Pages:
151-165
Receive Date: 2025/04/13
Accept Date: 2025/04/13
Abstract:
The present acceleration of economic growth in countries has caused and gradually developed environmental crises in the world. Analyzing this problem morally, the present paper reviews two contradictory views in this regard. Some believe that existing crisis is due to separation from teachings of religions and that increase in the grounds of moral and religious education is its solution. Adopting a secular approach, others regard such religious teachings as disapproving attachment to this world and permission of excessive use of natural resources as influential factors for the creation of the crisis. This paper hypothesizes that this crisis should be regarded the effect of separation from religious values. The research findings indicate that, in the view of religion, especially Islam, natural resources and other divine graces are created for all men and environment is respected in sacred law, and that environment will protected by strengthening individual religious principles and such social institutions as commanding the good and forbidding the bad.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :محیط زیست و نظام اخلاقی آن در اسلام
Abstract:
شتاب گرفتن رشد اقتصادی کشور ها در عصر حاضر، موجب ظهور و گسترش تدریجی بحران هاى زیست محیطى در جهان شده است. این مقاله ضمن تحلیل اخلاقی این مشکل، از منظر دینی به بررسی دو دیدگاه متناقض می پردازد: برخی بحران حاضر را ناشی از فاصله گرفتن از تعالیم ادیان دانسته، راه حل را در افزایش زمینه های تربیت دینی و اخلاقی می دانند. عده ای دیگر با اتخاذ رویکردی غیردینی، آموزه های دینی همچون تقبیح دل بستگی به دنیا و در مقابل، تجویز استفادة بدون حد از منابع طبیعی را از جمله عوامل مؤثر در شکل گیری بحران بر می شمارند. این نوشتار، با نگاه برون دینی و درون دینی و با استفاده از روش «تحلیلی» به بررسی این دو دیدگاه می پردازد. فرضیة مقاله این است که این بحران را باید نتیجة فاصله گرفتن از ارزش های دینی دانست. یافته های تحقیق نشان می دهد: در نگاه ادیان و به ویژه دین اسلام، منابع طبیعی و سایر مواهب خداوند برای استفادة همگان خلق گردیده و محیط زیست از سوی شریعت محترم شمرده شده است و با تقویت مبانی دینی فردی و نهادهای اجتماعی مانند امر به معروف و نهی از منکر، محیط زیست محفوظ خواهد ماند.
References:
- نهجالبلاغه، 1376، ترجمة سيدجعفر شهيدي، تهران، علمى و فرهنگى.
- بارو، كريستفرجي، 1380، اصول و روشهاي مديريت محيط زيست، ترجمه مهرداد اندرودي، تهران، كنگره.
- بنسون، جان، 1382الف، اخلاق زيست محيطي، ترجمة محمدمهدي رستميشاهرودي، تهران، سازمان حفاظت از محيطزيست.
- ـــــ ، 1382ب، اخلاق زيستمحيطي مقدمات ومقالات، ترجمة عبدالحسين وهابزاده، مشهد، جهاد دانشگاهي.
- پرمن راجرز، يوما و مك گيل، ري جيمز، 1382، اقتصاد محيطزيست و منابع طبيعي، ترجمة حميدرضا ارباب، تهران، ني.
- ترنر، آر. ك و باتمن، دى. پيرس، اى، 1374، اقتصاد محيطزيست، سياوش دهقانيان و ديگران، مشهد، دانشگاه فردوسى.
- جوادي آملي، عبدالله، 1386، اسلام و محيطزيست، قم، اسراء.
- حر عاملي، محمدبن حسن، 1409ق، وسائلالشيعه، قم، مؤسسه آلالبيت(ع).
- دیرباز، عسگر و حسن دادگر، 1380، نگاهی به اسلام و توسعه پایدار، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
- سعدالدين، محمدمنير، بيتا، «محيطزيست و مسؤوليت انسان»، فرهنگ جهاد، ش4.
- سن، آمارتيا، 1377، اخلاق و اقتصاد، ترجمة حسن فشاركي، تهران، شيرازه.
- شوماخر، اى. اف، 1372، كوچك زيباست، ترجمة على رامين، تهران، سروش.
- صانعپور، مريم، 1382، فلسفة اخلاق و دين، تهران، آفتاب توسعه.
- صدرالمتالهين، 1981م، الحكمة المتعاليه، چ دوم، بيروت، دارالاحياء التراث العربي.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، بيتا، الميزان في تفسير القرآن، قم، منشورات جماعه المدرسين في الحوزه العلميه.
- فراهانيفرد، سعيد و يوسف محمدي، 1388، «مباني اخلاقي محيطزيست از نگاه اقتصاد متعارف و قرآن»، قبسات، ش53، ص 179ـ208.
- ـــــ ، 1384، سازگاري بهرهبرداري از منابع طبيعي با توسعه پايدار در اسلام، پاياننامه دکتري، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
- فيض کاشاني، ملامحسن، 1356، تفسير صافي، چ دوم، قم، الهادي.
- متقي هندي، حسامالدين، 1397ق، کنزالعمال، بيروت، مکتبة التراث الاسلامي.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، چ دوم، بيروت، مؤسسه الوفاء.
- محقق داماد، مصطفي و ديگران، 1386، «ماهيت و ديدگاههاي اخلاق زيستمحيطي با تأكيد بر ديدگاه اسلامي، اخلاق در علوم و فناوري، ش1و2 ص59 - 72
- محمدي ري شهري، محمد، 1416ق، ميزان الحکمة، قم، دارالحديث.
- مطهرى، مرتضى، 1366، سيري در نهجالبلاغه، چ چهارم، قم، صدرا.
- نصر، سيدحسين، 1379، نياز به علم مقدس، حسن ميانداري، قم، طه.
- نوري طبرسي، ميرزاحسين، 1320ق، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آلالبيت لاحياءالتراث.
- هات، جان اف، 1382، علم و دين، ترجمة بتول نجفي، قم، كتاب طه.
- يوسفى، احمدعلي، و ديگران، 1379، ماهيت و ساختار اقتصاد اسلامى، تهران، مؤسسة فرهنگى دانش و انديشه معاصر.
- Sara Bruhn - Tysk, Mats Eklund, 2002, "Environmental impact assesment - A tool for sustainable development", Environmental Impact Assesment Review" V 22, P. 129-144.
- Wilson, james Q, 2000, "Two Cheers for capitalism", The Public Interst, No.139, P. 72-87.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Farahanifard , Saeid, ّfarahanifard, Mohammad ali.(2025) The System of Environmental Ethics in the View of Islam. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 4(2), 151-165
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Saeid Farahanifard ; Mohammad ali ّfarahanifard."The System of Environmental Ethics in the View of Islam". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 4, 2, 2025, 151-165
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Farahanifard , S, ّfarahanifard, M.(2025) 'The System of Environmental Ethics in the View of Islam', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 4(2), pp. 151-165
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Farahanifard , S, ّfarahanifard, M. The System of Environmental Ethics in the View of Islam. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 2025; 4(2): 151-165