معرفت اقتصاداسلامی، سال چهاردهم، شماره دوم، پیاپی 28، بهار و تابستان 1402، صفحات 89-110

    چارچوب سیاستگذاری در زیست بوم رمزدارایی‌ها بر اساس روش فقه نظام‌های اجتماعی

    نویسندگان:
    ✍️ محسن امیدوار / دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه / omidvar@rihu.ac.ir
    امیرحسین مهدوی / دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی
    محمد امین جوادی مقدم / دانشجوی کارشناسی ارشد کامپیوتر دانشگاه تهران، پردیس فارابی
    doi 10.22034/marefateeqtesadi.2024.2021770
    چکیده: 
    با آنکه بیش از 14 سال از زمان ایجاد اولین رمزدارایی‌ها می‌گذرد، هنوز کشور‌ها در نحوه مواجهه با آنها به وحدت رویه نرسیده‌اند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به تبیین چارچوب سیاست‌گذاری در زیست‌بوم رمزدارایی‌ها براساس روش فقه نظام‌های اجتماعی پرداختیم. براساس یافته‌های پژوهش، سیاست‌گذاری رمزارزها براساس روش فقه نظام باید با توجه به اهداف و اصولی همچون مردمی‌سازی اقتصاد، تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلام، قاعده نفی سبیل و محدود شدن حکمرانی پولی فقیه در دو سطح سیاست‌گذاری رمزدارایی‌های موجود و طراحی رمزدارایی‌های جدید صورت گیرد. برای رمزدارایی‌های موجود، اعمال محدودیت بر رمزدارایی‌های پرمخاطره، رصد و کنترل معاملات، احراز هویت و طراحی قواعد تنظیمی و مالیاتی را پیشنهاد کردیم. در طراحی رمزدارایی‌های جدید، پیشنهاد ما شامل دو بخش توکن‌سازی از دارایی‌ها و ایجاد رمزدارایی‌های بدون پشتوانه است. در بخش اول، توکن‌سازی از مواد خام، تعیین استانداردهای محیط آزمون تنظیم‌گری، ایجاد بسترهای تنظیم‌گری و مالیات‌ستانی اولویت دارد. در بخش دوم، تأسیس بلاکچین‌های عمومی در محیط آزمون تنظیم‌گری، طراحی سازوکارهای اخذ مالیات، الزام کیف پول‌ها و سکوها به رعایت مقررات ضد پول‌شویی، تعریف اعتبار خلق‌شده به عنوان رمزدارایی جهانی یا منطقه‌ای و در داخل در قالب پول مکمل و تأسیس نهادهای تأمین مالی این زیست‌بوم پیشنهاد شده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Policy Framework in Crypto-Assets Ecosystem based on Social Systems Jurisprudence Method
    Abstract: 
    Although more than 14 years have passed since the creation of the first cryptocurrencies, countries have not yet reached a consensus on how to deal with them. Using the analytical method in this article, we explained the framework of policy making in the ecosystem of cryptocurrency based on the jurisprudence method of social systems. According to the findings, politicization of cryptocurrencies based on the system jurisprudence method should be done according to goals and principles such as popularization of the economy, realization of the goals of the Islamic economic system, the rule of “negation of domination” (Nafy-e- Sabil) and limiting the monetary governance of the jurist at the two levels of politicizing existing cryptocurrencies and designing new cryptocurrencies. For the existing cryptocurrencies, we suggested imposing restrictions on high-risk cryptocurrencies, monitoring and controlling transactions, authentication, and designing regulatory and tax rules. In the design of new cryptocurrencies, our proposal includes two parts: tokenization of assets and creation of unbacked cryptocurrencies. In the first part, tokenization of raw materials, determining the standards of the regulatory test environment, creating regulatory and tax bases are prioritized. In the second part, the establishment of public blockchains in the regulatory test environment, the design of tax collection mechanisms, the requirement of wallets and platforms to comply with anti-money laundering regulations, the definition of credit created as a global or regional crypto-asset and internally in the form of complementary money and the establishment of financial institutions for this ecosystem is proposed.
    • اراکی، محسن، 1393، فقه نظام اقتصادی اسلام، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • بجنوردی، سیدحسن و همکاران، 1377، القواعد الفقهیه، قم، الهادی.
    • ترابی، مرتضی، 1398، خرید و فروش و استخراج پول دیجیتال (بیت‌کوین) و حکم افزایش تورمی سرمایه، قم، توحید.
    • حسینی دولت‌آبادی، سیدمهدی، 1397، «ترتیبات خلق پول عادلانه»، تحقیقات بنیادین علوم انسانی، ش 11، ص 33ـ46.
    • خردمند، محسن، 1398، «بررسی فقهی استخراج و مبادله رمزارزها با تمرکز بر شبکه بیت‌کوین»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 20، ص 109ـ124.
    • خسروپناه، عبدالحسین، 1398، بیست گفتار درباره فلسفه و فقه علوم اجتماعی، قم، بوستان کتاب.
    • خسروپور، حسین و همکاران، 1400، «بازشناسی الزامات موفقیت و چالش‌های محیط آزمون تنظیم‌گری فین‌تک در ایران»، سیاست علم و فناوری، ش 52، ص2ـ16.
    • داسکالیکس، نیکوس و همکاران، 1400، آشنایی با بازار رمزارزها؛ اکوسیستم بازار رمزنگاری، ترجمة مهدی صادقی شاهدانی و همکاران، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • رجبی، ابوالقاسم، 1397، ارز مجازی: قانون‌گذاری در کشورهای مختلف و پیشنهادها برای ایران، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس.
    • رفیعی آتانی، عطاءالله، 1386، «جایگاه دولت در نظام اقتصادی اسلام (دولت مصالح)»، اقتصاد اسلامی، ش 28، ص 37-59.
    • شادکار، محمدسعید، 1400، «بهبود ثبات مالی از طریق طراحی نظام بانکی مبتنی بر پول دیجیتال بانک مرکزی»، اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، ش 20، ص 147ـ170.
    • عویسی، امین و همکاران، 2019، «مستقبل النقود فی العالم الإسلامی "الدینار الإسلامی المشفر»، العملات الافتراضیه فی‌المیزان، ش 1، ص 879 - 907.
    • عیوضلو، حسین و همکاران، 1398، «تحلیل فقهی اقتصادی استخراج ارزهای مجازی در نظام اقتصادی اسلام (مطالعه موردی بیت‌کوین)»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 21، ص 57ـ72.
    • گرجی ازندریانی، علی اکبر و همکاران، 1397، «بررسی معیار مشروطیت در دولت مدرن و جمهوری اسلامی»، دولت پژوهی، ش16، ص 145-174.
    • محمداحمد، ابراهیم و عبدالعزیز شویش، 2019، «اثر العملات الافتراضیه فی السیاسه النقدیه للبنوک المرکزیه»، العملات الافتراضیه فی‌المیزان، ش 1، ص 777.
    • مطهری، مرتضی، 1381، اسلام و نیازهای زمان، تهران، صدرا.
    • الموتمر الدولی، الخامس عشر، 2019، «التأصیل الفقهی للعملات الرقمیة ـ البتکوین نموذجا»، العملات الفتراضیه فی المیزان،ش1، ص15.
    • موسوی بجنوردی، محمد، 1379، قواعد فقهیه، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • موسوی خمینی، سیدروح‌الله، 1378، صحیفه امام، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • میرباقری، سیدمحمدمهدی و همکاران، 1396، «فقه حکومتی از منظر شهید صدر؛ با مروری بر ویژگی‌های فقه نظامات»، راهبرد فرهنگ، ش 9، ص 61ـ86.
    • میرمعزی، سیدحسین، 1389، «روش کشف نظام اقتصادی اسلام»، اقتصاد اسلامی، ش 39، ص 5ـ34.
    • نواب‌پور، علیرضا و همکاران، 1397، «تحلیل فقهی کارکردهای پول‌های رمزنگاری‌شده (مورد مطالعه بیت‌کوین)»، اقتصاد اسلامی، ش 72، ص 213-243.
    • هایک، فون، 1976، خصوصی‌سازی پول، ترجمة امیررضا عبدلی، تهران، آماره.
    • یاوری، اسحاق، 1400، «بررسی فقهی اقتصادی ارزهای رمزپایه در اقتصاد اسلامی»، معارف اسلامی و اقتصاد، ش 14، ص 137-166.
    • یوسفی، احمدعلی، 1393، «مدل مردم‌سالاری اقتصادی دینی، بستر تولید ملی پایدار عدالت محور»، اقتصاد اسلامی، ش 53، ص 57-84.
    • یوسفی، احمدعلی، 1394، «تحلیل فقهی رقابت آزاد اقتصادی براساس مفهوم تداول آن»، فقه و تاریخ تمدن، ش 3، ص 131-163.
    • یوسفی، احمدعلی، 1395، نظام اقتصاد مقاومتی (ماهیت، مبانی، اهداف، ساختار، اصول راهبردی و مدل‌های اجرایی)، تهران، نگاه فارسی.
    • Bains, P., 2022, Blockchain consensus mechanisms: A primer for supervisors, International Monetary Fund.
    • Bains, P., et al, 2022, "Regulating the Crypto Ecosystem: The Case of Unbacked Crypto Assets", FinTech Notes, N. 2022007.
    • Bayer, D., et al. ,1993, "Improving the efficiency and reliability of digital time-stamping", In Sequences II: Methods in Communication, Security, and Computer Science, P. 329-334.
    • Blandin, A., & et al., 2019, "Global cryptoasset regulatory landscape study", University of Cambridge Faculty of Law Research Paper, N. 23.
    • Brennan, H., et al. , 1981, Monopoly in money and inflation: The case for a constitution to discipline government, Transatlantic Arts.
    • Dowd, K.,1988, "Private money: The path to monetary stability", In: Fortune, Vol. 112, Issue 4, Hobart Papers (Paperback).
    • Haber, S, et al, 1993, "Improving the efficiency and reliability of digital time-stamping", In: Sequences II: Methods in Communication, Security, and Computer Science, p 33-329.
    • Hassnian, A, et al, 2022, Blockchain, Fintech, and Islamic finance: building the future in the new Islamic digital economy, De Gruyter.
    • HM Treasury, 2023, Autumn Statement 2023, from:
    • https://www.gov.uk/government/publications/autumn-statement-2023/autumn-statement-2023-html.
    • International Monetary Fund, Elements of Effective Policies for Crypto Asset", from: https://www.imf.org/en/Publications/Policy-Papers/Issues/2023/02/23/Elements-of-Effective-Policies-for-Crypto-Assets-530092
    • Jin , Zhouying, 2005, Global technological change: From hard technology to soft technology, Intellect.
    • Krause, S., et al, 2017, "Distributed Ledger Technology (DLT) and blockchain", World Bank, N 122140,p 1.
    • Nakamoto, S., 2008, "Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system", Decentralized business review.
    • NASDAQ , 2022, Cryptocurrency Regulation Summary.
    • Phillips, R.J., 1992, Credit markets and narrow banking, Working Paper, N. 77, Levy Economics Institute of Bard College, Annandale-on-Hudson, NY.
    • PWC, 2023, PwC Global Crypto Regulation Report.
    • Rothbard, M, 2014, The Case for a 100 Percent Gold Dollar, Ludwig von Mises Institute.
    • Williamson, .D., 1999. Private money. Journal of Money, Credit and Banking, pp.469-491.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امیدوار، محسن، مهدوی، امیرحسین، جوادی مقدم، محمد امین.(1402) چارچوب سیاستگذاری در زیست بوم رمزدارایی‌ها بر اساس روش فقه نظام‌های اجتماعی. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(2)، 89-110 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.2021770

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسن امیدوار؛ امیرحسین مهدوی؛ محمد امین جوادی مقدم."چارچوب سیاستگذاری در زیست بوم رمزدارایی‌ها بر اساس روش فقه نظام‌های اجتماعی". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14، 2، 1402، 89-110

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امیدوار، محسن، مهدوی، امیرحسین، جوادی مقدم، محمد امین.(1402) 'چارچوب سیاستگذاری در زیست بوم رمزدارایی‌ها بر اساس روش فقه نظام‌های اجتماعی'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(2), pp. 89-110

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امیدوار، محسن، مهدوی، امیرحسین، جوادی مقدم، محمد امین. چارچوب سیاستگذاری در زیست بوم رمزدارایی‌ها بر اساس روش فقه نظام‌های اجتماعی. معرفت اقتصاداسلامی، 14, 1402؛ 14(2): 89-110