صفحهها:
215-230
تاریخ دریافت: 1402/06/16
تاریخ پذیرش: 1402/11/09
چکیده:
جمعیت و منابع انسانی یکی از ارکان مهم و تاثیرگذار رشد اقتصادی است که فراهم کننده نیروی کار و سرمایه انسانی و موجد نوآوری ها و خلاقیت ها در فرایند رشد و پیشرفت اقتصادی میباشد. در این میان، اما نظریههای کاهش و افزایش جمعیت انسانی از منظر اقتصادی، اجتماعی و دینی، از دیر باز، یکی از مباحث چالش برانگیز در ادبیات اقتصاد جمعیت بوده است. هدف از این پژوهش، تحلیل تطبیقی دیدگاههای جمعیتی مکتب اقتصادی شیکاگو و آموزههای قرآن کریم میباشد که پس از ذکر بنمایههای نظری این دو دیدگاه، با روش تحلیل تطبیقی، پژوهشی نوآورانه را ارائه نموده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد: ادبیات اقتصاد باروری مکتب شیکاگو که مبانی آن برگرفته از نظریه کمیت – کیفیت جمعیت گری بکر بوده و پایه اصلی عمده نظریات اقتصاد باروری در اقتصاد متعارف میباشد، اختلافات جدی و اساسی با مبانی قرآنی در حوزه جمعیت دارد. همچنین از دیدگاه قرآن کریم، رویکرد هزینه-فرصتی در ازدواج و فرزندآوری مردود بوده و نوعی شرک و کفر به وعده خداوند متعال محسوب میگردد. و نگاه مکتب شیکاگو به فرزندان به هیچ عنوان از بعد نعمت الهی نبوده و تمایلات مالی در فرزندآوری را دارای اولویت نسبت به تمایل و اشتیاق فطری انسان میداند. بر همین اساس و در نظر گرفتن انتخاب عقلایی فرد مسلمان با فرض عقلانیت محدود، دیدگاه مکتب شیکاگو از منظر مبانی دینی مردود است.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Comparative Analysis of the Foundations of Population Economics from the Perspective of the Chicago School and the Teachings of the Holy Quran
Abstract:
Population economics has long been a challenging topic in the literature of economic development and progress. In this context, economists have provided different analyzes of the economic functions of the population as well as the motivations for childbearing. One of the prominent approaches in this field is the Chicago school's approach to population and childbearing. The purpose of this research is to compare the demographic views of the Chicago School of Economics and the teachings of the Holy Quran and examine the theoretical foundations of these two views. The findings of the research, organized by the comparative analysis method, show: the literature of fertility economics of the Chicago school, whose foundations are derived from the quantity-quality theory of virgin population and is the main basis of fertility economics theories in conventional economics, has serious and fundamental differences with the Quranic foundations in the population area. Also, from the point of view of the Holy Quran, the cost-opportunity approach in marriage and childbearing is rejected and is considered a kind of shirk and disbelief in the promise of God Almighty. The Chicago school's view of the child is not in any way a divine blessing; The followers of this school consider the financial inclinations in having children to have priority over the innate desire and passion of human beings. Based on this and considering the rational choice of the Muslim person with the assumption of limited rationality, the view of the Chicago school is rejected from the point of view of religious foundations.
References:
- احمدی، هانیه و زهرا و حاجی هاشمی، 1394، «تحلیل تطبیقی مقایسهای»، بازیابی شده از تارنمای تجزیه و تحلیل سیاستگذاری عمومی، http://ippra.com
- اسدی، مصطفی، 1388، «نگاهى به اهداف و آثار ازدواج در قرآن»، پرتال جامع علوم و معارف قرآن.
- اسلامی، رضا، 1392، «مطلوبیت افزایش جمعیت مسلمین از نگاه فقهى»، فقه، ش 78، ص 113-134.
- توکلی، محمدجواد، 1395، اقتصاد جمعیت (از اقتصاد متعارف تا اقتصاد مقاومتی)، قم، وثوق.
- توکلی، محمدجواد، 1400، «چشماندازهای نظریه عقلانیت محدود در اقتصاد اسلامی»، مطالعات اقتصاد اسلامی، ش 13(2)، ص 181-210.
- دمنه، فاطمه و سیدفرشاد فاطمی، 1399، بررسی ترجیحات والدین در مورد کمّیت و کیفیت فرزندان: مطالعه موردی جامعه شهری ایران در بازه 1390ـ1385، تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1360، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- غفاری، غلامرضا، 1388، «منطق پژوهش تطبیقی»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره سوم، ش 4، ص 76-92.
- قرائتی، محسن، 1374، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
- محمودی، محمدجواد و همکاران، 1394، «اقتصاد و باروری (نظریهها و نقدها)»، مطالعات راهبردی زنان، ش 69، ص 213-244.
- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، 1353، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- منظور، داود و همکاران، 1392، «اصول موضوعه حاکم بر رفتار انسان اقتصادی از منظر معرفت دینی»، پژوهشها وسیاستهای اقتصادی، ش ۲۱ (۶۵)، ص ۱۰۵-۱۲۲.
- مهربانی، وحید، 1392، «بررسی مقایسهای الگوها و مکاتب اقتصاد باروری با به کارگیری دادههای ایران»، انجمن جمعیتشناسی ایران، ش 16، ص 5-27.
- میرمعزی، سیدحسین، 1384، اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- هادوینیا، علیاصفر، 1387، فلسفه اقتصاد در پرتو جهانبینی قرآن کریم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- Becker, G. S, 1974, "On the Relevance of the New Economics of the Family", The American Economic Review, No. 64(2), p. 317–319.
- Becker, G. S, 1960, "An Economic Analysis of Fertility, NBER Chapters", in Demographic and Economic Change in Developed Countries, National Bureau of Economic Research, Inc.
- Becker, G. S. & Tomes, N, 1976, "Child Endowments and the Quantity and Quality of Children", Journal of Political Economy, No. 84(4), S143–S162.
- Becker, Gary S & Robert J. Barro, 1988, "A Reformulation of the Economic Theory of Fertility", The Quarterly Journal of Economics, Vol. 103, N.1, P. 1–25,
- Bergmann, Barbara, 1995. "Becker's theory of the family: Preposterous conclusions", Feminist Economics, Taylor & Francis Journals, Vol. 1(1), p 141-150.
- Doepke, Matthias, 2015, "Gary Becker on the quantity and quality of children", Journal of Demographic Economics, N. 81, p. 59–66.
- Lee R, 2015, "Becker and the Demographic Transition", J Demogr Economics, No. 81(1), p. 67-74.
- Lehrer, Evelyn, 2008, "Age at marriage and marital instability: revisiting the Becker–Landes–Michael hypothesis", Journal of Population Economics, Vol. 21, No. 2, p. 463-484.
- Repo, Jemima, 2018, Gary Becker’s Economics of Population: Reproduction and Neoliberal Biopolitics, School of Geography, Politics and Sociology, Newcastle University, Newcastle Upon Tyne, United Kingdom.
- Rosen, Sherwin, 1993, "Risks and Rewards: Gary Becker's Contributions to Economics", The Scandinavian Journal of Economics, Vol. 95, No. 1, p. 25-36.
- Sen, A, 1988, On Ethics and Economics. Blackwell
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
حسینی فیروزکلایی، سیدامیرحسین، خادم علیزاده، امیر.(1402) تحلیل تطبیقی مبانی اقتصاد جمعیت از منظر مکتب شیکاگو و آموزههای قرآن کریم. دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(2)، 215-230 https://doi.org/10.22034/marefateeqtesadi.2024.2021432
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
سیدامیرحسین حسینی فیروزکلایی؛ امیر خادم علیزاده."تحلیل تطبیقی مبانی اقتصاد جمعیت از منظر مکتب شیکاگو و آموزههای قرآن کریم". دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14، 2، 1402، 215-230
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
حسینی فیروزکلایی، سیدامیرحسین، خادم علیزاده، امیر.(1402) 'تحلیل تطبیقی مبانی اقتصاد جمعیت از منظر مکتب شیکاگو و آموزههای قرآن کریم'، دو فصلنامه معرفت اقتصاداسلامی، 14(2), pp. 215-230
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
حسینی فیروزکلایی، سیدامیرحسین، خادم علیزاده، امیر. تحلیل تطبیقی مبانی اقتصاد جمعیت از منظر مکتب شیکاگو و آموزههای قرآن کریم. معرفت اقتصاداسلامی، 14, 1402؛ 14(2): 215-230