Pages:
179-198
Receive Date: 2025/02/22
Accept Date: 2025/02/22
Abstract:
Internal money creation, which is the most important function of commercial banks, accounts for a large amount of liquidity. The inappropriate performance of banks in this field and the lack of close supervision by the Central Bank make internal money creation a main cause of creating liquidity and inflation. Providing reserves for internal money creation through the Central Bank's resources is the worst way for commercial banks to create money. Now large amounts of money are withdrawn from the Central Bank's resources regardless of religious concerns. Using an analytical-ijtihad method, this article analyzes and examines the jurisprudential issue of money creation from nothing. In this context, the question arises as to whether the creation of money from nothing, i.e creating money by commercial banks and securing its reserves by the central bank’s resources, faces jurisprudential and religious restrictions. Based on the research findings, the creation of money does not comply with jurisprudential rules. The incompatibility of the creation of money from nothing with jurisprudential principles can be documented with regard to rules such as the rule of unjust possession and the rule of not disturbing the system.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تحلیل فقهی خلق پول از هیچ
Abstract:
خلق پول درونی مهمترین عملکرد بانکهای تجاری است که حجم زیادی از نقدینگی را به خود اختصاص میدهد. عملکرد نامناسب بانکها در این زمینه و عدم نظارت دقیق بانک مرکزی بر این فرایند، آن را به یک منبع اصلی برای ایجاد نقدینگی و تورم تبدیل میکند. تأمین ذخایر خلق پول درونی توسط منابع بانک مرکزی، بدترین شیوهی خلق پول توسط بانکهای تجاری است. در شرایط فعلی برداشت از منابع بانک مرکزی با حجم زیاد و فارغ از دغدغههای شرعی در حال انجام است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و اجتهادی به موضوعشناسی و بررسی فقهی خلق پول از هیچ میپردازیم. در این زمینه این سؤال مطرح است که آیا خلق پول از هیچ بهمعنای خلق پول توسط بانکهای تجاری و تأمین ذخایر آن توسط منابع بانک مرکزی با محدودیتهای فقهی و شرعی روبهروست؟ بر اساس یافتههای مقاله، خلق پول با مقتضای قواعد فقهی مطابقت ندارد. ناسازگاری خلق پول از هیچ با مبانی فقهی را میتوان با توجه به قواعدی همچون قاعدهی اکل مال به باطل و قاعدهی عدم اختلال در نظام مستند کرد.
References:
- اکبری، محمود و دیگران (1399). ابعاد اقتصادی ـ فقهی پدیدۀ خلق پول از منظر بانکداری اسلامی. پژوهشنامۀ میانرشتهای فقهی، 16، 135-164.
- باقرزادۀ مشکیباف، محمدتقی (1384). عناصر تعیینکنندۀ در حل مسائل مستحدثۀ 1، فقه، 43، 49-106.
- حسینی دولتآبادی، سیدمهدی (1395). ماهیت بانک و دلالتهای آن برای مطالعات بانکداری اسلامی. مطالعات اقتصاد اسلامی، 16، 173-198.
- خوشنقش، هادی (1400). خلق پول از دیدگاه امامیه و با نگاهی به قوانین موضوعه. جستارهای فقهی و اصولی، 22، 58-96.
- خورسندیان، محمدعلی و شراعی، الهام (۱۳۹۵). مبانی قاعدۀ نفی اختلال نظام در فقه اسلامی و حقوق موضوعه. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 49، 83-104.
- داوودی، پرویز و محقق، محمدجواد (1388). بانکداری محدود. جستارهای اقتصادی، 10، 93-113.
- درودیان، حسین (1400). معماران پول: روایتی نو از نقش بانکها در خلق پول امروز به همراه تحلیلی جامع از تحولات پولی کشور. تهران: نهادگرا.
- دهقان دهنوی، محمدعلی و بدلی آرخلو، آیناز (1396). بررسی عوامل مؤثر بر اتکای بانکها به منابع بانک مرکزی با استفاده از روش .GMMفصلنامۀ مطالعاتی در مدیریت بانکی و بانکداری اسلامی. 5، 115- 133.
- سبحانی، حسن و درودیان، حسین (1395). ارزیابی توجیهپذیری خلق پول بهوسیلۀ سیستم بانکی در نظام بانکداری اسلامی. اقتصاد اسلامی، 64، 31-54.
- عالیپناه، علیرضا و تاج لنگرودی، محمدحسن (1396). بررسی فقهی خلق پول بهوسیلۀ بانکهای تجاری. پژوهشنامۀ فقه اجتماعی، 10، 65-94.
- عربی، سیدهادی و دیگران (1401). بررسی فقهی خلق پول درونی با تأکید بر قاعدۀ اکل مال به باطل. فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، 88، 35-61.
- عیسوی، محمود (1402). بررسی فقهی و اقتصادی پدیده خلق پول. اقتصاد اسلامی، 90، 23-36.
- عیوضلو، حسین (1387). اصول و مبانی نظام پولی در اقتصاد اسلامی. اقتصاد اسلامی، 29، 35-62.
- فعال نصیری، محمدرضا و دیگران (1401). سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حجم سپردۀ بانکی در نظام بانکی ایران (آزمون درونزایی پول در مقابل برونزایی پول). فصلنامۀ اقتصاد مالی، 59، 179-200.
- قائمیاصل، مهدی و قربانی، علیرضا (1396). بررسی رابطۀ میان استقراض از بانک مرکزی و متغیرهای برگزیدۀ درون بانکی در ایران: کاربرد علیت دومترسکیو ـ هارلین در پانلهای ناهمگن. مدلسازی اقتصادسنجی، 7، 107-129.
- کاظمی نجفآبادی، مصطفی و حاجیپور، یاسر (1401). تحلیل فقهی خلق پول بانک خصوصی از منظر عدالت و ظلم. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، 38، 143-167.
- کسنوی، شادی (1396). بررسی قاعدۀ فقهی «حرمت اکل مال به باطل» از دریچۀ حقوق و اقتصاد. فقه و اصول، 111، 111-134.
- کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- سیفى مازندرانى، علیاکبر (1425ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، قم: جامعۀ مدرسین.
- للـهگانی، اسماعیل (1402). تأثیر تسهیلات تکلیفی دولت بر اضافهبرداشت بانکها از منابع بانک مرکزی. فصلنامۀ مطالعاتی در مدیریت بانکی و بانکداری اسلامی. 21، 1-12.
- محمودینیا، داود، حسینی کندلجی، میرهادی و برهانی، لیلا (1400). تبیین مفهوم خلق پول از هیچ در نظام بانکداری متعارف و حرکت بهسمت بانکداری اصل ذخیرۀ کامل: کاربردی از مدل سازگار جریان ـ سهام. مطالعات اقتصاد اسلامی، 33-80.
- مکارم شیرازى، ناصر (1427ق). استفتائات جدید، قم: مدرسۀ امام علىبنابىطالب.
- مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. قم: دارالکتب الاسلامیه.
- موسویان، سیدعباس و امیرعلی، محمد (1391) راهکار اعطای تسهیلات بانک مرکزی به بانکهای تجاری در بانکداری اسلامی، اقتصاد اسلامی، 46، 123-152.
- میثمی، حسین (1397). ماهیت حقوقی اضافهبرداشت بانکها از بانک مرکزی در بانکداری اسلامی، 72، 121-149.
- هادیان، مهدی، درگاهی، حسن (1396). نقش سیاستهای اقتصاد کلان در ثبات مالی اقتصاد ایران. پژوهشهای اقتصادی ایران، 73، 45-82.
References:
- Al-jarhi, Mabid Ali Mohamed (2004). Remedy for Banking Crises: What Chicago and Islam Have in Common: A Comment. Islamic Economic Studies, Vol. 11(2), p23-43.
- Anwar, Muhammad (2000). Islamicity of Banking and Models of Islamic banking. Arab Law Quarterly.
- Axilrod, S. (2009). Inside the Fed. Cambridge: The MIT Press.
- Badri, Ahmad, Zamanzadeh, Hamid (2016). The Role of Unbalanced Balance Sheet of Banking System in Creating the Puzzle of Interest Rate, Inflation and Liquidity Growth: Evidence from Iran, Journal of Money and Economy.
- Cuzzola, Angelo& Claudio Barbieri& Ulrich Bindseil, How the central bank collateral framework shapes the outcomes of liquidity stress test models, The European Money and Finance Forum.
- Naba Kumar Adak (2017). Banks Cannot Either Multiply or Increase the Amount of Money or Create Deposits Without Backing of Matching Reserve; Only Central Bank Creates Money, Proceedings of International Academic Conferences 5808261, International Institute of Social and Economic Sciences.
- Pontus Åberg, Marco Corsi, Vincent Grossmann (2021). Demand for central bank reserves and monetary policy implementation frameworks: the case of the Eurosystem., european central bank
- Tcherneva, Pavlina R (2016). Money, Power, and Monetary Regimes, Levy Economics Institute of Bard College.
- Werner. Richard A (2014). Can banks individually createmoney out of nothing? The theories and the empirical evidence. International Review of Financial Analysis, 36 (1), P 1-19
- Walsh, C. E. (2010). Monetary Theory and Policy. Cambridge, MA: MIT Press Books
- Zuriyati, Ahmad& Abdul Ghafar Ismail (2017). Full reserve system and the Maqasid Shariah; Islamic Development Bank, Jeddah, Saudi Arabia.
- Cheun, Samuel, von Köppen-Mertes, Isabel (2009). Weller, Benedict. The collateral frameworks of the Eurosystem, the Federal Reserve System and the Bank of England and the financial market turmoil. ECB Occasional Paper No. 107
- Bindseil, U. ( 2014). Monetary policy operations and the financial system. London: Oxford University Press.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
arabi, Seyed hadi, Khoshakhlagh , Mehdi , Farahanifard , Saeid.(2025) A Jurisprudential Analysis of Creating Money from Nothing. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), 179-198 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.5001019
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Seyed hadi arabi; Mehdi Khoshakhlagh ; Saeid Farahanifard ."A Jurisprudential Analysis of Creating Money from Nothing". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15, 1, 2025, 179-198
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
arabi, S, Khoshakhlagh , M, Farahanifard , S.(2025) 'A Jurisprudential Analysis of Creating Money from Nothing', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), pp. 179-198
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
arabi, S, Khoshakhlagh , M, Farahanifard , S. A Jurisprudential Analysis of Creating Money from Nothing. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 15(1): 179-198