تحلیل فقهی وقف سهام از منظر فقه امامیه و فقه اهل‌سنت
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
چکیده:
یکی از علل رکود وقف و موقوفات در سده های اخیر، تغییر شکل اموال و دارایی های مردم از خانه و زمین به پول، سکه و سهام است. با رونق گرفتن بازار سرمایه در سال های اخیر، بررسی امکان وقف سهام از طریق بازار سرمایه، به یکی از دغدغه های اصلی مسئولین نهادهای وقفی و مردم متدین درآمد؛ اگرچه فرازها و فرودهای بازار سهام میزان این دغدغه مندی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. تحقیق حاضر که با روش تحلیلی ـ وصفی انجام گرفته و مسئلة تحقیق را با منطق اجتهادی پیگیری کرده، درصدد ارائة گامی نو در اندیشة وقف است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که وقف سهام از منظر فقه امامیه و فقه اهل سنت صحیح است و سهام شرکت ها تمامی شرایط صحت وقف را دارا می باشند؛ اگرچه برخی از اهل سنت وقف سهام شرکت ها را در برخی موارد به حجت فقدان شرط افراز، صحیح نمی دانند.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
- ابراهيم بک، احمد، 2009م، موسوعه احکام وقف علي مذاهب الاربع، قاهره، مکتبة الازهريه للتراث.
- ابن‌قدامه، موفق‌الدين، بي‌تا، المغني و الشرح الکبير، بيروت، دار الکتب العربي.
- اصولي، احسان و محمدحسن بنی‌هاشمی‌خمینی، 1389، توضیح‌المسائل مراجع تقلید: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، جامعة مدرسین.
- امامي، ميرسيدحسن، 1401، حقوق مدني، تهران، اسلاميه.
- بجنوردي، حسن، 1419ق، القواعد الفقهيه، تصحيح و تنظيم محمدحسين درايتي، قم، الهادي.
- بحرانى، يوسف‌بن احمد، 1405ق، الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة، قم، جامعة مدرسين.
- بهرامي، محمد، 1379، «پژوهشي فقهي ـ حقوقي در وقف سهام شرکت‌ها»، وقف ميراث جاويدان، سال هشتم، ش 30، ص 142ـ152.
- جعفري لنگرودي، محمدجعفر، 1396، حقوق اموال، تهران، گنج دانش.
- جهانيان، ناصر، 1399، فقه وقف و چالش‌هاي آن، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- حائرى، سيدمحمد مجاهد، بي‌تا، المناهل، قم، مؤسسة آل‌البيت(ع).
- حرعاملى، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل الشيعه، قم، مؤسسة آل‌البيت(ع).
- حسینی حائری، کاظم، 1423ق، فقه العقود، قم، مجمع الفكر الإسلامي.
- زحيلي، وهبه، 1407ق، الوصايا و الوقف في الفقه الاسلامي، دمشق، دارالفکر.
- زروندي رحماني، حسين، 1391، بررسي فقهي و حقوقي وقف سهام شرکت‌هاي تجاري، پايان‌نامه كارشناسي ارشد، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- سريتي، محمد عبدالودود، 1997م، الوصايا و الاوقاف و الميراث، بيروت، دارالنهضة العربيه.
- صالح‌آبادي، علي و همکاران، 1384، «وقف سهام شرکت‌ها از ديدگاه اسلام»، در: مجموعه مقالات همايش وقف در بازار سرمايه، قم، دانشگاه مفيد.
- صاوي، احمدبن محمد، 1972م، الشرح الصغير علي أقرب المسالک إلي مذهب الإمام مالک، قاهره، دار المعارف.
- صدوق، محمدبن على، 1413ق، من لا يحضره الفقيه، چ دوم، قم، جامعة مدرسين.
- طوسى، محمدبن حسن، 1407ق، الخلاف، قم، جامعة مدرسين.
- عبدي‌پور فرد، ابراهيم، 1391، مباحثي تحليلي از حقوق تجارت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- عکرمه، سعيد صبري، 2001م، الوقف الاسلامي بين النظريه و التطبيق، اردن، دار النفائس للنشر و التوزيع.
- عميد، حسن، 1375، فرهنگ فارسي، تهران، اميرکبير.
- قحف، منذر، 2006م، الوقف الإسلامي، تطوره، إدارته، تنميته، بيروت، دار الفكر المعاصر.
- کاتوزيان، ناصر، 1373، قواعد عمومي قراردادها، تهران، شرکت سهامي انتشار با همکاري شرکت بهمن برنا.
- کاظمي نجف‌آبادي، مصطفي، 1394، بررسي فقهي وقف پول و سهام در فقه شيعه، رساله سطح چهار حوزة علمية قم.
- کبيسي، محمد عبيد عبدالله، 1397ق، احکام الوقف في الشريعة الاسلاميه، بغداد، مطبعة الارشاد.
- محدث نوري، ميرزاحسين، بي‌تا، مستدرك الوسائل، قم، مؤسسة آل‌البيت(ع) لإحياء التراث.
- منذر قحف، (بی‌تا)، قضایا فقهیه معاصره فی الاوقاف الاسلامیه، بی‌جا، منتشرشده در:
- http://monzer.kahf.com/books/arabic/qadaya_moasira_fil_awqaf.pdf
- نجفي، محمدحسن، 1404ق، جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، چ هفتم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- نوبخت، يوسف، 1385، انديشه‌هاي قضايي، تهران، توليد كتاب (تك).
- يزدي طباطبايى، سيدمحمدكاظم، 1414ق، تكملة العروة الوثقى، قم، کتابفروشي داوري.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
کاظمی نجف آبادی، مصطفی.(1401) تحلیل فقهی وقف سهام از منظر فقه امامیه و فقه اهل‌سنت. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(1)، 207-224
مصطفی کاظمی نجف آبادی."تحلیل فقهی وقف سهام از منظر فقه امامیه و فقه اهل‌سنت". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14، 1، 1401، 207-224
کاظمی نجف آبادی، مصطفی.(1401) 'تحلیل فقهی وقف سهام از منظر فقه امامیه و فقه اهل‌سنت'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(1), pp. 207-224
