مهمترین عملکرد بانکهای تجاری خلق پول درونی است که حجم زیادی از نقدینگی را به خود اختصاص میدهد. عملکرد نامناسب بانکها در این زمینه و عدم نظارت دقیق بانک مرکزی بر این فرآیند آنرا به یک منبع اصلی برای ایجاد نقدینگی و تورم تبدیل میکند. تامین ذخایر خلق پول درونی توسط منابع بانک مرکزی بدترین شیوه خلق پول توسط بانکهای تجاری است.
در شرایط فعلی برداشت از منابع بانک مرکزی با حجم زیاد و فارغ از دغدغههای شرعی در حال انجام است. این سوال وجود دارد که آیا خلق پول از هیچ به معنای خلق پول توسط بانکهای تجاری و تامین ذخایر آن توسط منابع بانک مرکزی با محدودیتهای فقهی و شرعی روبرو است.
این مقاله بعد از موضوع شناسی خلق پول از هیچ به بررسی فقهی آن با روش توصیفی-تحلیلی و اجتهادی میپردازد. نویسندگان نشان میدهند این فرآیند مطابق با قواعد فقهی نیست. تطبیق با قاعده اکل مال به باطل و مخالفت با قاعده فقهی مصلحت نظام از دلایل ناسازگاری این فرآیند با مبانی فقهی است.