Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 15, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 7-28

    Unconventional Inflation Dynamics in Iran: Dominance of the Exchange Rate Channel and the Challenge of Liquidity Control (A VECM Analysis)

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Omid Eyzanlou / PhD in Economics, Imam Khomeini Educational and Research Institute / omidezanlo@gmail.com
    Pages: 7-28 Receive Date: 2025/11/06 Accept Date: 2025/11/06
    dor 20.1001.1.20422322.1403.15.2.1.5
    doi 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5000910
    Abstract: 
    This study aims to investigate the long-run equilibrium relationships and short-run adjustment dynamics among the logarithmic values of the Consumer Price Index (CPI), liquidity (money supply), and exchange rate in the Iranian economy during the period 2011 –2022 (1390–1401 SH). The results of the Johansen cointegration test reveal a counterintuitive finding: the long-term relationship between liquidity and inflation is negative, whereas the relationship between the exchange rate and inflation is positive and consistent with theoretical expectations. Moreover, the analysis of error correction dynamics indicates that the conventional adjustment mechanisms for both CPI and liquidity are inefficient within the context of Iran’s economy. The impulse response functions further show that exchange rate shocks impose considerable inflationary pressures on consumer prices. Collectively, these findings highlight that inflation dynamics in Iran are primarily driven by the exchange rate transmission channel and the expectation-driven mechanisms within the foreign exchange market. In contrast, the traditional liquidity channel appears to have a relatively limited role. Based on the empirical evidence presented, it is recommended that policymakers adopt a comprehensive policy framework, with particular emphasis on proactive exchange rate management as a central strategy for inflation control.
    Keywords: 
    inflation
    Liquidity
    Exchange rate
    Exchange Rate Policy
    Inflation Control
    Iranian Economy
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :پویایی‌های غیرمتعارف تورم در ایران: غلبۀ کانال نرخ ارز و چالش کنترل نقدینگی (تحلیل VECM) دلالت‌هایی بر اقتصاد ایران
    Abstract: 
    هدف غایی این مطالعه، تبیین ساختار روابط تعادلی بلندمدت و پویایی‌های تعدیل کوتاه‌مدت میان لگاریتم متغیرهای شاخص قیمت‌ مصرف‌کننده، نقدینگی و نرخ ارز در اقتصاد ایران (۱۳۹۰ـ۱۴۰۱) است. نتایج آزمون هم‌انباشتگی جوهانسون نشان می‌دهد برخلاف انتظارات نظری، رابطة بلندمدت نقدینگی و تورم منفی است؛ درحالی‌که ارتباط نرخ ارز و تورم، مثبت و منطبق بر مبانی اقتصادی است. تحلیل پویایی‌های تعدیل خطا نیز نشان می‌دهد که مکانیسم‌های تعدیل خطای معمول برای شاخص بهای مصرف‌کننده و نقدینگی در اقتصاد ایران فاقد کارایی لازم هستند. تحلیل توابع واکنش آنی نیز نشان می‌دهد که شوک‌های نرخ ارز، اثرات تورمی قابل ‌توجهی بر شاخص قیمت مصرف‌کننده اعمال می‌کنند. مجموعه یافته‌های این پژوهش، بر این نکتة اساسی تأکید دارند که در اقتصاد ایران، پویایی‌های تورمی به‌طور غالب متأثر از کانال انتقال اثر نرخ ارز به قیمت‌ها و سازوکار واکنش انتظارات تورمی در بازار ارز هستند و کانال‌های سنتی اثرگذاری نقدینگی، نقش کمرنگ‌تری ایفا می‌کنند. بنابراین با توجه به شواهد تجربی مبتنی‌بر این مطالعه، سیاست‌گذاران اقتصادی در راستای کنترل تورم، می‌بایست رویکردی جامع‌نگر اتخاذ نموده و سیاست‌های مدیریت فعالانه نرخ ارز را در اولویت قرار دهند.
    Keywords: 
    تورم
    نقدینگی
    نرخ ارز
    سیاست‌گذاری نرخ ارز
    کنترل تورم
    اقتصاد ایران
    References: 
    • احسانی، محمدعلی و طاهری بازخانه، صالح (1397). کاربرد تبدیل موجک پیوسته در کشف پویایی‌های رابطۀ علّی بین نقدینگی و اجزای تشکیل‌دهندۀ آن با تورم: مطالعۀ موردی اقتصاد ایران. مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 53(2)، 235ـ278.
    • تحصیلی، حسن (1401). اثرگذاری تکانة نرخ ارز بر تورم در اقتصاد ایران: کاربرد الگوی خود رگرسیون برداری آستانه‌ای. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 2(4)، 257ـ285.
    • رودری، سهیل و دیگران (1402). سرریز تلاطمات بین نرخ ارز، تورم و نقدینگی در اقتصاد ایران: رویکرد TVP-VAR-BK. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 28(97)، 152ـ190.
    • سحابی، بهرام و دیگران (1392). اثرات رشد نقدینگی بر تورم در اقتصاد ایران: مدل‌هـای تغییـر رژیـم. راهبـرد اقتصـادی، 2(4)، 121ـ146.
    • صبوری دیلمی، محمدحسن و دیگران (1400). فرضیة وجود چرخة تشدیدشوندة نرخ ارز ـ تورم در ایران: رویکرد MSBVAR. مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 8(15)، 3ـ26.
    • صبوری دیلمی، محمدحسن و دیگران (1400). چگونگی ارتباط میان نرخ ارز و شاخص‌های قیمت در ایران؛ کاربرد فیزیک اقتصادی در بررسی روابط متقابل. مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 8(2)، 88ـ113.
    • طاهری بازخانه، صالح (1402). تحلیل اثرگذاری نقدینگی و نرخ ارز بر تورم در حوزة زمان ـ فرکانس. سیاست‌گذاری اقتصادی، 15(29)، 111ـ148.
    • سری‌های زمانی بانک مرکزی. https://tsdview.cis.cbi.ir
    • شاکری، عباس و باقرپور اسکویی، الناز (1402). بررسی ماهیت تورم در اقتصاد ایران: رویکرد همدوسی موجکی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 28(94)، 47ـ79.
    • گجراتی، دمودار (1394). اقتصادسنجی کاربردی. ترجمة نادر مهرگان و لطفعلی عاقلی. تهران: نور علم.
    • کاکویی، نصیبه و نقدی، یزدان (1393). رابطة پول و تورم در اقتصاد ایران: شواهدی بر اساس مدل P*. پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعة پایدار)، 14(2)، 135ـ156.
    • هانت، دایانا (1386). نظریه‌های اقتصاد توسعة تحلیلی از الگوی رقیب. تهران: نشر نی.
    References: 
    • Agayev, S. (2012). Relationship between price level and money supply in Azerbaijan for the low inflation period. Akdeniz University, The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 23, 135-155.
    • Armesh, H., Salarzehi, H., Mohammad, N. & Heydari, A. (2010). Causes of inflation in the Iranian economy.
    • Blanchard, O. (2017). Macroeconomics. Pearson Education.
    • Bobeica, E., Ciccarelli, M. & Vansteenkiste, I. (2019). The link between labor cost and price inflation in the euro area. Social Science Research Network. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3434157
    • Bonato, L. (2007). Money and inflation in the Islamic Republic of Iran. Social Science Research Network. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1028209
    • Buthelezi, E. M. (2023). Impact of money supply in different states of inflation and economic growth in South Africa. Economies, 11(3), 84. https://doi.org/10.3390/economies11030084
    • Campillo, M. & Miron, J. (1996). Why does inflation differ across countries? National Bureau of Economic Research.
    • Çiçek, M. (2011). The quantity theory of money and its validity for Turkey. Süleyman Demirel University, The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 16(3), 87-115.
    • Elliott, G., Rothenberg, T. J. & Stock, J. H. (1996). Efficient tests for an autoregressive unit root. Econometrica, 64(4), 813-836.
    • Friedman, M. (1968). The role of monetary policy. American Economic Review, 58(1), 1-17.
    • Girdzijauskas, S., Štreimikienė, D., Griesienė, I., Mikalauskiene, A. & Kyriakopoulos, G. L. (2022). New approach to inflation phenomena to ensure sustainable economic growth. Sustainability, 14(15), 9452. https://doi.org/10.3390/su14159452
    • İslatince, H. (2016). Money supply and inflation relationship: A causality analysis for Turkey (1988-2016). Anadolu University Journal of Social Sciences, 17(3), 43-56.
    • Korap, L. (2009). An essay upon the causality relationship between the monetary growth and the change in inflation: The case of Turkey (MPRA Paper No. 19537). Munich Personal RePEc Archive (MPRA). https://mpra.ub.uni-muenchen.de/19537/
    • Mankiw, N. G. (2016). Macroeconomics. Worth Publishers.
    • Mehrara, M. & Sujoudi, A. (2015). The relationship between money, government spending and inflation in the Iranian economy.
    • Mishkin, F. S. (2018). The economics of money, banking, and financial markets. Pearson Education.
    • Mpofu, R. (2011). MONEY SUPPLY, INTEREST RATE, EXCHANGE RATE AND OIL PRICE INFLUENCE ON INFLATION IN SOUTH AFRICA.
    • Obstfeld, M. & Rogoff, K. (1996). Foundations of international macroeconomics. MIT Press.
    • Odabaşıoğlu, F. G. & Aydın, C. (2011). The monetary determinants of inflation in Central and Eastren European transition economies: Dynamic panel data analysis. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 293-306.
    • Özcan, B. (2014). Determinants of inflation in developing countries: Dynamic panel data analysis. C.U. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 33-53.
    • Patinkin, D. (1972). Money, interest and prices. MIT Press.
    • Roshan, A. A. & Roshan, S. A. (2014). Inflation and money supply growth in Iran: Empirical evidences from cointegration and causality.
    • Salahodjaev, R. & Chepel, S. (2014). Institutional quality and inflation.
    • Salami, A. & Kelikume, I. (2013). Is inflation always and everywhere a monetary phenomenon? The case of Nigeria (Macroeconomics: Monetary & Fiscal Policies eJournal). https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2285498
    • Soje, B. & Tanko, U. M. (2024). Book value and share prices: The mediating effect of inflation in Nigeria. International Journal of Financial Accounting and Management, 2(1), 1-14.
    • Tang, F. C. (2010). The money-prices nexus for Malaysia: New empirical evidence from the time-varying cointegration and causality tests. Global Economic Review, 39(4), 383-403
    • 101 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Eyzanlou, Omid.(2025) Unconventional Inflation Dynamics in Iran: Dominance of the Exchange Rate Channel and the Challenge of Liquidity Control (A VECM Analysis). Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(2), 7-28 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2025.5000910

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Omid Eyzanlou."Unconventional Inflation Dynamics in Iran: Dominance of the Exchange Rate Channel and the Challenge of Liquidity Control (A VECM Analysis)". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15, 2, 2025, 7-28

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Eyzanlou, O.(2025) 'Unconventional Inflation Dynamics in Iran: Dominance of the Exchange Rate Channel and the Challenge of Liquidity Control (A VECM Analysis)', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(2), pp. 7-28

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Eyzanlou, O. Unconventional Inflation Dynamics in Iran: Dominance of the Exchange Rate Channel and the Challenge of Liquidity Control (A VECM Analysis). Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 15(2): 7-28