معرفت اقتصاد اسلامی

مقابله با فقر از مهم​ترین اهداف همه ادیان الهی از جمله اسلام می باشد. سور و آیات زیادی از قرآن به مسئله فقر و نحوه مقابله با آن تصریح داشته و مسؤولیت‌های اجتماعی مهمی بر عهده‌ی مسلمانان گذاشته است. مکه به عنوان اولین و مهم‌ترین محل نزول آیات الهی، قبل و بعد از بعثت با فقر و محرومیت مواجه بود. لذا مقابله‌ی با فقر در اولین سور نازل شده به چشم می‌آید. برای آشنائی با سیر تحولات منابع و روش-های مقابله با فقر ضروری است تا آنها را بر اساس ترتیب نزول سور قرآن کریم مورد مطالعه قرار دهیم. هدف این مقاله معرفی این منابع و روش‌ها در مکه و مقایسه آنها با همدیگر می‌باشد که از روش تحلیل محتوا و تفسیری و با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای تبعیت می‌کند. نتایج و پیام‌های آن می‌تواند برای شرایط فقدان حکومت اسلامی یا به عنوان نهادهای مکمل مفید باشد. مقاله نشان می‌دهد که خداوند در مکه و مطابق با شرایط جامعه‌ی آن زمان، به دلیل کثرت فقرا و بردگان و گرسنگی، در سور ابتدائی اکرام ایتام، اطعام مساکین، ماعون و مساعدت نزدیکان را واجب نمود. اما در سوره‌های بعدی مواردی مثل زکات، انفاق، حق معلوم، صدقه، قرض¬الحسنه را به عنوان مهم‌ترین منابع و روش‌های مقابله با فقر معرفی و واجب نمود.