Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 2, Issue 1, No 3, Year 2025 , Pages 93-118

    Features of Islamic Market in Theory and Practice

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Seyyed Mohammad Kazem Rajaei rameshe / Assistant Professor of Imam Khomeini Educational and Research Institute / rajaii@iki.ac.ir
    Abstract: 
    The analysis of the features of Islamic market is one of the important subjects in Islamic economics, which has been hardly dealt with. Present research investigates the features of Islamic market in theory and practice, using a descriptive – analytical method. The main hypothesis of the research is that Islamic market can be recognized with such features as transparency, conformity with religious law, domination of Islamic ethics, direction and regulation of state, and that some manifestations of the realization of these features can be observed in the civilizational background of Islamic market. Transparency in Islamic market is affected by physical environment of Islamic market which strengthens Allah’s remembrance and fear of Doomsday, on the one hand. On the other hand, it results from strong divine motives to avoid being secretive about data. Price reduction, facilitating the exchanges, increasing the welfare of consumers, manufacturer’s added value, and finally increase in market efficiency, are among the outcomes of this strong transparency. In addition to state official regulation, the presence of seminaries and mosques in markets, which are formed in Islamic civilization, and their effective relationships with these markets have had a great impact on the observance of the prescriptions of divine law and Islamic morals in the market. Through inspiring the spirit of piety in the market, these Islamic institutions will cause the elimination of the bases of financial corruption, and emergence of the moral outcomes of seeking lawful morsel.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ویژگی‌های بازار اسلامی در نظریه و عمل
    Abstract: 
    تحلیل ویژگی ها و کارکردهای بازار اسلامی یکی از مباحث مهمّ اقتصاد اسلامی است که کمتر بدان پرداخته شده است. در مقاله‌ی حاضر، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی ویژگی های بازار اسلامی در نظریه و عمل می پردازیم. فرضیه‌ی اصلی مقاله‌ی ما این است که بازار اسلامی را می توان با ویژگی های شفّافیت، تطابق با شرع، حاکمیت اخلاق اسلامی، و هدایت و نظارت دولتْ بازشناسی، و جلوه هایی از تحقّق این ویژگی ها را در سابقه‌ی تمدّنی آن مشاهده کرد. شفّافیت در بازار اسلامی، از طرفی، متأثّر از فضای فیزیکی بازار اسلامی است که یاد خدا و ترس از روز قیامت را تقویت می کند؛ و از طرف دیگر، ناشی از انگیزه های قوی و الهیِ عاملان اقتصادی برای پرهیز از پنهان کاری اطلاعاتی است. کاهش قیمت، تسهیل مبادلات، افزایش اضافه رفاه مصرف کننده، اضافه ارزش تولیدکننده، و سرانجام افزایش کارایی بازار، از نتایج این «شفّافیت قوی» است. در کنار نظارت رسمی دولت، حضور و ارتباط موثر حوزه های علمیه و مساجد در بازار شکل گرفته در تمدن اسلامی تاثیری شگرف بر رعایت موازین شرع و اخلاق اسلامی در بازار داشته است. این نهادهای اسلامی با دمیدن روح تقوی در بازار، موجب از بین رفتن زمینه های فساد مالی و بروز آثار تربیتی اهتمام به لقمه حلال می شوند.
    References: 
    • ابن اخوه، آيين شهرداري، ترجمه دكتر جعفر شعار، تهران،بنياد فرهنگ ايران، 1347.
    • اشرف، ‌احمد، تحقيق «در مسائل ايران؛ ويژِگي‌هاي تاريخي شهرنشيني در ايران دوره اسلامي»، نامه علوم اجتماعي، تابستان 1353، ش4،ص 49-7.
    • اكرمي، ابوالفضل، بازار در تمدن اسلامی،پژوهشي دانشگاه امام صادق بهار 1375،ش 3، ص 98-68.
    • امام خميني، صحيفه نور، تهران، سازمان مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي، 1370.
    • حر عاملي، وسائل الشيعه، دارالاحيأ التراث‌ العربي، بيروت، بي‌تا.
    • حساس يگانه ، يحيي و مرشيد، خيرالهي، «حاكميت شركتي و شفافيت» ،حسابدار، بهمن 1387، ش 203،ص 79-74.
    • حسینی المرعشی التستری، قاضی سید نورالدین، احقاق الحق، دارالکتاب السلام، بیروت، بی تا، ج 1.
    • ربعي قزويني(ابن ماجه)، ابوعبدالله، سنن ابن ماجه،بیروت،دارالمعرفه، بيروت،1419ق.
    • رجايي، سيد محمد كاظم، «تقاضا در بازار اسلامي در مقايسه با بازار رقابت كامل»، جستارهاي اقتصادي، ش 8، ص 98 ـ 65.
    • رجايي، سيدمحمدكاظيم، معجم موضوعي آيات اقتصادي قرآن كريم، قم، انتشارات مؤسسيه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1382.
    • زمخشری، محمودبن عمر، القائق، ج ، ص 57، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1317 ق.
    • سالواتوره، دومينيك، نظريه اقتصاد خرد، ترجمه حسن سبحاني، تهران، نشر نی،1372.
    • ساموئلسن، پل، علم اقتصاد، ترجمه علی‌رضا نوروزی و محمدابراهیم جهان دوست، تهران، بی‌جا، 1373.
    • سلطان‌زاده، حسين، مقدمه‌اي بر تاريخ شهر و شهرنشيني در ايران، تهران، آبي، 1365.
    • السمهوري، نورالدين علي ابن محمد، وفاالوفا، لبنان، داركتب العلميه،بي‌تا، ج2، 
    • سيدرضي، نهج‌البلاغه، ترجمه‌ سيدجعفر شهيدي، انتشارات‌ علمي‌ و فرهنگي، تهران، 1374. 
    • شفقي، سيروس، «عناصر بازار اصفهان و موقوفات آن»، ميراث جاويدان، تابستان 1381،ش 38، ص 45-66.
    • شفقي، سيروس، بازار بزرگ اصفهان، اصفهان: مركز اصفهان شناسي وخانه ملل،1384 
    • صدوق، ابوجعفر، من لایحضر الفقیه، بی‌جا، بي‌تا.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، الميزان‌، قم، اسماعیلیان،1352.
    • طبرسی، فضل ابن حسن، مجمع البیان في تقسير القرآن، بيروت، دار احياء التراث العربي،1379 ق.
    • طوسي (شیخ)، محمد، تهذيب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
    • طوسي، ابی جعفر، تهذيب‌الاحكام، تصحيح، سيدحسن‌ خرسان، بيروت،دارالاضواء، 1406.
    • عاملي، حر(شیخ)، وسايل الشيعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1412 ق.
    • عيساوي، چارلز فلیپ، تاريخ اقتصادي ايران در دوره قاجار، ترجمه يعقوب آژند، تهران، گستره،1362.
    • فرگوسن، شارل، نظريه اقتصاد خرد، ترجمه محمود روزبهان، تهران، مركز نشر دانشگاهي،1368.
    • القرشي، محمد بن‌ محمد بن‌ احمد، معالم‌القرية‌ في‌ احكام‌ لحسبه، تحقيق، محمدمحمود شعبان، صديق‌ احمد عيسي‌ المطيعي، قم،مكتب‌ الاعلام‌ الاسلامي، 1408ق.‌
    • كتاني، عبدالحي، نظام الحکومه النبويه المسمي التراتيب الاداريه‏، بی‌جا، شرکة دارالارقم بن أبي الارقم، بی‌تا.
    • كرمي محمدحسين و ديرباز، عسكر، مباحثي در فلسفه اقتصاد، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1384.
    • كليني(ثقه الاسلام)، ابي‌جعفر محمد بن‌ يعقوب‌،کافی،تصحيح‌ علي‌ اكبر غفاري، بيروت، دارالاضوأ، 1405.
    • گوستاولوبون، تمدّن اسلام و عرب، ترجمه سيد محمد تقي فخرداغي گيلاني، تهران، افراسياب، 1380.
    • ماوردي، الاحكام السلطانيه و الولايات الدينيه، تهران، دارالکتب العلمیه،1364.
    • معين، محمد، فرهنگ معين،تهران، دبير، 1387.
    • مفيد(شيخ)‌، الامالي، بیروت، دارالتيار الجديدو دارالمرتضي،  1978ق.
    • ميرسليم، مصطفي و حداد عادل، غلامعلي ،دانشنامه جهان اسلام، بنياد دايرة المعارف اسلامي،تهران، 1371.
    • ناصر خسرو، سفرنامه حكيم ناصر خسرو،تهران:چاپ برلين، بي تا. 
    • نظرپور، محمدنقي، «امام علي حكومت و بازار»، مجله نقد، تابستان 1380، ، ش 19.ص 272-222.
    • Gorge Marcais, I Urbanisme musulman, V, Congres de la Federation Soclete Savantes de l Afrique de Nord, Algers, 1940.
    • Ehlers, Eckart , "The city of the Islamic Middle East: a German geographer's perspective", in Papers in honor of Professor Ehsan Yarshater, Acta Iranica, XVI, 30, Leiden, 1990.
    • Wirth, E., "Die Beziehungen der orientalisch-islamischen Stadt zum umgebenden Lande. Ein Beitrag zur Theorie des Rentenkapitalismus", in Geographie heute , Seinem65, Geburtstag,ed. Emil Meynen, Wiesbaden, 1973. 
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, Seyyed Mohammad Kazem.(2025) Features of Islamic Market in Theory and Practice. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2(1), 93-118

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Seyyed Mohammad Kazem Rajaei rameshe."Features of Islamic Market in Theory and Practice". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2, 1, 2025, 93-118

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, S.(2025) 'Features of Islamic Market in Theory and Practice', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2(1), pp. 93-118

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajaei rameshe, S. Features of Islamic Market in Theory and Practice. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 2(1): 93-118