Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 15, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 141-161

    The Impact of Uncertainty in the Payment of Islamic and Conventional Taxes on the Right and Left Tail of Income Decile Inequality in Iran

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Reza Ashraf Ganjoei / Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran / reza_ash@eco.usb.ac.ir
    Amir Dadrasmoghadam / Assistant Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran / amdadras@eco.usb.ac.ir
    Abolhasan Barani / Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Law, and Islamic Studies, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran / barani@theo.usb.ac.ir
    Pages: 141-161 Receive Date: 2025/10/16 Accept Date: 2025/10/16
    dor 20.1001.1.20422322.1403.15.2.7.1
    doi 10.22034/marefateeqtesadi.2025.5001369
    Abstract: 
    Given their foundational religious and ethical underpinnings, Islamic taxes are expected to exert a more significant influence on income inequality than conventional taxes. Employing a fuzzy regression model within the GAMS software environment, this study investigates the impact of uncertainty in the payment of Islamic and conventional taxes on the right and left tails of income decile inequality in Iran over the period 1996–2020. In this context, “uncertainty” refers to tax evasion or avoidance. The findings suggest that promoting Islamic taxation relative to conventional systems can contribute to a reduction in income inequality among deciles. However, uncertainty in the payment of Islamic taxes—more so than conventional taxes—exacerbates inequality among higher-income deciles. This indicates that tax authorities currently lack sufficient instruments and mechanisms to incentivize and encourage tax compliance among upper-income groups.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی تأثیر عدم قطعیت در پرداخت مالیات‌های اسلامی و متعارف بر پهنای راست و چپ نابرابری دهک‌های درآمدی در ایران
    Abstract: 
    مالیات‌های اسلامی با توجه به ویژگی‌ها و پشتوانة اعتقادی، تأثیر بیشتری نسبت ‌به مالیات‌های متعارف بر نابرابری درآمد خواهند داشت. در این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون فازی در محیط برنامة گمز به بررسی تأثیر عدم قطعیت در پرداخت مالیات‌های اسلامی و متعارف بر پهنای راست و چپ نابرابری دهک‌های درآمدی در ایران برای دورة زمانی 1375ـ1399 پرداخته شده است. منظور از عدم قطعیت در پرداخت مالیات‌های مذکور اجتناب و یا فرار مالیاتی است. نتیجه‌گیری کلی از مقایسة تأثیر عدم قطعیت در پرداخت مالیات‌های اسلامی و متعارف بر نابرابری دهک‌های درآمدی این است که با رواج مالیات‌های اسلامی نسبت ‌به مالیات‌های متعارف می‌توان شدت نابرابری بین دهک‌های درآمدی را کاهش داد؛ همچنین عدم قطعیت در پرداخت مالیات‌های اسلامی نسبت ‌به مالیات متعارف نابرابری بین دهک‌های بالای درآمدی را افزایش می‌د‌هد. این امر بیانگر آن است که نهاد‌های مربوط به دریافت مالیات، هنوز ابزار‌های لازم برای افزایش انگیزه و تشویق این دهک‌ها را ندارند.
    Keywords: 
    توزیع درآمد
    مالیات‌های اسلامی
    مالیات متعارف
    عدم قطعیت
    References: 
    • اسماعیلی، ‌عطاءالله و دیگران (1394). بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی اقتصادی از منظر قرآن و حدیث. بصیرت و تربیت اسلامی، 12(35)، 77ـ96.‎
    • اشرف گنجویی، رضا (1403). بررسی تأثیر عدم قطعیت در به‌کارگیری سرمایه‌های انسانی و فیزیکی بر درونزایی اقتصادی: دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای در بیانیة گام دوم انقلاب اسلامی.‎ فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی،7(2)، 155ـ180
    • بابایی، ‌عیسی (1396). بررسی تطبیقی مالیات‌های اسلامی با مالیات‌های حکومتی (مطالعة موردی: خمس و زکات). تحقیقات جدید در علوم انسانی، 26(3)، 69ـ80.‎
    • ایزدی دهکردی، سیده مریم و کریمی، صفورا (1400). نمودهای بصری سیمای پیامبر اسلام(ص) در نسخۀ خطی جامع‌التواریخ رشیدی ایلخانان. نگارینۀ هنر اسلامی، 9(23)، 180ـ194.‎
    • پژویان، جمشید (1385). بررسی توجیه‌پذیری مالیات‌های استانی در ایران و ارائة پیشنهادهایی جهت اصلاح سیستم مالیاتی. دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی، 11(42)، 15ـ34.
    • تقوی رفسنجانی، مهدی (1402). امکان‌سنجی و اثر اجرای قوانین مالیاتی حضرت علی(ع) بر ضریب جینی (مطالعة موردی ایران). سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 6(5)، 213ـ223.‎
    • توسلی، محمداسماعیل (1393). ارائة روشی برای برآورد زکات (مطالعة موردی استان قم). پژوهش‌نامة مالیات، 22(22)، 82ـ109.
    • جاویدی عبداله‌زاده اول، نرگس و دیگران (1398). بررسی تأثیر زکات بر توزیع ثروت جامعه با استفاده از رویکرد مدل‌سازی عامل ـ بنیان. تحقیقات اقتصادی، 3، 487ـ523.‎
    • خادم علیزاده، امیر (1392). تفسیر موضوعی قرآن کریم با رویکرد اقتصادی. قم: دانشگاه معارف اسلامی.
    • دهقان‌نیری قانع، حمیدرضا و قانع، ‌احمدعلی (1401). امکان‌سنجی فقهی معافیت مودی خمس و زکات از مالیات در حکومت اسلامی با رویکردی بر اندیشة امام خمینی (ره). حکومت اسلامی، 4(106)، 159ـ190.
    • علم‌الهدی، سیدسجاد (1395). تحلیلی از شاخص‌های نظام مالیات اسلامی به‌عنوان الگوی هدف برای نظام مالیاتی ایران. بررسی مسائل اقتصاد ایران، 2(6)، 95ـ109.
    • غفاری، هادی و دیگران (1397). مقایسة تأثیر مالیات اسلامی زکات با مالیات متعارف بر توزیع درآمد در استان‌های منتخب ایران. مطالعات اقتصاد اسلامی، 11(1)، 89ـ112.‎
    • کمیجانی، اکبر و عسکری، محمدمهدی (1383). تحلیل نظری آثار اقتصادی زکات و مقایسه آن با مالیة تورمی. تحقیقات اقتصادی، 64(1)، 73ـ102‎.
    • مدرسی، سیدمحمد (1375). تورم و مسئله خمس. روش‌شناسی علوم انسانی، حوزه و دانشگاه، 2(6)، 1ـ14.
    • صباحی گراغانی، معین، رنجبری، ابوالفضل و مسعود، غلامحسین (1400). تأملی بر مفهوم برابری در نظام حقوقی ایران با رویکردی به اسناد فراملی. پژوهش‌نامۀ حقوق اسلامی، 22(1)، 275ـ296.‎
    • مهرآرا، محسن و اصفهانی، پوریا (1394). بررسی رابطة بین توزیع درآمد و ساختار مالیاتی کشورهای منتخب. پژوهش‌نامة مالیات، 23(28)، 209ـ228.‎
    • میرمعزی، سیدحسن (1390). نظام اقتصاد اسلامی، مبانی، اهداف، اصول راهبردی و اخلاق. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
    • ابوالحسنی هستیانی، اصغر، علمی مقدم، مصطفی، منصوری، نسرین و امینی میلانی، مینو (1401)، بررسی تأثیر تحریم‌های مالی و تجاری بر نرخ ارز در ایران (رهیافت فازی). اقتصاد مالی، 17(63)، 49ـ94.
    References: 
    • Abdelbaki, H. H. (2013). The impact of zakat on poverty and income inequality in Bahrain. Rev. Integr. Bus. Econ. Res, 2 (1).
    • Alavuotunki, K., Haapanen, M., and Pirttilä, J. (2018). The effects of the value-added tax on revenue and inequality. The Journal of Development Studies, 1-19.
    • Asai, H. T. S. U. K., Tanaka, S. & Uegima, K. (1982). Linear regression analysis with fuzzy model. IEEE Trans. Systems Man Cybern, 12, 903-907.‏
    • Beznoska, M., Hentze, T., and Stockhausen, M. (2020). The inheritance and gift tax in Germany: Reform potentials for tax revenue, efficiency and distribution. Public Sector Economics, 44(3), 385-417.
    • Bird, R. M., and Zolt, E. M. (2005). Redistribution via Taxation: The limited role of the personal income tax in developing countries. UCLA Law Review, 52(6), 1627-95.
    • Co.Obaretin, O., Akhor, S. O., and Oseghale, O. E. (2017). Taxation an effective tool for income re-distribution in Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4), 187-196.
    • Daly, S. & Frikha, M. (2015). Islamic Finance in Favor to Development and Economic Growth: An Illustration of the Principle of “Zakat”. Arabian J Bus Manag Review, 5, 145.
    • Engel, E. M., Galetovic, A., and Raddatz, C. E. (1999). Taxes and income distribution in Chile: Some unpleasant redistributive arithmetic. Journal of Development Economics, 59(1), 155-192.
    • Elise, D. (1977). What factors affect income inequality and economic growth in middle-income countries? Journal of Risk and Financial Management, 12(1), 40-64.
    • Ferreira, P. C., and Nascimento, L. G. D. (2005). Welfare and growth effects of alternative fiscal rules for infrastructure investment in Brazil.‏
    • Harberger, A. C. (1962). The incidence of corporation income tax. Journal of Political Economy, 70, 215–40.
    • Hassan, M. K., and Ashraf, A. (2010). January. An integrated poverty alleviation model combining zakat, awqaf and micro-finance. In Seventh International Conference–The Tawhidic Epistemology: Zakat and Waqf Economy, Bangi, Malaysia, 261-281.
    • ‏Iosifidi, M., and Mylonidis, N. (2017). Relative effective taxation and income inequality: Evidence from OECD countries. Journal of European Social Policy, 27(1), 57-76.
    • Jestl, S. (2021). Inheritance tax regimes: a comparison. Public Sector Economics, 45(3), 363-385.
    • Johari, F., Abd Wahab, K., Ali, A. F. M., and Abd Aziz, M. R. (2015). Determinant Factors Effecting Poverty among New Converts In Selangor, Malaysia. Share: Journal Ekonomi dan Keuangan Islam, 4(1), 21-36.
    • Kuznets S. (1955). Economic growth and income inequality. American Economic Review, 45, 1-28.
    • Kaldor, N. (1956). Capitalist evolution in the light of Keynesian economics. Sankhyā: The Indian Journal of Statistics, (1933-1960), 18(1/2), 173-182.
    • Mannan, M. A. (1970). Islamic Economics. Lahore, Pakistan: Ashraf Publication.
    • Martínez-Vázquez, J., Vulovic, V. & Moreno-Dodson, B. (2012). The impact of tax and expenditure policies on income distribution: evidence from a large panel of countries. Hacienda Publica Espanola, 200(1), 95- 130.
    • Murray, S., and Mackenzie, H. (2007). Bringing minimum wages above the poverty line. Ottawa: Canadian Centre for Policy Alternatives.‏
    • Musgrave, R. A., and Musgrave, R. A. (1959). The theory of public finance: a study in public economy. New York: McGraw-Hill.‏
    • Obaretin, O., Akhor, S. O., and Oseghale, O. E. (2017). Taxation an effective tool for income re-distribution in Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4), 187-196
    • Piketty, T. & Zucman, G. (2014). Capital is Back: Wealth-Income Ratios in Rich Countries, 1700-2010. Quarterly Journal of Economics, 129(3), 1155- 1210
    • Sadeq, A. H. M. (1989). Factor Pricing and Income Distribution from Islamic Perspective. Journal of Islamic Economics, 2(1), 45-64.
    • Shafi, M. M., and Mutahar, S. H. (1979). Distribution of wealth in Islam. Begum Aisha Bawany Wakf.‏
    • 48 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ashraf Ganjoei , Reza, Dadrasmoghadam, Amir, Barani, Abolhasan.(2025) The Impact of Uncertainty in the Payment of Islamic and Conventional Taxes on the Right and Left Tail of Income Decile Inequality in Iran. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(2), 141-161 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2025.5001369

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Reza Ashraf Ganjoei ; Amir Dadrasmoghadam; Abolhasan Barani."The Impact of Uncertainty in the Payment of Islamic and Conventional Taxes on the Right and Left Tail of Income Decile Inequality in Iran". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15, 2, 2025, 141-161

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ashraf Ganjoei , R, Dadrasmoghadam, A, Barani, A.(2025) 'The Impact of Uncertainty in the Payment of Islamic and Conventional Taxes on the Right and Left Tail of Income Decile Inequality in Iran', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 15(2), pp. 141-161

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ashraf Ganjoei , R, Dadrasmoghadam, A, Barani, A. The Impact of Uncertainty in the Payment of Islamic and Conventional Taxes on the Right and Left Tail of Income Decile Inequality in Iran. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 15(2): 141-161