده از: 24آبان 1393
    • http://pajoohe.ir/37927.aspx
    • علم‌الهدي، سيدمحمدصادق، 1394، «کارکرد گزاره‌هاي فقهي در اسلامي سازي علوم انساني»، علوم انساني اسلامي صدرا، ش14، ص65ـ69.
    • فرهنگ، منوچهر، 1379، فرهنگ علوم اقتصادي، بي‌جا، پيکان.
    • فرهنگي، علي‌اکبر و حسين صفرزاده، 1387، روش‌هاي تحقيق در علوم انساني (با نگرشي بر پايان‌نامه نويسي)، چ دوم، بي‌جا، پيام پويا.
    • كلينى، محمدبن يعقوب، 1407ق، الكافي، چ چهارم، تهران، اسلاميه.
    • معلمي، سيدمهدي، 1391، «قاعده نفي تداول ثروت»، معرفت اقتصاد اسلامي، ش7، ص143-164.
    • معين، محمد، 1350، فرهنگ معين، تهران، اميرکبير.
    • مکارم شيرازي، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، اسلاميه.
    • ميرمعزي، سيدحسين، 1383، «روش کشف ماهيت اقتصاد اسلامي»، قبسات، ش34، ص89-109.
    • نظري، حسن‌آقا، 1382، «درآمدي بر شکل‌گيري نظريات علمي اقتصاد اسلامي»، چهارمين همايش دوسالانه اقتصاد اسلامي.
    • يوسفي، احمدعلي، 1385، «روش‌هاي کشف آموزه‌هاي اقتصادي اسلام»، اقتصاد اسلامي، ش39، ص147-176.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, Seyyed Mohammad Kazem, khatibi, Mahdi.(2025) Method of Inferring Economic Theory from the Holy Qur'an and the Sunna. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9(1), 29-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Seyyed Mohammad Kazem Rajaei rameshe; Mahdi khatibi."Method of Inferring Economic Theory from the Holy Qur'an and the Sunna". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9, 1, 2025, 29-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, S, khatibi, M.(2025) 'Method of Inferring Economic Theory from the Holy Qur'an and the Sunna', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9(1), pp. 29-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, S, khatibi, M. Method of Inferring Economic Theory from the Holy Qur'an and the Sunna. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 9(1): 29-46