معرفت اقتصاداسلامی، سال دوم، شماره دوم، پیاپی 4، بهار و تابستان 1390، صفحات 31-

    روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمدجواد توکلی / *دانشیار - گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / tavakoli@qabas.net
    چکیده: 
    نماگر ها و شاخص توسعه نقشی اساسی در ارزیابی و بهبود میزان پیشرفت کشورها ایفا می کنند. از نگاه روش شناسانه، تدوین شاخص یک پارچة توسعه و پیشرفت مستلزم پیمودن چهار مرحلة مفهوم سازی، استخراج معیارها، طرّاحی نماگر ها و پک پارچه سازی آنها می باشد. بنا به فرضیة این مقاله که با استفاده از روش تحلیلی ارزیابی شده است، پذیرش مفهوم قرآنی توسعه و پیشرفت موجب تحوّلی اساسی در تدوین معیارها و همچنین شاخص آن می شود. بر اساس گفتمان قرآنی، توسعة جوامع انسانی به مفهوم تعالی افراد آن جوامع برای دست یابی به زندگی پاکیزه (=حیات طیبه) در سرزمین پاک (=بلدة طیبه) و آباد (عمران) است. این مفهوم متعالی از توسعة انسانی را که از آن با عنوان «پیشرفت انسانی» یاد می شود، می توان با توجه به کلام وحی در آسیب شناسی تمدّن ها و در چارچوب مؤلّفه های «توانمندی اخلاقی»، «توانمندی فکری»، «توانمندی جسمی ـ روانی»، و «توانمندی درآمدی» ملّت ها بازشناسی کرد. در این چارچوب، شاخص های ترکیبی پیشرفت انسانی تحقّق این توانمندی های چهارگانه را اندازه گیری می کند. وزن دهی به هریک از این توانمندی ها را می توان با توجه به تأکیدات دینی بر هریک از آنها تعیین نمود.
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال دوم، شماره دوم، پیاپی چهارم، بهار و تابستان 1390، صفحه 31 ـ 56

    Ma'rifat-i Eghtesadi, Vol.2. No.2, Spring & Summer 2011

    محمّدجواد توکلی*

    چکیده

    نماگر ها و شاخص توسعه نقشی اساسی در ارزیابی و بهبود میزان پیشرفت کشورها ایفا می کنند. از نگاه روش شناسانه، تدوین شاخص یک پارچة توسعه و پیشرفت مستلزم پیمودن چهار مرحلة مفهوم سازی، استخراج معیارها، طرّاحی نماگر ها و پک پارچه سازی آنها می باشد. بنا به فرضیة این مقاله که با استفاده از روش تحلیلی ارزیابی شده است، پذیرش مفهوم قرآنی توسعه و پیشرفت موجب تحوّلی اساسی در تدوین معیارها و همچنین شاخص آن می شود. بر اساس گفتمان قرآنی، توسعة جوامع انسانی به مفهوم تعالی افراد آن جوامع برای دست یابی به زندگی پاکیزه (=حیات طیبه) در سرزمین پاک (=بلدة طیبه) و آباد (عمران) است. این مفهوم متعالی از توسعة انسانی را که از آن با عنوان «پیشرفت انسانی» یاد می شود، می توان با توجه به کلام وحی در آسیب شناسی تمدّن ها و در چارچوب مؤلّفه های «توانمندی اخلاقی»، «توانمندی فکری»، «توانمندی جسمی ـ روانی»، و «توانمندی درآمدی» ملّت ها بازشناسی کرد. در این چارچوب، شاخص های ترکیبی پیشرفت انسانی تحقّق این توانمندی های چهارگانه را اندازه گیری می کند. وزن دهی به هریک از این توانمندی ها را می توان با توجه به تأکیدات دینی بر هریک از آنها تعیین نمود.

    کلیدواژه ها: توسعه و پیشرفت، پیشرفت انسانی، الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، حیات طیبه، شاخص پیشرفت، گفتمان قرآنی.

    طبقه بندی JEL: C8, C43, O15, O1

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    توکلی، محمدجواد.(1390) روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 2(2)، 31-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدجواد توکلی."روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 2، 2، 1390، 31-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    توکلی، محمدجواد.(1390) 'روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 2(2), pp. 31-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    توکلی، محمدجواد. روش‌شناسی تدوین شاخص پیشرفت انسانی بر اساس گفتمان قرآنی. معرفت اقتصاداسلامی، 2, 1390؛ 2(2): 31-