Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 14, Issue 1, No 27, Year 2025 , Pages 83-105

    مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Seyed hadi arabi / دانشیار عضو هیأت علمی دانشگاه قم / sh.arabi@qom.ac.ir
    Hosein Bahrami / دانشجوی دکترا دانشگاه قم / h.bahrami@stu.qom.ac.ir
    Pages: 83-105 Receive Date: 2025/02/22 Accept Date: 2025/02/22
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین
    Abstract: 
    رفاه و بهروزی، یکی از مهم ترین آرمان ها و دغدغه های ملت ها و دولت هاست. بااین حال رویکردها و دیدگاه های متفاوت، طراحی و دسته بندی شاخص ها را متمایز می کند. ازاین رو طراحی اجزای اصلی و فرعی شاخص های رفاه و بهروزی و نوع دسته بندی ها می تواند نقش مهمی در تبیین دقیق تر این مقوله داشته باشد. این پژوهش با هدف مقایسه‌ی تطبیقی شاخص ها و معیارهای متعارف ترکیبی رفاه و استخراج شاخص های رفاه و بهروزی مبتنی بر دیدگاه صدرالمتألهین نگاشته شده است. روش گردآوری این پژوهش، کتابخانه ای و روش تحقیق نیز توصیفی ـ تحلیلی و مشابهت سنجی مفهومی است. صدرالمتألهین رویکرد ویژه ای به مقوله‌ی رفاه دارد؛ وی رفاه و بهروزی را به دو بخش تقسیم می کند: بخش اخروی، شامل دو قسم علمی و عملی؛ و بخش دنیوی شامل نفس و شأنیت. نتایج مبتنی بر شاخص های احصاشده از دیدگاه صدرالمتألهین حاکی از این است که شاخص صدرا با شاخص پیشرفت واقعی 55 درصد، میزان رفاه اقتصادی 35 درصد، شاخص رفاه اقتصادی 5/54 درصد، شاخص سلامت اجتماعی 8/58 درصد، شاخص سارلو 47 درصد، شاخص توسعه‌ی انسانی 6/17 درصد، شاخص کیفیت زندگی 47 درصد، شاخص پیشرفت اجتماعی 8/36 درصد و شاخص لگاتوم 4/71 درصد اشتراک مؤلفه و همپوشانی مشابهت مفهومی داشته است.
    Keywords: 
    رفاه و بهروزی، شاخص های ترکیبی رفاه، شاخص ترکیبی رفاه از دیدگاه صدرالمتألهین.
    References: 
    • بختياري، صادق و همكاران، 1391، «شاخص ترکيبي رفاه اقتصادي و اندازه‌گيري آن براي منتخبي از کشورهاي در حال توسعه»، پژوهش‌هاي رشد و توسعه اقتصادي، ش 9(3)، ص 41ـ58.
    • جعفري صميمي، احمد و محمدرضا حسيني، 1389، «برآورد و ارزيابي رفاه اقتصادي با استفاده از شاخص ترکيبي CIEWB»، پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، ش 42(14)، ص 101ـ122.
    • جلالي، محسن، 1386، «بررسي تابع رفاه اجتماعي در ايران»، روند،‌ ش 17(53و52)، ص 169ـ186.
    • حري، حميدرضا و همكاران، 1399، «بررسي تأثير چرخه‌هاي تجاري بر شاخص رفاه اقتصادي در ايران»، پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، ش 25(82)، ص 149ـ172.
    • خستو، مريم و مرضيه ياحقي، 1397، «تحليل و ارزيابي شاخص‌هاي رفاه اجتماعي در نواحي شهري با تأکيد بر رويکرد عدالت (مطالعه موردي: نواحي منطقه 1 شهر قزوين)»، پژوهش‌هاي جغرافياي انساني، ش 2(50)، ص 297ـ315.
    • رافعي، ميثم و محمد صيادي، 1397، «سياست مالي دولت و رفاه اجتماعي در ايران با تأکيد بر شاخص آمارتياسن (رهيافت آزمون ARDL کرانه‌ها)»، پژوهش‌هاي رشد و توسعه اقتصادي، ش 32(8)، ص 151ـ168.
    • سام‌آرام، عزت‌اله و رضا محبوبي، 1393، «ساخت مقياس براي سنجش رفاه اجتماعي با تأکيد بر رفاه ذهني (احساس رفاه)»، برنامه‌ريزي رفاه و توسعه اجتماعي، ش 18، ص 1ـ34.
    • سرگزي، زهرا و همكاران، 1400، «تحليل فضايي نابرابري‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي براساس شاخص‌هاي رفاه چند بُعدي مطالعۀ موردي: محلات شهري زاهدان»، جغرافيا و توسعه، ش 19(63)، ص 67-94.
    • صادقي، حسين و همكاران، 1389، «رويکردي نو به برآورد شاخص رفاه در ايران با استفاده از منطق فازي طي سال‌هاي 1385-1353»، پژوهش‌هاي اقتصادی (رشد و توسعه پايدار)، ش 4(10)، ص 143ـ166.
    • صدرالمتألهين، 1379، الحکمة المتعاليه في الاسفار العقلية الاربعة، قم، مصطفوي.
    • صدرالمتألهين، 1391ق، شرح الاصول الکافي، تهران، محمودي.
    • صدرالمتألهين، 1411ق، تفسير القرآن الکريم، قم، بيدار.
    • عربي، سيدهادي، 1387، «از اقتصاد اثباتي تا اقتصاد هنجاري (بنيان‌هاي فلسفي و ارزشي اقتصاد رفاه)»، روش‌شناسي علوم انساني، ش 14 (57)، ص 29ـ51.
    • عربي، سيدهادي، 1390، «بررسي تطبيقي نظريه‌اي رفاه و بهروزي»، جستارهاي اقتصادي، ش 15(8)، ص 61ـ87.
    • فرهنگ، منوچهر، 1371، فرهنگ بزرگ علوم اقتصادی، تهران، البرز.
    • فيتزپتريک، توني، 1381، نظريه رفاه (سياست اجتماعي چيست؟)، ترجمة هرمز همايون‌پور، تهران، مؤسسة عالي پژوهش تأمين اجتماعي.
    • فيض‌زاده، علي و سعيد مدني، 1379، «تأمين اجتماعي و رفاه اجتماعي: (شاخص‌شناسي براي تبيين و سنجش)»، تأمين اجتماعي، ش 4(2)، ص 206ـ232.
    • لشکري، محمد، 1377، «شاخص‌هاي رفاه اجتماعي»، اقتصاد سياسي، ش 131و132، ص 214ـ227.
    • لطيفي، غلامرضا و مجيد سجاسي قيداري، 1390، «رتبه‌بندي سطح رفاه اجتماعي شهرستان‌هاي استان زنجان با استفاده از تکنيک تاپسيس»، برنامه‌ريزي رفاه و توسعه اجتماعي، ش 7، ص 165ـ192.
    • محققي کمال، سيدحسين و همكاران، 1393، «تخمين شاخص ترکيبي رفاه اجتماعي براي شرايط ايران»، نشريه رفاه اجتماعی، ش 52(14)، ص 7ـ32.
    • مولايي، محمد، 1386، «مقايسه درجه توسعه‌يافتگي بخش خدمات و رفاه اجتماعي استان‌هاي ايران طي سال‌هاي 83-1373»، رفاه اجتماعي، ش 24(6)، ص 241ـ258.
    • مهرائي، پدرام، 1397، «شاخص‌هاي جهاني مرتبط با کيفيت زندگي»، هفت شهر، ش 61، ص 267ـ271.
    • Andrew, A., 2019, "Measuring welfare Beyond GDP", National Institute Economic Review, N. 249, p. 3-16.
    • Bentham, Jeremy, 1996, An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Burns, J. H. & H. L. A. Hart (eds.), Oxford, Clarendon Press.
    • Brent, B., 2012, "Classifying Alternative Measures for Policy-Making", Social Indicators Research, N. 109(3), p. 1-9.
    • Brynjolfsson, E. & Eggers, F & Gannamaneni, A., 2018, Using Massive Online Choice Experiments to Measure Changes in Well-being, NBER Working.
    • Crisp, Roger, 2008, Well-Being Stanford Encyclopedia of Philosophy, Available at: http://plato.stanford.edu/entries/well-being.
    • Green, M., Harmacek, J., & Krylova, P., 2020, Social progress index, Executive Summary.
    • Index, L. P., 2018, Legatum Prosperity Index 2018.
    • Miringoff, Marc L. and Marque Luisa Miringoff, 1999, The Social Health of the Nation: How America Is Really Doing, New York, Oxford University Press.
    • Nordhaus, W. D, & Tobin, J ,1972, "Is growth obsolete?", Economic research: Retrospect and prospect, V. 5, economic growth, p. 1-80.
    • Osberg, L & Sharpe, A., 2001, "The Index of Economic Well-Being: An Overview", Revised version of a paper presented at the National Conference on Sustainable Development Indicators organized by the National Round Table on the Environment and the Economy, p. 1-88.
    • Riveros-Gavilanes, J. M., Al Akayleh, F., Oduniyi, O., Samuel, A. H., & Hassan, S. M., 2022, On the Welfare Trends: A view from the Sen’s Social Welfare Function (No. 3-2022), M&S Research Hub institute.
    • Sarlo, C., Clemens, J., & Emes, J., 2017, Income inequality measurement sensitivities, Towards a Better Understanding of Income Inequality in Canada.
    • Sen, Amartya, 1992, Inequality Reexamined, Harvard University Press.
    • Sharpe, A., 1999, A survey of indicators of economic and social well-being. Ottawa: Centre for the Study of Living Standards.
    • Slesnick, D., 2002, "Empirical Approaches to the Measurement of Welfare", Journal of Economic Literature, American Economic Association, N. 36(4), p. 2108-2165.
    • Talberth, J., Cobb, C., & Slattery, N., 2007, The genuine progress indicator 2006, Oakland, CA, Redefining Progress.
    • United Nations, 2019, Guidelines on producing leading, composite and sentiment indicators.
    • Urban, I., 2023, "Mingling’the Gini index and the mean income to rank countries by inequality and social welfare", Mobility and Inequality Trends, N. 30, p. 139-163.
    • Veenhoven, R., 2002, "Why Social Policy Needs Subjective, Indicators", Social Indicators Research, N. 58, p. 33-46.
    • 84 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    arabi, Seyed hadi, Bahrami, Hosein.(2025) مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14(1), 83-105

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Seyed hadi arabi; Hosein Bahrami."مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14, 1, 2025, 83-105

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    arabi, S, Bahrami, H.(2025) 'مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 14(1), pp. 83-105

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    arabi, S, Bahrami, H. مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های متعارف ترکیبی رفاه با دیدگاه صدرالمتألهین. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 14(1): 83-105