Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, Volume 3, Issue 1, No 5, Year 2025 , Pages 145-170
Recognition, Classification and Order of Priority of the Risks of Modarabah Sukuks with Emphasis on Shiite Jurisprudence, through Multi-criteria Decision Making Modeling
Article Type:
Research
Writers:
Seyed Abbas Musavian / Associate professor of Culture and Thought Research Center, Qom / samosavian@yahoo.com
Abstract:
According to developing an act or new financial tools and markets to facilitate the enactment of the policies in the Article 44 of the Constitution approved in Azar 88 (November 2009) by the Islamic Consultative Assembly, and necessity to attract foreign and local Muslim and non-Muslim investors, we found that we have to develop and diversify Islamic financial tools which are compatible with the principles of Islamic Law and are financially and economically justifiable. One of the most common ways to achieve this end is using Sukuks (Islamic bonds). Nowadays, Muslim companies and states focus on Modarabah Sukuks in order to find financial resources (due to the particular features of these Sukuks compared with other Sukuk bonds). Since observing "juridical, legal, designing financial model, risk management, computational, and tax dimensions" in designing any Islamic financial tool has special importance, the risks of Modarabah Sukuks were first classified into investors' risks, risks of commercial association (the founder) and risks of financial association (the broker) based on Delphi research method. Then the risks of price fluctuation of the goods relating to commerce, inflation, obligations of Modarabah Sukuks, market, and liquidity were arranged in the order of priority from 1 to 5 by using a combination of SAW and TOPSIS techniques.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی ریسک‌های اوراق بهادار مضاربه با تأکید بر فقه امامیه با رویکرد مدلسازی تصمیم گیری چند معیاره
Abstract:
با توجه به قانون توسعه ابزارها و بازارهای مالی جدید در راستای تسهیل سیاست های اصل 44 قانون اساسی مصوب آذرماه 88 در مجلس شورای اسلامی و ضرورت جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی مسلمان و غیرمسلمان، ناچار به توسعه و تنوع در ابزارهای مالی اسلامی هستیم که هم منطبق با اصول شریعت باشند و هم توجیه مالی و اقتصادی داشته باشند. از جمله رایج ترین این روش ها صکوک (اوراق بهادار اسلامی) می باشد. در مقایسه با سایر اوراق صکوک، صکوک مضاربه با توجه به ویژگی های خاص خود از جمله صکوکی می باشد که هم اکنون در کانون توجه شرکت ها و دولت های مسلمان جهت تامین منابع مالی قرار دارد. از آنجا که در طراحی هر ابزار مالی اسلامی باید به پنج بعد" 1. فقهی 2. حقوقی 3. طراحی مدل مالی 4. مدیریت ریسک 5. حسابداری و مالیاتی " توجه کرد؛ در این پژوهش ابتدا بر اساس روش تحقیق دلفی ریسک های صکوک مضاربه در سه طبقه ریسک های سرمایه گذاران، ریسک های موسسه ی بازرگانی (بانی) و ریسک های موسسه ی مالی(واسط) طبقه بندی شدند و سپس با استفاده از تلفیق تکنیک های SAW وTOPSIS ریسک های نوسان قیمت کالاهای موضوع تجارت، تورم، تعهدات عقد مضاربه، بازار و نقدشوندگی به ترتیب در اولویت 1 تا 5 قرار گرفتند.
References:
- اصغرپور، محمّدجواد، تصميم‌گيري‌هاي چند معياره، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
- آدامز، نظيف جي و توماس، عبدالقادر، ساختارهاي صکوک، ترجمة مجيد پيره، تهران، دانشگاه امام صادق، 1388.
- آذر، عادل و علي رجب‌زاده، تصميم گيري کاربردي رويکرد MADM، تهران، نگاه دانش، 1389.
- بني‌هاشمي خميني، محمّدحسن، توضيح المسائل دوازده مرجع تقليد، قم، موسسه تحقيقات و نشر معارف اهل بيت، 1378.
- خان، طريق‌اله و حبيب احمد، مديريت ريسک در صنعت خدمات مالي، تهران، دانشگاه امام صادق، 1388.
- راعي، رضا و علي سعيدي، مباني مهندسي مالي و مديريت ريسک، تهران، سمت، 1387.
- زه‌تابيان، مصطفي، طراحي صکوک مضاربه براي شر کت‌هاي بازرگاني، پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده معارف اسلامي و مديريت دانشگاه امام صادق، 1389.
- سازمان بورس و اوراق بهادار، مصوبه مورخه 11/11/1388کميته فقهي بورس و اوراق بهادار.
- سروش، ابوذر و محسن صادقي، «ريسک‌هاي اوراق اجاره و روش‌هاي پوشش آن»، اقتصاد اسلامي، ش27، پاييز1386، ص157- 186.
- طريق، ارسلان، مديريت ريسک ساختارهاي صکوک، ترجمة مصطفي زه‌تابيان، تهران، دانشگاه امام صادق، 1388.
- فرتوک‌زاده، حميدرضا و مهدي الهي، «شناسايي و اولويت بندي ريسک‌هاي راهبردي در بانک‌داري بدون ربا(مطالعه موردي بانک ملت)»، اقتصاد اسلامي، ش37، بهار1389،ص147-172.
- فلاح شمس، ميرفيض و مهدي رشنو، مديريت ريسک اعتباري، تهران، دانشکده امور اقتصادي، 1387.
- محمدرحيمي، امير، شناسايي و طبقه‌بندي ريسک‌هاي اوراق اجاره، پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده معارف اسلامي و مديريت دانشگاه امام صادق، 1389.
- مصباحي‌مقدم، غلام‌رضا و ديگران، «بررسي فقهي و حقوقي اوراق بهادار مضاربه»، اقتصاد اسلامي، ش40، بهار1390،ص147-174.
- موسويان، سيدعباس و مجتبي کاوند، صکوک مضاربه ابزاري مناسب براي توسعه صادرات ايران، جستارهاي اقتصادي، ش13، بهار و تابستان1389،ص145-171.
- موسويان، سيدعباس، ابزارهاي مالي اسلامي(صکوک)، قم، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1386.
- نجفي، مهدي، بررسي فرآيند تامين مالي از طريق انتشار اوراق صکوک، پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده معارف اسلامي و مديريت دانشگاه امام صادق، 1385.
- الهي، مهدي، اولويت‌بندي ريسک‌هاي راهبردي بانک ملت، پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده معارف اسلامي و مديريت دانشگاه امام صادق، 1386.
- Adam, Nathif J, Thomas, Abdulkader, Islamic Bonds: Your Guide to Issuing, Structuring and Investing in Sukuk, Euromoney Books, London, 2005.
- Crouhy, Michel, Galai, Dan & Mark, Robert, Essentials of risk management, McGraw-Hill, 2006.
- Dalkey, N. , Helmer, O., An experimental application of the Delphi method to the use of experts, J. Inst. Manage. Sci, 9 , 1963, 458 – 467.
- Gordon, T. J. , The Delphi Method, AC/UNU Millennium Project, Futures Research Methodology , edited by Glenn, J. C. , 1994.
- Galitz L, Financial Engineering Tools and Techniques to Manage Risk; Pitman Pub, 1996.
- Hube K, Investors Must Recall Risk, Investing's Four Letter Word, Wall Street Journal Interactive Edition, January 23, 1998.
- Investment Sukuk:Exposure Draft, Shariah Standard, Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Instituation. No 18, 2002.
- Iqbal, Z, "Islamic financial system :world bank", finance and development, june 1997, P 42-45.
- Iqbal, Z. , & Mirakhor, A, "Progress and challenges of Islamic banking", Thunderbird International Business Review, 41, 1999, P 381– 405.
- Khan, T. and H. Ahmed, Risk Management in Islamic Financial Industry, Jeddah, Islamic research and training institute, 2001.
- Obaidullah, M. "Islamic Risk Management: Towards Greater Ethics and Efficiency" ,International Journal of Islamic Financial Services, V01. 04, No3, 2002.
- Suwailem, Sami Al. "Decision-making Under Uncertainty:An Islamic Perspective " Islamic Banking And Finance, 2002.
- Tariq, Ali Arsalan , Managing Financial Risks of Sukuk Structurs, A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Masters of Science at Loughborough University, UK.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Musavian, Seyed Abbas, , Hosein.(2025) Recognition, Classification and Order of Priority of the Risks of Modarabah Sukuks with Emphasis on Shiite Jurisprudence, through Multi-criteria Decision Making Modeling. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 3(1), 145-170
Seyed Abbas Musavian; Hosein ."Recognition, Classification and Order of Priority of the Risks of Modarabah Sukuks with Emphasis on Shiite Jurisprudence, through Multi-criteria Decision Making Modeling". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 3, 1, 2025, 145-170
Musavian, S, , H.(2025) 'Recognition, Classification and Order of Priority of the Risks of Modarabah Sukuks with Emphasis on Shiite Jurisprudence, through Multi-criteria Decision Making Modeling', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 3(1), pp. 145-170
