معرفت اقتصاداسلامی، سال نهم، شماره دوم، پیاپی 18، بهار و تابستان 1397، صفحات 63-86

    چارچوب و اصول اساسی حاکمیت شرکتی در بانکداری اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    علی مهدوی پارسا / دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع) / arraad@gmail.com
    چکیده: 
    : با گسترش ادبیات حاکمیت شرکتی در سطح جهان، بانک ها و نظام های بانکی اقدام به تدوین چارچوب های حاکمیت شرکتی جهت اداره و مدیریت و کنترل ریسک های خود کرده اند. مدیریت و اداره بانک های اسلامی نیز با عنایت به تفاوت های ماهوی خود نیازمند اصول، ابزارها و لوازم متفاوتی می باشد. از این رو بایستی چارچوب نوین و مجزایی برای حاکمیت شرکتی در نظام بانکداری اسلامی صورت پذیرد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی چارچوب های ارائه شده برای حاکمیت شرکتی در نظام بانکی متعارف و اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته و چارچوبی جدید برای حاکمیت شرکتی در نظام بانکداری اسلامی ایران ارائه می شود. چارچوب پیشنهادی مبتنی بر چهار اصل بنیادی عدالت، امانت، صداقت و رعایت (تطابق با اصول و مقررات شرع) می باشد. عمل به اصول چهارگانه مزبور در بانک ها باعث بهبود عملکرد آن ها و نزدیک تر شدن نظام بانکی به نظام بانکداری اسلامی به مفهوم واقعی آن می شود. از این رو، چارچوب پیشنهادی را می توان چارچوب حاکمیت شریعت در بانکداری اسلامی نامید.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Framework and Basic Principles of the Corporate Governance in Islamic Banking
    Abstract: 
    Developing corporate governance structures in the world, banks and banking systems have arranged the corporate governance frameworks to manage and control their risks. Managing the Islamic banks also requires different principles, means and equipment due to their essential differences. Hence, a new and separate framework for corporate governance in the Islamic banking system should be made. Using, analytical method this paper seeks to analyze the presented frameworks of the corporate governance in the conventional and Islamic banking system, and provides a new framework for corporate governance in Iran's Islamic banking system. The proposed framework is based on four fundamental principles of justice, trust, integrity and observance. Acting upon these principles in the banks improves their performance and bring the banking system closer to Islamic banking system in its true sense. Hence, the proposed framework can be called the Shari'a framework for Islamic Banking.
    References: 
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1381، شریف رضی، ترجمة محمد دشتی، قم، خوشرو.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389، تسنیم، قم، اسراء.
    • جوانعلی آذر، مرتضی، 1391، سیمای سازمان از نگاه اسلام : در پرتو استعاره امانت، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • چاپرا، محمد عمر و همكاران، 1388، حاکمیت شرکتی در مؤسسات مالی اسلامی، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • حرانی، ابن‌شعبه، 1404ق، تحف العقول عن آل الرسول، چ دوم، قم، جامعه مدرسین.
    • حکیمی، محمدرضا، 1380، الحیاه، ترجمة، احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • رجایی، سید‌محمد‌کاظم و مصطفی کاظمی، 1390، «شاخص ترکیبی صداقت در بازار اسلامی»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش1، ص117–146.
    • رستمي، وهاب و همکاران، 1391، «انواع پارادايم‌هاي راهبري شركتي»، حسابدار رسمي، ش 32،ص81-99.
    • روشندل، محمد، 1386، راهکارهای بومی سازی حاکمیت شرکتی مؤثر در نظام بانکداری ایران، وبسايت بانك مركزي، بخش نظارت بانكي
    • شاه‌آبادی، محمدعلی، ۱۳۸۶، شذرات‌المعارف، تقریر نورالله شاه‌آبادی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.‬
    • طباطبائى، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان فى تفسيرالقرآن، قم، جامعة مدرسين.
    • طریحی، فخرالدین، 1375، مجمع البحرین، تهران، مرتضوي.
    • قنبری، حمید، 1395، روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 3741 26/1/95، صفحه 6 (خبر).
    • کاظمیان مهدی، بي‌تا، اصول راهنمای حاکمیت شرکتی برای موسسات ارائه دهنده خدمات مالی اسلامی، تهران، بانک مرکزی.
    • کلینی، ابی جعفر محمد،1390، اصول الكافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    • محقق‌نيا، محمدجواد، 1389، «بررسي جايگاه قرض‌الحسنه در نظام بانكي جمهوري اسلامي ايران»، معرفت اقتصادي، ش1، ص141-162.
    • محمدنژاد چاوشی، حبیب و همكاران، 1394، «سازمان عادل (واکاوی عدالت سازمانی در پرتو قرآن و روایات)»، مدیریت در دانشگاه اسلامی، ش10، ص147–166.
    • مصطفی، ابراهیم و همكاران، 1989، معجم الوسیط، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    • مطهری مرتضی،1372، عدل الهی، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، 1388، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
    • موسویان‌، سیدعباس‌ و حسین میسمی، 1394، بانکداری اسلامی (۱) مبانی نظری - تجارب عملی، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی.
    • موسوي خمینی، سيدروح‌الله، بی تا، صحیفه امام، تهران، مؤسسة نشر آثار امام خمینی.
    • میسمی، حسین، 1392، آیا بانكداری اسلامی موافق تبعیض بین مشتریان است؟، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی http://www.mbri.ac.ir/Default.aspx?PageName=islamicbankingpages&ID=80422.
    • نوری، حسین، 1408ق، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل‌البیت.
    • هرورانی، حسین، 1392، ضرورت استقرار حاکمیت شرکتی و ارائه پیشنهاد برای حمایت از حقوق سهام داران خرد در ایران، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس.
    • AbdulRahim, AbdulRahman, 1998, “Issues In Corporate Accountability And Governance: An Islamic Perspective”, The American Journal of Islamic, Vol. 1, No. 15, P. 55–70.
    • Abdussalam Mahmoud Abu-Tapanjeh, 2009, “Corporate governance from the Islamic perspective: A comparative analysis with OECD principles”, Critical Perspectives on Accounting, No. 20, P. 556–567.
    • Asri M. and M. Fahmi, 2003, Contribution of The Islamic Worldview Towards Corporate , MSc Accounting Sem 2 2003/04.
    • Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 2015, Corporate governance principles for banks, Bank for international settlements (www.BIS.org), july 2015, http://www.bis.org/bcbs/publ/d328.pdf. 
    • Chapra, M. Umer, and Habib Ahmed, 2002, Corporate governance in Islamic financial institutions, Occasional paper 6.
    • IFC, & IAAG, 2008, A Corporate Governance Survey of Listed Companies and Banks across the Middle East and North Africa, Washington DC.
    • Islamic Financial Services Board (IFSB), 2006, Guiding Principles On Corporate Governance For Institutions Offering Onlyislamic Financial Services: Excluding Islamic Insurance (Takaful) Institutions And Islamic Mutual Funds.
    • Saidi، Nasser, 2009, Corporate governance in Islamic finance in: Islamic Wealth, http://nassersaidi.com/. stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=6778.
    • www.stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=6778
    • www.oecd.org
    • www.oecd.org/corporate/oecdprinciplesofcorporategovernance.htm
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی پارسا، علی.(1397) چارچوب و اصول اساسی حاکمیت شرکتی در بانکداری اسلامی. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 9(2)، 63-86

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    علی مهدوی پارسا."چارچوب و اصول اساسی حاکمیت شرکتی در بانکداری اسلامی". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 9، 2، 1397، 63-86

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی پارسا، علی.(1397) 'چارچوب و اصول اساسی حاکمیت شرکتی در بانکداری اسلامی'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 9(2), pp. 63-86

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی پارسا، علی. چارچوب و اصول اساسی حاکمیت شرکتی در بانکداری اسلامی. معرفت اقتصاداسلامی، 9, 1397؛ 9(2): 63-86