Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 15, Issue 1, No 29, Year 2025 , Pages 121-140

    Redesigning Livelihood Charity Based on the Jurisprudential Concept of “Ma’una” in Islamic Teachings

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mustafa Kazemi Najaf Abadi / Associate Professor, Economics Department, Research Institute of Hawzah and University / mostafakazemi@rihu.ac.ir
    Abbas yaghoobzadeh mojarrad / PhD Student, Islamic Economics Department, Research Institute of Hawzah and University / yaghoobzadeh@rihu.ac.ir
    dor 20.1001.1.20422322.1402.15.1.6.4
    doi 10.22034/marefateeqtesadi.2024.5001117
    Abstract: 
    The third sector of the economy, along with the public and private sectors, is ranked as an important sector and a major economic force in modern societies. The activities of this sector can be divided into at least ten categories. Using an analytical method, in this article, an attempt has been made to introduce a new type of charity, namely, livelihood charity. Based on the findings of the article, livelihood charity, a non-profit institution originating from religious concepts, can reconstruct and reprocess good and benevolent affairs. Through ijtihad method, the nature of livelihood charity and its types of activities can be derived from the concept of “ma’una” in Islamic teachings. Contrary to the initial conception of livelihood charity, which is usually referred to as providing food packages, the scope of livelihood charity encompasses various aspects of minimal life. The livelihood charity system redesigns the three stages of the process of attracting supporters, identifying needy people, and distributing public donations.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :باز طراحی خیریه معیشتی بر مبنای مفهوم فقهی«مئونه» در آموزه‌های اسلامی
    Abstract: 
    بخش سوم اقتصاد در کنار بخش‌های دولتی و خصوصی، به‌عنوان یک بخش مهم و یک نیروی اقتصادی عمده در جامعه‌ی مدرن رتبه‌بندی می‌شود. فعالیت‌های این بخش، حداقل در ده دسته قابل تقسیم است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی تلاش شده است قسم جدیدی از خیریه به‌عنوان خیریه‌ی معیشتی معرفی شود. براساس یافته‌های مقاله، خیریه‌ی معیشتی به‌عنوان یک نهاد غیرانتفاعی نشئت‌گرفته از مفاهیم دینی، امکان بازسازی و بازفرآوری امور خیر و احسان را دارد. ماهیت خیریه‌ی معیشتی و نوع فعالیت‌های آن را می‌توان از مفهوم «مئونه» در آموزه‌های اسلامی به روش اجتهادی اصطیاد کرد. برخلاف تصور اولیه از خیریه‌ی معیشتی که معمولاً از آن به‌عنوان تأمین خوراک و بسته‌های ارزاق یاد می‌شود، گستره‌ی خیریه‌ی معیشتی، شئون مختلف زندگی حداقلی را دربر می‌گیرد. در نظام خیریه‌ی معیشتی، سه مرحله‌ی فرایند جذب حمایت‌کنندگان، شناسایی افراد نیازمند و توزیع انفاقات مردمی بازطراحی می‌شود.
    References: 
    • ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
    • استادی، رضا (1385). مئونه در خمس. فقه اهل‌بیت، 12(46)، 93ـ124.
    • اشرفی شاهرودی، مصطفی (1393). درس خارج فقه.
    • پژویان، جمشید (1375). فقر، خط فقر و کاهش فقر. برنامه و بودجه، 1(2)، 5-24.
    • حائری، سیدکاظم (1424ق). ولایة الامر فی عصر الغیبۀ. قم: مجمع اندیشة اسلامی.
    • حر عاملی، محمد بن ‌حسن (1409ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل‌البیت.
    • حکیمی، محمدرضا (1380). الحیاة. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • خوئی، سیدابوالقاسم (1418ق). موسوعة امام خوئی. قم: مؤسسة احیای آثار امام خوئی.
    • درخشان، مرتضی و نصراللهی، خدیجه (1393). تحلیل اثر توسعة بخش سوم اقتصاد بر شاخص‌های اقتصادی و راهکارهای توسعة آن در ایران. اقتصاد اسلامی، 14(55)، 61-88.
    • شبیری زنجانی، سیدموسی (1376). درس خارج فقه. 
    • صدر، سیدمحمدباقر (1417ق). اقتصادنا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    • صدوق، محمد بن ‌علی (1385). علل الشرایع. قم: کتابفروشی داوری.
    • صدوق، محمد بن ‌علی (1403ق). معانی الاخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    • طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1409ق). العروة الوثقی. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    • طغیانی، مهدی و دیگران (1393). پیشنهاد مدل نظری جهت صیانت از وقف و امور خیریه در بخش سوم اقتصاد با وجود اطلاعات نامتقارن. مطالعات اقتصاد اسلامی، 7(13)، 153ـ182.
    • طوسی، محمد بن‌ حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه.
    • طوسی، محمد بن‌ حسن (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت: دارالکتاب العربی.
    • طوسی، محمد بن‌ حسن (1420ق). الفهرست. قم: مکتبة المحقق الطباطبایی.
    • عسگری، محمدمهدی و غفورزاده، حسین (1393). تحلیل مقایسه‌ای شاخص فقر چندبعدی در اسلام و اقتصاد متعارف. مطالعات اقتصاد اسلامی، 6(12)، 53ـ82.
    • علیدوست، ابوالقاسم (1384). فقه و عرف، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
    • فیض کاشانی، محمدمحسن (1406ق). الوافی. اصفهان: کتابخانة امیرالمومنین.
    • قائمی‌اصل، مهدی و دیگران (1396). بررسی تطبیقی مفهوم فقر در فقه امامیه و اقتصاد متعارف معرفی مفهوم غنای کفافی در ادبیات فقه امامیه. مطالعات اقتصاد اسلامی، 9(18)، 59ـ86.
    • کلینی، محمد بن‌ یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • مجلسی (مجلسی اول). محمدتقی (1414ق). لوامع صاحبقرانی. قم: اسماعیلیان.
    • مجلسی، محمدباقر (1404ق). مرآة العقول فی شرح اخبار الرسول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • مختاربند، محمود (1399). تبیین نظری خط فقر از دیدگاه اقتصاد اسلامی بر اساس استانداردهای آماری اقتصاد ایران. جستارهای اقتصاد ایران، 17(33)، 59ـ85.
    • مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). المقنعه. قم: کنگرة جهانی هزارة شیخ مفید.
    • میرزای قمی، ابوالقاسم (1417ق). غنائم الایّام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    • نجاشی، احمد بن‌ علی (1365). رجال نجاشی. قم: مؤسسة نشر اسلامی.
    • نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    • نراقی، احمد (1415ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: مؤسسة آل‌البیت.
    • وبگاه جهانی آکسفام (2024).
    • وبگاه سازمان ملل متحد (2003).
    • هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1390). درس خارج فقه.
    • هاشمی شاهرودی (1425ق). کتاب الخمس. قم: دائر‌ة المعارف فقه اسلامی.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kazemi Najaf Abadi, Mustafa, yaghoobzadeh mojarrad, Abbas.(2025) Redesigning Livelihood Charity Based on the Jurisprudential Concept of “Ma’una” in Islamic Teachings. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), 121-140 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.5001117

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mustafa Kazemi Najaf Abadi; Abbas yaghoobzadeh mojarrad."Redesigning Livelihood Charity Based on the Jurisprudential Concept of “Ma’una” in Islamic Teachings". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15, 1, 2025, 121-140

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kazemi Najaf Abadi, M, yaghoobzadeh mojarrad, A.(2025) 'Redesigning Livelihood Charity Based on the Jurisprudential Concept of “Ma’una” in Islamic Teachings', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(1), pp. 121-140

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kazemi Najaf Abadi, M, yaghoobzadeh mojarrad, A. Redesigning Livelihood Charity Based on the Jurisprudential Concept of “Ma’una” in Islamic Teachings. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 15(1): 121-140