معرفت اقتصاداسلامی، سال ششم، شماره اول، پیاپی 11، پاییز و زمستان 1393، صفحات 71-

    شاخص‌ بانکداری اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    عبدالخالق کریمی / *دانشجوی دکتری - قرآن و اقتصاد جامعه المصطفی العالمیه / abkarimi58@gmail.com
    محمدجواد توکلی / *دانشیار - گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / tavakoli@qabas.net
    چکیده: 
    گسترش بانکداری اسلامی در دهه های اخیر، ضرورت تدوین شاخص های ارزیابی میزان تحقق آرمان های آن را دو چندان کرده است. سؤال اصلی این مقاله این است که چگونه می توان وضعیت بانکداری اسلامی را ارزیابی کرد. یافته های این مقاله، با روش تحلیلی، نشان می دهد که رعایت موازین فقهی اسلام و تحقق اهداف شریعت، دو بُعد محوری در بانکداری اسلامی را تشکیل می دهند. مؤلفه های بُعد اول، حذف ربا، جهالت، فساد و رعایت فقه قراردادها و مؤلفه های بُعد دوم، کارایی، همگرایی بخش بانکی و حقیقی، عدالت، ایفای مسئولیت اجتماعی، تکریم مشتری و ترویج قرض الحسنه می باشند. در این مقاله، برای سنجش میزان رعایت موازین فقهی نماگرهای قرارداد واقعی، اطلاعات بانکداری اسلامی، اطلاع از مفاد قرارداد، سلامت بانکی، تخصیص در زمینه قرارداد و مطالبات غیرمعوق معرفی شده اند. برای ارزیابی تحقق اهداف شریعت نیز نماگرهای کارایی، حاشیه سود بانکی، برابری فرصت، تسهیلات غیررانتی، امهال معسر، توازن منطقه ای تسهیلات، کارمزد عادلانه، تخصیص تسهیلات تکلیفی، تأمین مالی طیب، پرداخت به موقع تسهیلات، و تخصیص قرض الحسنه مطرح شده اند. شاخص پیشنهادی بانکداری اسلامی، میانگین ساده نماگرهای رعایت موازین فقهی و تحقق اهداف شریعت است.
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال ششم، شماره اول، پیاپی 11، پاییز و زمستان 1393

    محمدجواد توکلی / استادیار مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                           tavakoli@iki.ac.ir

    عبدالخالق کریمی / دانشجوی دکتری قرآن و اقتصاد جامعة المصطفی العالمیة abkarimi58@gmail.com

    دریافت: 25/4/1393 ـ پذیرش: 4/10/1393

    چکیده

    گسترش بانکداری اسلامی در دهه های اخیر، ضرورت تدوین شاخص های ارزیابی میزان تحقق آرمان های آن را دو چندان کرده است. سؤال اصلی این مقاله این است که چگونه می توان وضعیت بانکداری اسلامی را ارزیابی کرد. یافته های این مقاله، با روش تحلیلی، نشان می دهد که رعایت موازین فقهی اسلام و تحقق اهداف شریعت، دو بُعد محوری در بانکداری اسلامی را تشکیل می دهند. مؤلفه های بُعد اول، حذف ربا، جهالت، فساد و رعایت فقه قراردادها و مؤلفه های بُعد دوم، کارایی، همگرایی بخش بانکی و حقیقی، عدالت، ایفای مسئولیت اجتماعی، تکریم مشتری و ترویج قرض الحسنه می باشند. در این مقاله، برای سنجش میزان رعایت موازین فقهی نماگرهای قرارداد واقعی، اطلاعات بانکداری اسلامی، اطلاع از مفاد قرارداد، سلامت بانکی، تخصیص در زمینه قرارداد و مطالبات غیرمعوق معرفی شده اند. برای ارزیابی تحقق اهداف شریعت نیز نماگرهای کارایی، حاشیه سود بانکی، برابری فرصت، تسهیلات غیررانتی، امهال معسر، توازن منطقه ای تسهیلات، کارمزد عادلانه، تخصیص تسهیلات تکلیفی، تأمین مالی طیب، پرداخت به موقع تسهیلات، و تخصیص قرض الحسنه مطرح شده اند. شاخص پیشنهادی بانکداری اسلامی، میانگین ساده نماگرهای رعایت موازین فقهی و تحقق اهداف شریعت است.

    کلیدواژه ها: بانکداری اسلامی، بانک اسلامی، شاخص، نماگر، مقاصد شریعت.

    طبقه بندی JEL: E59، C43، P4.

     


     

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی، عبدالخالق، توکلی، محمدجواد.(1393) شاخص‌ بانکداری اسلامی. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 6(1)، 71-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبدالخالق کریمی؛ محمدجواد توکلی."شاخص‌ بانکداری اسلامی". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 6، 1، 1393، 71-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی، عبدالخالق، توکلی، محمدجواد.(1393) 'شاخص‌ بانکداری اسلامی'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 6(1), pp. 71-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی، عبدالخالق، توکلی، محمدجواد. شاخص‌ بانکداری اسلامی. معرفت اقتصاداسلامی، 6, 1393؛ 6(1): 71-