The Impact of the Islamic Financing Instruments (Participatory & Commutative) On the Profitability of Iranian Private Banks
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
More than three decades have passed from the non–usury Banking Law enforcement in the country. The banking system has faced some challenges during this period. Using asymmetric tabular data, this paper seeks to study the impact of Islamic participatory and commutative financial instruments on the profitability of sixteen private banks in the years that they used the contracts. The share of different contracts from the private banking facilities on the asset return rate (ROA), as an indicator of the profitability of the banks, has been processed in this study. Findings show that, cooperative contracts ("Mudaraba" Profit and Loss Sharing and Civil partnership) directly has a meaningful relationship with the profitability of banks, whereas, Commutative contracts do not have a significant relationship with profitability of banks (return on assets index). Meanwhile, the coefficients of virtual variables, which were modeled to measure the impact of specific circumstances in the years 2010-2013, were meaningless. Finding indicates that, special conditions of the four aforementioned years did not impact on the outcome of the models.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تأثیر ابزارهای تأمین مالی اسلامی (مشارکتی و مبادله‌ای) بر سودآوری بانک‌های خصوصی ایران
Abstract:
با توجه به گذشت بیش از سه دهه از اجرای قانون بانکداری بدون ربا در کشور، نیاز به بررسی کارکرد این سیستم جهت شناخت بیشتر نحوه عملکرد و اصلاح و ارتقا آن، ضروری است. این پژوهش به بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی اسلامی مشارکتی و مبادله ای بر سودآوری شانزده بانک خصوصی در سال هایی که از این عقود استفاده نموده اند، با استفاده از روش داده های جدولی نامتقارن پرداخته و سهم عقود مختلف از تسهیلات اعطایی بانک های خصوصی بر نرخ بازدهی دارایی ها (ROA) به عنوان شاخص سود آوری بانک ها، برازش گردیده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عقود مشارکتی (مضاربه و مشارکت مدنی)، به صورت مستقیم با سودآوری بانک ها رابطه معنادار دارند؛ درحالی که عقود مبادله ای رابطه معناداری با سودآوری بانک ها (شاخص بازده دارایی ها) ندارند. در ضمن، ضرایب متغیرهای مجازی که برای سنجش اثرگذاری شرایط خاص در سال های 89-92 وارد مدل شده بود، بی معنی بودکه نشان دهنده عدم تأثیر شرایط خاص چهار سال مزبور بر نتیجه مدل می باشد.
References:
- اشرف‌زاده، سيدحميدرضا و نادر مهرگان، 1387، اقتصادسنجى پانل ديتا، تهران، مؤسسه تحقيقات تعاون دانشگاه تهران.
- توتونچيان، ايرج، 1372، «مقايسه سرعت گردش پول در دو سيستم سرمايه‌دارى و اسلام»، در: مجموعه مقالات چهارمين سمينار بانكدارى اسلامى، به نقل از روزنامه كيهان، ش 14184، دوشنبه 22/ 2/ 1370.
- جامساز، محمود، 1384، «قانون بانکداری بدون ربا و بهره‌های بانکی»، بانک و اقتصاد، ش31، ص 18-20.
- حبیبیان نقیبی، مجید، 1381، «قرض‌الحسنه و راهبردهای توسعه اقتصادی»، نامه مفید، ش31، ص 123-150.
- دارابی، رویا و احمد اشعری، 1392، «ابزارهای مالی در بازارهای مالی اسلامی»، بورس، ش107، ص 77-79.
- رجائی، سیدمحمدکاظم، 1385، ماهیت بهره و کارآیی اقتصادی آن، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- رجائی، محمد، 1375، بررسى توانائى عقود اسلامى در تأمين اهداف ووظائف اساسى سيستم بانكى، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- شعبانی، احمد و همکاران،1392، درآمدی بر بانکداری اسلامی، تهران، دانشگاه امام صادق.
- صاحب فصول، سروش، 1390، «بانکداری اسلامی، هست‌ها و باید‌ها»، تازه‌های اقتصاد، ویژه‌نامه بانکداری اسلامی، ص 40-43.
- صدر، سیدمحمدباقر، 1400ق، البنک اللاربوی فی الاسلام، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات.
- صدر، سيدكاظم، 1371، «افزايش كارآئى عقود در عرضه وجوه و خدمات بانكى»، در: مجموعه مقالات سومين سمينار بانكدارى اسلامى ايران، بانك مركزى، 1371.
- محرابی، لیلا، 1390، «عملكرد ابزا‌های تامين مالي در نظام بانكداري بدون ربا در ايران»، تازه‌های اقتصاد، ش132، ص15-30.
- مصباحی مقدم، غلامرضا و همكاران، 1392، «مقایسه ریسک وبازده تسهیلات مبادله‌ای بانرخ سود اعلام شده توسط شورای پول واعتبار وتسهیلات مشارکتی مبتنی ارزش افزوده اقتصادی بر اساس معیارهای شارپ جنسن و ترینر»، تحقیقات مالی- اسلامی، ش2، ص157-178.
- موسویان، سیدعباس، 1388، «تبیین فقهی بانکداری بدون ربا (مدل ایران و اردن)»، فقه و حقوق، ش2، ص113-136.
- ـــــ ، 1389، «تبدیل دارایی‌های بانکی به اوراق بهادار در بانکداری بدون ربا»، پول و اقتصاد، ش4، ص79-114.
- نوربخش، محسن، 1371، مجموعه مقالات چهارمين سمينار بانكدارى اسلامى ايران، تهران، بانك مركزى.
- نیکومرام، هاشم و حيدر فروغ‌نژاد، 1392، «نظام مالی اسلامی بازارها، ابزارها و نهادهای مالی اسلامی»، بورس، ش101، ص62-65.
- والی‌نژاد، مرتضی، 1368، مجموعه قوانین و مقررات بانکی، تهران، بانک مرکزی.
- وفادار، علی، 1387، «اجاره به شرط تملیک»، حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش5، ص351-372.
- Bashir A, 2000, Assessing the Performance of Islamic Banks: Some Evidence from the Middle East, Paper presented at the ERF 8th meeting in Jordan.
- Dermirguc-Kunt, A. and Huizinga, H, 1999, “Determinants of Commercial Bank Interest Margins and Profitability: Some International Evidence”, World Bank Economic Review, Vol. 13, No. 2, P. 379-408.
- Mior Ahmad Jafri Md Sabri and Faizil Fikri Zakaria, 2011, Performance of islamic banking contracts in Malaysia Banking industry, International Islamic Banking, Finance and Investment Conference, Malaysia.
- Nurdianawati, I.A, & Asyraf, W.D, 2006, “Customers’ Perceptions of Islamic Hire-Purchase Facility in Malaysia: An Empirical Analysis”, IIUM Journal of Economics and Management, Vol. 14, No. 2, P. 177-204.
- Samad, A., & Hassan, M. K, 2000, “The performance of Malaysian Islamic bank during 1984-1997: an exploratory study”, Thoughts on Economics, Vol. 10, No, 1-2, 7-26.
- Smirlock, M, 1985, “Evidence on the (non) Relationship between Concentration and Profitability in Banking”, Journal of Money, Vol. 17, No. 1, P. 69-83.
- Thomi, D. K, 2014, The effect of Islamic banking products on financial performance of commercial banks in Kenya, Doctoral dissertation, University of Nairobi.
- www.cbi.ir
- Zulkifli Hassan, 2007, “Shariah governance in the Islamic financial institutions in Malaysia”, KUIS Journal of Management and Muamalah, No. 1, P. 77-90.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Mohammad, Moharram Oghli , Ovis, Alirezaei, Majid.(2025) The Impact of the Islamic Financing Instruments (Participatory & Commutative) On the Profitability of Iranian Private Banks. Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9(2), 105-120
Mohammad ; Ovis Moharram Oghli ; Majid Alirezaei."The Impact of the Islamic Financing Instruments (Participatory & Commutative) On the Profitability of Iranian Private Banks". Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9, 2, 2025, 105-120
, M, Moharram Oghli , O, Alirezaei, M.(2025) 'The Impact of the Islamic Financing Instruments (Participatory & Commutative) On the Profitability of Iranian Private Banks', Ma`rifat-e Eghtesad-e Islami, 9(2), pp. 105-120
