معرفت اقتصاداسلامی، سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 14، بهار و تابستان 1395، صفحات 87-

    نقد و بررسی عدالت طبیعی ساگدن از نگاه اقتصاد اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمدجواد رضائی / *استادیار - دانشگاه شاهد / mjrezaei@shahed.ac.ir
    سیدهادی عربی / *دانشیار - عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه-دکتری اقتصاد / sh.arabi@qom.ac.ir
    چکیده: 
    برخی اقتصاددانان و فیلسوفان معاصر از جمله ساگدن با استفاده از نظریه بازی‏ها، به تبیین عدالت پرداخته‏اند. این مقاله به تقریر ایدۀ ساگدن در باب ظهور و تداوم میثاق‏ها و تلقی تطوری وی از عدالت اقتصادی و ارزیابی انتقادی آن می‏پردازد. ارزیابی انتقادی نظریه عدالت طبیعی ساگدن با استفاده از روش تحلیلی-نظری و بهره‏گیری از آموزه‏های اسلامی صورت می گیرد. بنا به یافته های تحقیق، «ظهور میثاق‏ها در وضعیت بی‏سامانی به عنوان ابزار گزینش تعادل» و «تأثیرگذاری چنین میثاق‏هایی بر درک افراد از عدالت» از جمله اصول ایدۀ ساگدن است. هرچند شیوۀ تحلیلی وی از مزیتی چون توجه به هنجارها برخوردار است، اما با مشکلاتی همچون «تحویل ناپذیری ارزش‏هایی چون عدالت به واقعیت ‏ها»، «مخالفت درک شهودی و اسلامی با معیار پایداری به مثابه عنصر مقوّم وضعیت عادلانه» و «عدم کفایت تمسک به رویکردهای انسان‏محورانه برای حل تعارض منافع» روبرو است. دیدگاه ساگدن در تحلیل عدالت شباهت هایی با دیدگاه های اسلامی از جمله دیدگاه علامه طباطبایی در مورد چگونگی شکل گیری توافق های اجتماعی دارد. با این وجود، انتظار تحقق عدالت براساس میثاق‏های برخاسته از پیگیری نفع شخصی، آن گونه که ساگدن می گوید، امکان پذیر نیست و روند شکل گیری توافق بر سر هنجار عدالت و حل اختلاف در زمینه تزاحم منافع در مرحله اجرا نیازمند بهره مندی از شریعت است.
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 14، بهار و تابستان 1395

    سیدهادی عربی/ دانشیار دانشگاه قم                                                             Hadiarabi@Gmail.com

    محمدجواد رضائی/ دکتری علوم اقتصادی و پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام           Rezaee.mj@Gmail.com

    دریافت: 24/08/1394 ـ پذیرش: 05/02/1395

    چکیده

    برخی اقتصاددانان و فیلسوفان معاصر از جمله ساگدن با استفاده از نظریه بازی‏ها، به تبیین عدالت پرداخته‏اند. این مقاله به تقریر ایدۀ ساگدن در باب ظهور و تداوم میثاق‏ها و تلقی تطوری وی از عدالت اقتصادی و ارزیابی انتقادی آن می‏پردازد. ارزیابی انتقادی نظریه عدالت طبیعی ساگدن با استفاده از روش تحلیلی-نظری و بهره‏گیری از آموزه‏های اسلامی صورت می گیرد. بنا به یافته های تحقیق، «ظهور میثاق‏ها در وضعیت بی‏سامانی به عنوان ابزار گزینش تعادل» و «تأثیرگذاری چنین میثاق‏هایی بر درک افراد از عدالت» از جمله اصول ایدۀ ساگدن است. هرچند شیوۀ تحلیلی وی از مزیتی چون توجه به هنجارها برخوردار است، اما با مشکلاتی همچون «تحویل ناپذیری ارزش‏هایی چون عدالت به واقعیت ‏ها»، «مخالفت درک شهودی و اسلامی با معیار پایداری به مثابه عنصر مقوّم وضعیت عادلانه» و «عدم کفایت تمسک به رویکردهای انسان‏محورانه برای حل تعارض منافع» روبرو است. دیدگاه ساگدن در تحلیل عدالت شباهت هایی با دیدگاه های اسلامی از جمله دیدگاه علامه طباطبایی در مورد چگونگی شکل گیری توافق های اجتماعی دارد. با این وجود، انتظار تحقق عدالت براساس میثاق‏های برخاسته از پیگیری نفع شخصی، آن گونه که ساگدن می گوید، امکان پذیر نیست و روند شکل گیری توافق بر سر هنجار عدالت و حل اختلاف در زمینه تزاحم منافع در مرحله اجرا نیازمند بهره مندی از شریعت است.

    کلیدواژه‏ها: عدالت اقتصادی، ساگدن، اقتصاد اسلامی، انتظارات هنجاری، نظریه بازی‏ها، نظم خودانگیخته.

    طبقه‏بندی JEL: C73, D63, P48، P4.


     

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رضائی، محمدجواد، عربی، سیدهادی.(1395) نقد و بررسی عدالت طبیعی ساگدن از نگاه اقتصاد اسلامی. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 7(2)، 87-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدجواد رضائی؛ سیدهادی عربی."نقد و بررسی عدالت طبیعی ساگدن از نگاه اقتصاد اسلامی". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 7، 2، 1395، 87-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رضائی، محمدجواد، عربی، سیدهادی.(1395) 'نقد و بررسی عدالت طبیعی ساگدن از نگاه اقتصاد اسلامی'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 7(2), pp. 87-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رضائی، محمدجواد، عربی، سیدهادی. نقد و بررسی عدالت طبیعی ساگدن از نگاه اقتصاد اسلامی. معرفت اقتصاداسلامی، 7, 1395؛ 7(2): 87-