Jurisprudential and Economic Analysis of the Concept of Kanz
Article Type:
Promotional
Writers:
Seyed reza Hoseini
/ A member of Academic Staff in Hawzeh and University Research Center. / srhoseini@rihu.ac.ir
/ A member of Academic Staff in Hawzeh and University Research Center. / srhoseini@rihu.ac.irAbstract:
Kanz (treasure) is a key concept in islamic economics that is mainely introduced in verse 34 and 35 of surah Tawbah,. The concept has long been variously interpreted by Muslim exegetes, jurisprudents, and economists. This paper aims at reviewing the most important viewpoints about Kanz,presenting a unitary definition of the concept, and analyzing some of its economic functions and effects. The paper’s premise is that, the verse denotes a basic guideline for correcting the motives governing the economic conduct of individuals in accumulating wealth, proper circulation of money, and income allocation. This dictum condemns accumulative approaches to wealth that involve waste, lavishness, or disregard of social interests and of the needs of the poor. Islam intends that wealth and earnings be used for economic activities or in ways approved by God, such as use for current personal needs and social interests or investment for future personal and social interests. Other aims of this paper include analysis of the effects of Kanzon money demand, speculation on the financial market, savings and investment, and some macroeconomic phenomena.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تحلیل کنز از دیدگاه فقه و اقتصاد
Abstract:
کنز به عنوان یکی از مفاهیم محوری در ادبیات فقه اقتصادی که در آیات 34و35سوره ی توبه وارد شده، مورد برداشت های گوناگونی از ناحیه ی مفسران، فقیهان و اقتصاددانان مسلمان قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی فقهی ـ اقتصادی، ضمن بررسی برخی از مهمترین این دیدگاه ها، در صدد ارایه تبیینی قابل قبول از مفهوم کنز و تحلیل برخی از آثار و کارکرد های اقتصادی آن است. فرضیه ی مقاله این است که آیات کنز بیانگر یک قاعده ی اساسی در جهت اصلاح انگیزه های حاکم بر رفتارهای اقتصادی افراد در زمینه ی کسب مال و ثروت و جریان صحیح گردش پول (مال) و چگونگی تخصیص درآمد است. بر اساس این حکم، رویکرد تکاثری به انباشت ثروت که مستلزم اسراف، اتراف و بی توجهی به مصالح اجتماعی و نیاز تهیدستان باشد،محکوم است . اسلام، خواهان قرار گرفتن ثروت و درآمد در جریان فعالیت های اقتصادی و در راه های مورد رضایت خداوند اعم از تأمین هزینه های شخصی و تأمین مصالح اجتماعی در (زمان حال) وسرمایه گذاری برای تأمین مصالح فردی و اجتماعی (آینده) است. تحلیل آثار این حکم برتقاضای پول، سفته بازی در بازار های مالی، رفتار پس انداز و سرمایه گذاری افراد و برخی پدیده های کلان اقتصادی،هدف دیگر این مقاله است.
References:
- ابن اثير، مبارك بن مبارك، النهايه في غريب الحديث، قم، مؤسسه اسماعيليان، چ چهارم، 1367.
- ابن منظور، محمد بن مكرم، لسان العرب، دار صادر، بيروت، 1410ق.
- ابوداوود، سليمان بن أشعث السجستاني الأزدي (ت 275 ق.)، سنن أبي داوود تحقيق محمد محيي الدين عبدالحميد، بيروت، دار احياءالسنة النبويه، الاسلاميه، 1412 ق.
- احمد بن فارس بن زكريا، ترتيب مقابيس اللغة، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387ش.
- بيهقي، احمد بن حسين بن علي، السنن الكبري، تحقيق محمد عبدالقادر، عطا، دارالكتب العلميه، 1414 ق.
- توتونچيان، ايرج، پول و بانكداري اسلامي، تهران، توانگران، 1379.
- الجوهري، اسماعيل‌بن زياد، الصحاح في اللغه، قم، دار العلم للملايين، چ چهارم، 1987.
- حسيني، سيدرضا، سيره اقتصادي امام علي، تهران، كانون انديشه جوان، چ پنجم، 1387.
- حسيني، سيدجعفر و محمد قاضي‌زاده، اقتصاد در فقه اسلامي، قم، دارالكتب الاسلاميه، 1370.
- حسيني شيرازي، سيدمحمد، الفقه الاقتصاد، قم، دارالقرآن الكريم، 1400 ق.
- حكيمي، محمدرضا، محمد و علي، الحياة، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چ دوم، 1373.
- الحنظلي، عبدالله‌بن المبارك، كتاب الزهد، بيروت، دارالكتب العلمية، بي‌تا.
- خورشيد احمد، مطالعاتي در اقتصاد اسلامي، مشهد، آستان قدس رضوي، 1374.
- الراغب الاصفهاني، مفردات الفاظ القرآن، تحقيق صفوان عدنان داوودي، بيروت، دارالقلم، 1412ق.
- رشيدرضا، محمد، تفسير المنار، بيروت، دار المعرفه، 1366 ق.
- الزبيدي، سيدمحمدمرتضي، تاج العروس من جواهر القاموس، بيروت، دارالفكر، 1994.
- صالح‌آبادي، علي، بازارهاي مالي اسلامي، تهران، دانشگاه امام صادق، 1385.
- سيدقطب، عدالت اجتماعي در اسلام، ترجمه سيدهادي خسروشاهي و محمدعلي گرامي، تهران، شركت سهامي انتشار، چ هشتم، 1352.
- دفتر همكاري حوزه و دانشگاه، پول در اقتصاد اسلامي، تهران، سمت، 1374.
- الصدر، السيد محمدباقر، اقتصادنا، قم، مكتب الاعلام الاسلامي، چ سوم، 1387.
- صدر، سيدكاظم، اقتصاد صدر اسلام، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي، 1375.
- صدر، سيدكاظم و فاطمه اسماعيلي، «تقاضاي پول و مساله سفته بازي». (منتشر نشده)
- الطباطبائي، سيدمحمدحسين، الميزان في التفسير القرآن، تهران، دارالكتب الاسلامية، ط.الثانية، 1394.
- الطبرسي، ابي الفضل علي، مشكاة الانوار في غرر الاخبار، دارالكتب الاسلامية، 1385.
- الطبرسي، فضل‌بن الحسن، تفسير مجمع البيان، بيروت، ط.الثانية، 1418.
- الطريحي، فخرالدين، مجمع البحرين، تحقيق سيداحمد حسيني، تهران، مكتبة نشر الثقا، چ دوم، 1085 ق.
- الطوسي، ابوجعفر محمدبن الحسن، الامالي، تحقيق مؤسسة البعثه، قم، دارالثقافه، 1414 ق.
- الطوسي، محمدبن حسن، تفسير التبيان، مكتبة الامين، النجف الاشرف، 1376.
- العالم، يوسف‌حامد، النظام السياسي و الاقتصادي في الاسلام، بيروت، دارالقلم، 1975.
- العياشي، محمدبن مسعود، تفسير عياشي، طهران، المكتبة العلمية، 1991.
- غزالي، ابوحامدمحمد، نظريات اقتصادي امام محمد غزالي، ترجمه مؤيدالدين خوارزمي، بي‌جا، جمهوري، بي‌تا.
- فخر رازي، محمدبن عمر، التفسير الكبير، بيروت، دارالفكر، 1410.
- فراهيدي، خليل بن احمد، العين، مؤسسه دارالهجره، 1409ق.
- فيروزآبادي، محمدبن يعقوب، القاموس المحيط، بيروت، دارالعلم للجميع، بي‌تا.
- الفيومي، احمدبن محمد، المصباح المنير، قم، چ دوم، دارالهجره، 1405ق.
- قعدان، زيدان عبدالفتاح، منهج الاقتصاد في القرآن، بيروت، موسسه الرساله و دارالبشير، 1997.
- فرهنگ، منوچهر، فرهنگ علوم اقتصادي، بي‌جا، آزاده،1366.
- الكليني، محمدبن يعقوب، الكافي، تحقيق علي‌اكبر غفاري، 1389.
- گرامي، محمد علي، مالكيت خصوصي، نشر روح، چاپ دوم، 1379 هـ. ق.
- گلريز، حسن، فرهنگ توصيفي لغات و اصطلاحات اقتصادي، تهران، مركز آموزش بانك مركزي، 1368.
- گزل، سيلويو، نظام اقتصاد طبيعي از راه زمين آزاد و پول آزاد، ترجمه سيدابراهيم بيضايي، تهران، سمت، 1383.
- محمدي ري شهري1، محمد، با همكاري سيدرضا حسيني، التنميه الاقتصاديه في الكتاب و السنه، قم، دارالحديث، 1382.
- محمدي ري شهري2، محمد و همكاران، موسوعه الامام علي بن ابي طالب، قم، دارالحديث، 1421.
- مختار يونس، عبدالله، الملكيه في الشريعه الاسلاميه و دورها في الاقتصاد الاسلامي، موسسه شباب الجامع، اسكندريه.
- مرطان، سعيد سعد، مدخل للفكر الاقتصادي في الاسلام، بيروت، موسسه الرساله، 1999.
- مشهور، اميره عبداللطيف، الاستثمار في الاقتصاد الاسلامي، مكتبه مدبولي، القاهره، بي تا.
- مريدي سياوش و نوروزي، عليرضا، فرهنگ اقتصادي، تهران، مؤسسه كتاب پيشبرد و انتشارات نگاه، 1373.
- موسويان، سيدعباس، پس انداز و سرمايه گذاري در اقتصاد اسلامي، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1376.
- ميرمعزي1، سيدحسين «مفهوم كنز از ديدگاه علم اقتصاد و انديشمندان اسلامي»، مفيد، ش 35، 1382.
- ميرمعزي2، سيدحسين «بورس بازي از نگاه فقه»، اقتصاد اسلامي، ش 9، 1382.
- ميرمعزي3، سيدحسين «تقاضاي پول در اقتصاد اسلامي»، اقتصاد اسلامي، ش 10، 1382.
- المنذري، عبدالعظيم بن عبدالقوي، الترغيب و الترهيب، تحقيق مصطفي محمد عماره، بي‌جا، بي‌نا، ط.الثالثه، 1388.
- نمازي، حسين، نظام‌هاي اقتصادي، تهران، دانشگاه شهيدبهشتي، 1374.
- الهندي، علاءالدين علي المتقي بن حسام الدين (ت 975 ق.)، كنزالعمال في سنن الاقوال والافعال تصحيح صفوة السقا، بيروت، مكتبة التراث الاسلامي، 1397 ق.
- يوسف، احمد، المال في الشريعه الاسلاميه، قاهره، دارالثقافه للنشر و التوزيع، 1990.
- يوسفي،محمدرضا، در جستجوي آرمان‌شهر نبوي (رويكرد اقتصادي ـ سياسي ابوذر)، قم، دانشگاه مفيد، 1386.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Hoseini, Seyed reza.(2025) Jurisprudential and Economic Analysis of the Concept of Kanz. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 1(1), 83-111
Seyed reza Hoseini."Jurisprudential and Economic Analysis of the Concept of Kanz". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 1, 1, 2025, 83-111
Hoseini, S.(2025) 'Jurisprudential and Economic Analysis of the Concept of Kanz', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 1(1), pp. 83-111
