Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 15, Issue 1, No 29, Year 2025 , Pages 69-95

    Providing an Appropriate Model for a Securities-Based Endowment Fund in the Capital Market of the Islamic Republic of Iran

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad tohidi / Associate Professor of the Financial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadegh University / tohidi@isu.ac.ir
    Mohammad Nasri / PhD Student of Financial Engineering, Islamic Azad University, Tehran Branch / Nasri@isu.ac.ir
    Amir Hossein Shojaei Zarghani / PhD Student in Financial Engineering, Imam Sadegh Unviversity / a.shojaei@isu.ac.ir
    Pages: 69-95 Receive Date: 2025/04/07 Accept Date: 2025/04/07
    dor 20.1001.1.20422322.1402.15.1.4.2
    doi 10.22034/marefateeqtesadi.2024.5000504
    Abstract: 
    The capacities of the capital market pave the way for collective endowment and the accumulation of small amounts of money. Using the analytical method, this article examines the models of the endowment fund and determines the model appropriate for the capital market of the Islamic Republic of Iran. Based on the research findings, the endowment investment fund causes small capital to be accumulated and used in the good tradition of endowment. An endowment investment fund invests in a variety of endowable securities and then dedicates them to charity. In this article, various possible models for establishing a securities-based endowment investment fund in the Iranian capital market are identified and prioritized. To achieve this goal, first, the experience of different countries in the field of endowment investment funds was examined and the opinions of experts through a focus group were obtained. Then, the proposed models of the endowment investment fund and the criteria considered by the experts in the selection of the appropriate model were extracted. Finaly, using the TOPSIS method, the models were prioritized based on the extracted criteria. The results of the article indicate that the combined endowment-charity investment fund is the most appropriate model from the experts' viewpoint.
    Keywords: 
    endowment
    endowment fund
    charity fund
    Securities
    Stocks
    Capital market
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :طراحی صندوق وقف مبتنی بر اوراق بهادار و امکان‌سنجی پیاده‌سازی آن در بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران
    Abstract: 
    ظرفیت‌های بازار سرمایه امکان وقف جمعی برای تجمیع مبالغ خرد را فراهم می‌کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، به بررسی الگوهای صندوق وقف و تعیین الگوی مناسب آن برای بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران می‌پردازیم. بر اساس یافته‌های مقاله، صندوق سرمایه‌گذاری وقفی این امکان را فراهم می‌کند که سرمایه‌های خرد تجمیع شده و در سنت حسنۀ وقف به‌کار گرفته شود. صندوق سرمایه‌گذاری وقفی، اقدام به سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار قابل وقف و سپس وقف آنها در جهت امور خیرخواهانه می‌کند. در این مقاله الگوهای مختلف ممکن برای تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری وقفی مبتنی‌بر اوراق بهادار در بازار سرمایۀ ایران شناسایی و اولویت‌بندی شد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا با بررسی تجربۀ کشورهای مختلف در زمینۀ صندوق‌های سرمایه‌گذاری وقفی و اخذ نظر خبرگان از طریق گروه کانونی، الگوهای پیشنهادی صندوق‌ سرمایه‌گذاری وقفی استخراج شد؛ سپس معیارهای مدنظر خبرگان برای انتخاب الگوی مناسب استخراج و در نهایت الگوها بر اساس معیارهای مستخرج به روش تاپسیس اولویت‌بندی شد. نتایج مقاله حاکی از آن است که الگوی ترکیبی صندوق سرمایه‌گذاری وقف - نیکوکاری مناسب‌ترین الگو از منظر خبرگان است.
    Keywords: 
    وقف
    صندوق وقف
    صندوق نيکوکاري
    اوراق بهادار
    سهام
    بازار سرمايه
    References: 
    • آخته، ابوالقاسم (1388). تاریخ وقف در ایران و اسلام. یاد ایام، 53.
    • ابن‌ادریس، محمد بن ‌منصور (1410ق). السرائر. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    • ابن‌‌حمزه، محمد بن ‌علی (1408ق). الوسیله. قم: کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی.
    • ابن‌‌سعید حلی، یحیی (1405ق). الجامع للشراع. قم: سیدالشهداء.
    • اشتیاق، وحید (1385). وقف سهام شرکت‌ها: امکان حقوقی و ضرورت اجتماعی. پژوهش‌های حقوقی، 5 (10)، 85-112.
    • شهید اول، محمد بن مکی (1374). اللمعة الدمشقیه. تهران: یلدا.
    • شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1403ق). الروضة البهیه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    • طوسی، محمد بن ‌حسن (1411ق). المبسوط. قم: المکتبة المرتضویه.
    • محقق حلی، جعفر بن حسن (1410ق). المختصر النافع. تهران: مؤسسة بعثت.
    • محقق حلی، جعفر بن حسن (1403ق). شرائع الإسلام. تهران: استقلال.
    • ایروانی، محمدجواد و استاد، ایمان (1397). معرفی صندوق‌های وقفی در مسیر تجمیع سرمایه و مشارکت‌های مردمی در فعالیت‌های اقتصادی. دومین همایش ملی خیر ماندگار. تهران.
    • رضایی، مهدیه و دیگران (1392). وقف پول. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 46(2)، 261ـ277.
    • سعادت‌فر، جواد (1385). امکان‌سنجی فقهی وقف پول. وقف، میراث جاویدان، 14(54)، 19ـ48.
    • سلیمی‌فرد، مصطفی (1387). وقف بسترساز توسعة اقتصادی. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی وقف و تمدن اسلامی. تهران.
    • سیدخاموشی، سیدمهدی (1401). واکاوی جواز شرعی وقف پول. پژوهشنامة قرآن و حدیث، 15(30) ، 165ـ184.
    • عبده تبریزی، حسین (1384). نهاد مالی صندوق‌های وقفی در جهان و اصول اسلامی فعالیت آن در ایران. فصلنامة پژوهشی دانشگاه امام صادق، 12(25) ، 37ـ67.
    • عظیم‌زاده اردبیلی و دیگران (1395). نقش وقف و امور خیریه و داوطلبگی بر فرایندهای اجتماعی. اولین همایش ملی خیر ماندگار. تهران.
    • عیسوی، محمود و دیگران (1393). طراحی مدل پیشنهادی صندوق مشترک سرمایه‌گذاری وقف در اقتصاد ایران. جستارهای اقتصادی، 11(21)، 75ـ96.
    • کاظمی نجف‌آبادی، مصطفی (1396). برون‌رفت از چالش مدیریت در صندوق مشترک سرمایه‌گذاری وقف از منظر حاکمیت شرکتی. جستارهای اقتصادی، 14(27)، 131ـ152.
    • مرتضی‌نیا، حمید و نوروزی، خلیل (1402). بررسی منابع صندوق‌های وقف برای آموزش عالی در کشورهای منتخب. مطالعات وقف و امور خیریه، 1(1)، 25ـ48.
    • مصباحی مقدم، غلامرضا و دیگران (1388). امکان‌سنجی وقف سهام و پول؛ مدل صندوق وقف سهام و پول در ایران. جستارهای اقتصادی، 6(12)، 59-89.
    • مصباحی مقدم، غلامرضا و شکری، صابر (1386). وقف سهام از نظر فقهی و ارائة الگوی مالی. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 21 و 22، 157-184
    • مصوبات کمیتة تخصصی ـ فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (1401).
    • مغنیه، محمدجواد (1402ق). الفقه علی المذاهب الخمسه. بیروت: بی‌نا.
    • موسویان، سیدعباس و بهاری قراملکی، حسن (1391). مبانی فقهی بازار پول و سرمایه. تهران: دانشگاه امام صادق.
    • موسویان، سیدعباس (1386). صکوک مزارعه و مساقات، ابزار مالی مناسب برای توسعة بخش کشاورزی ایران. اقتصاد اسلامی، 7(26)، 71ـ95.
    • وب‌گاه دفتر استفتائات مقام معظم رهبری (بی‌تا). از https://farsi.khamenei.ir/treatise-index
    References: 
    • Banihashemi, Sayyid Ali & Rajaei, Zahra. (2015). Analysis of the Digital Divide in Asia-Islamic Countries: A TOPSIS Approach. Journal of Asian Scientific Research, 5, 165-176.
    • Hogan, J., Farbaniec, L., Daphalapurkar, N., Ramesh, K. (2016). On Compressive Brittle Fragmentation. Journal of the American Ceramic Society, 99: 2159-2169. https://doi.org/10.1111/jace.14171
    • Khalid, H., Baitori, H., Mohammadi, R., & Saleh, A. (2019). Revitalizing idle waqf properties through financial technology: A case study of Malaysia. Journal of International Entrepreneurship Finance Review, 2(1), 42-58.
    • Kitzinger, J., Barbour, R.S. (1999). Introduction: the challenge and promise of focus groups. In Developing Focus Group Research (p. 1-20). SAGE Publications Ltd, https://doi.org/10.4135/9781849208857
    • Miftahul Huda, A., Zakaria, M. Z., Saleh, A. Z., & Zainuddin, M. T. (2020). Models of management and development of corporate waqf assets in Malaysia and Singapore. Journal of Islamic Financial Studies, 3(1), 73-88.
    • Miles, B., Huberman, M. (1984). Qualitative data analysis: A source book of new methods. Beverly Hills, CA: Sage.
    • Morgan, D.L., Kreuger, R.A. (1993). When to use focus groups and why in Morgan D.L. (Ed.) Successful Focus Groups. London: Sage.
    • Nimah, R. (2023). The Impact of Community Social Changes on the Digitalization of the Implementation of Stock Waqf. Ijtimā Iyya Journal of Muslim Society Research, 8(1), 63–78. https://doi.org/10.24090/ijtimaiyya.v8i1.7632
    • Philippe, G.F., Hidayat, S.E., Pananjung, A.G. (2017). The Role of Waqf in Financing Education: A Case Study of the Waqf Fund of Central Bank of Bahrain. Journal of Intelligent and Fuzzy Systems, 3 (2), 92-97.
    • Selasi, D., Muzayyanah, M., Tatmimah, I., Sari, F., Indriyani, R. (2022). Contribution of Islamic Capital Market to National Capital Market. INCOME: Innovation of Economics and Management, 2(1), 1-7.
    • Sulaiman, S., Hasan, A., Noor, A.M., Ismail, M.I., Noordin, N.H. (2019). Proposed models for unit trust waqf and the parameters for their application. ISRA International Journal of Islamic Finance, 11 (1),. 62-81. https://doi.org/10.1108/IJIF-02-2018-0019
    • Yakob, Rubayah. (2021). Conceptualizing Financial Risk and Investment Diversification towards the Efficiency of Waqf Institutions in Malaysia. International Journal of Islamic Studies, 43 (2). 53-68. ISSN 0216-5636
    • Zanakis, Stelios H., Solomon, Anthony, Wishart, Nicole, & Dublish, Sandipa. (1998). Multi-attribute decision making: A simulation comparison of select methods. European Journal of Operational Research, 107(3), 507-529.
    • 135 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    tohidi, Mohammad, Nasri , Mohammad , Shojaei Zarghani , Amir Hossein .(2025) Providing an Appropriate Model for a Securities-Based Endowment Fund in the Capital Market of the Islamic Republic of Iran. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), 69-95 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.5000504

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad tohidi; Mohammad Nasri ; Amir Hossein Shojaei Zarghani ."Providing an Appropriate Model for a Securities-Based Endowment Fund in the Capital Market of the Islamic Republic of Iran". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15, 1, 2025, 69-95

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    tohidi, M, Nasri , M, Shojaei Zarghani , A.(2025) 'Providing an Appropriate Model for a Securities-Based Endowment Fund in the Capital Market of the Islamic Republic of Iran', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), pp. 69-95

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    tohidi, M, Nasri , M, Shojaei Zarghani , A. Providing an Appropriate Model for a Securities-Based Endowment Fund in the Capital Market of the Islamic Republic of Iran. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 15(1): 69-95